تامین مسکن، اشتغال و معیشت همواره از اصلی‌ترین وظایف دولتها بوده است. چنانچه درهمه‌ی دولتهای گذشته در ایران، ساخت مسکن و صاحب خانه کردن اقشار متوسط و ضعیف جامعه از اصلی‌ترین شعارهای انتخاباتی دولتها بوده است. مردم ایران در این سالها با انواع طرح‌های مسکن سازی دولت تحت عناوین مسکن اجتماعی، استیجاری، مهر و اقدام ملی روبرو بوده‌اند که هر کدام ازاین طرحها در یک دولت برنامه ریزی شدند و کم و بیش توانستند بخشی از اقشار جامعه را صاحب خانه کنند. اما موفق‌ترین این طرحها مسکن مهر بود که بیش از ۲ میلیون واحد مسکونی دردولتهای نهم و دهم تا سال ۱۴۰۰، تحویل متقاضیان شد. همچنین آخرین پروژه مسکن سازی دولتی نیز در ابتدای راه خود قرار دارد.
اما درحالیکه همچنان حدود ۴۰۰هزار واحد مسکن مهر در کشور و بیش از ۲ هزار واحد در گیلان هنوز تحویل متقاضیان نشده و سنگ بنای طرح اقدام ملی مسکن در دولت دوازدهم که طی آن ساخت ۱۱ هزارو ۶۰۰ واحد مسکونی در گیلان پیش بینی شده به زمین گذاشته نشده، دولت رییسی از طرح جهش مسکن خود رونمایی کرده است.
از روز گذشته در حالی سامانه ثبت نام طرح جهش مسکن برای خانه دار شدن مردم بازگشایی شده که هنوز خشت‌های پروژه طرح ملی اقدام مسکن دولت گذشته بروی هم قرار نگرفته‌اند و پروه اقدام ملی مسکن در بسیاری از شهرها از جمله در گیلان بدون متقاضی مانده است.
طرح جهش مسکن از جمله برنامه‌های دولت رییسی در خانه دار کردن مردم است. قانون جهش تولید مسکن مشتمل بر پنج فصل، ۲۵ ماده و ۳۲ تبصره در شهریور ۱۴۰۰ ابلاغ شد. این قانون که خروجی نهایی «طرح دوفوریتی جهش و تولید مسکن» است، ابتدا در مجلس شورای اسلامی با هدف‌گذاری بلند پروازانه ساخت به طور متوسط سالانه یک میلیون واحد مسکونی در کشور، مطرح شده بود و در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری و پس از آن با آغاز به کار دولت سیزدهم، توسط رییس‌جمهوری مورد تأکید قرار گرفت، حال به مرحله ثبت نام متقاضیان رسیده است.
درحالیکه ظرفیتهای طرح اقدام ملی مسکن در گیلان با پیش بینی ساخت بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ واحد هنوز بی متقاضی باقی مانده و پیشرفتی کمتر از ۳ درصد به خود دیده و به گفته معاون شهرسازی گیلان، تاکنون، ۱۲۰۰متقاضی موفق به واریز وجوه در اقدام ملی مسکن شده‌اند، اکنون دولت رییسی درحالی ثبت نام طرح جهش مسکن در گیلان را با پیش بینی سهمیه ۲۵ الی ۳۰ هزار واحدی آغاز کرده که سوالات زیادی در خصوص طرح تازه دولت برای مردم بی پاسخ مانده و هنوز برخی از موارد این طرح برای مردم شفاف سازی نشده است.
اینکه ساخت ۴ میلیون مسکن جدید در این طرح توسط چه بخشی از جامعه اجرایی می‌شود؟ دولت یا مشارکت بخش خصوصی ؟ آیا دولت با ارایه سوبسید و تسهیلات، ساخت آن را برعهده متقاضیان قرار می‌دهد؟ آیا متقاضیان ازعهده اقساط ۲۱ سال این طرح با سود ۱۸ درصد بانکی بر می‌آیند؟ تکلیف متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن با شروع طرح جدید خانه سازی دولت چه خواهد بود؟ آیا تسهیلات ارزان قیمت و بلند مدت آن شامل طرح اقدام ملی هم می‌شود؟ این طرح با این میزان تسهیلات و سود بانکی چقدر به متقاضیان واقعی مسکن که دهک‌های پایین و میان درآمدی هستند کمک می‌کند صاحب خانه شوند؟
در عین حال با توجه به تداوم وضعیت اقتصادی و تورم در کشور و افزایش روزافزون قیمت مصالح ساختمانی، هیچ گونه اشاره‌ای به سهم آورده متقاضیان و مدت زمان انتظار در تولید مسکن نشده و مهمتر اینکه در این طرح فاصله زیادی بین استطاعت و توان خرید با قیمت مسکن وجود دارد. همچنین با توجه به کمبود زمین در گیلان و برنامه‌های توسعه‌ای جمعیتی در استان که برعدم تمرکززدایی و تغییر الگوی شبکه شهری از تک مرکزی به شبکه چند مرکزی تأکید دارد، به جهت دهی تولید مسکن های جدید و استقرار جمعیت در مناطق مستعد کم تراکم و حاشیه شهر توجه شده است؟
اینها بخشی از سوالاتی است که باید توسط دولت و کارشناسان راه وشهرسازی برای مردم شفاف سازی شود.
در حالیکه هنوز بخش زیادی از واحد‌های مسکن مهر در شهرهای کشور نیمه کاره و بدون متقاضی مانده و دولت درابعاد مختلف از تامین مالی، تامین زمین، تامین مصالح ساختمانی و تامین خدمات در ساخت مسکن بلاتکلیف است و پروژه دیگر مسکن سازی در ابتدای راه خود قرار دارد آیا طرح جهش مسکن دولت رییسی موجب به سایه رفتن و بی توجهی پروژه‌های دیگر نمی‌شود؟ حال آنکه کارشناسان بخش مسکن معتقدند دولت رییسی در اجرای طرح جهش مسکن باید از تجربه ۱۰ ساله مسکن مهر و عدم استقبال از اقدام ملی مسکن بهره گیری کرده و متناسب با نیاز شهرها و توان مالی متقاضیان و دهک‌های مختلف جامعه اقدام به خانه سازی کند.
