گیلان در ماههای گذشته روزهای پربارشی را پشت سر گذاشت که دربرخی مواقع منجر به وقوع سیلاب در مناطق روستایی و کوهستانی آن شد. این درحالیست که مدت زمانی به رسیدن پاییز و وقوع بارشهای پاییزی باقی نمانده است.
طی سالهای اخیر حوادث ناشی از جاری شدن سیلاب در گیلان افزایش قابل ملاحظه ای داشته که به گفته‌ی کارشناسان، قطع کردن درختان جنگلی درمناطق کوهستانی، فرسایش خاک، برداشتهای بی رویه از رودخانه ها و تغییر مسیر درآنها، عامل اصلی جاری شدن سیلابهای ویرانگر دراستان بوده است. آخرین مورد سیلاب در گیلان درمنطقه‌ی مریان و آق اولر تالش رخ داده است. این در حالیست که اجرای طرح‌های آبخیزداری به نحو قابل ملاحظه‌ای در جلوگیری از پدیده‌ی فرسایش خاک و تقویت پوشش گیاهی و جلوگیری از وقوع سیلاب موثرهستند.
امروز«وحید خرمی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان کم توجهی به موضوع آبخیزداری را از چالشهای استان اعلام کرد و گفت: کم توجهی به موضوع آبخیزداری و فرسودگی شبکه‌های آبیاری از مشکلات و چالشهای پیش روی این شرکت است.
در حالیکه آب منطقه ای استان از نبود آبخیزداری بعنوان چالش استان یاد می‌کند اما پیشتر مدیرکل سابق منابع طبیعی استان ازپیشرفت ۸۰ درصدی طرح های آبخیزداری استان و بهره برداری از ۲۰ طرح در گیلان خبرداد و گفت: ۵/۳۶ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه های منابع طبیعی استان تخصیص یافته است که عمده‌ی آن از محل اعتبارات صندوق توسعه‌ی ملی درحوزه‌ی آبخیزداری است.
اما اعتبارات تخصیص داده شده دراین حوزه توانسته منجر به کاهش وقوع سیلاب از بالادست رودخانه های استان شود؟ این سوال را از «فریور نقوی» معاونت فنی و آبخیزداری اداره‌ی کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان جویا شدیم.
نقوی با رد این ادعا که آبخیزداری از چالشهای استان است به مرور گفت: در چند سال اخیر رشد پروژه های آبخیزداری ده برابر بوده است. وی تاکید کرد: سیلاب هایی که گاهی مواقع در استان به وجود می‌آید همه معطوف به ناکافی بودن اجرای پروژه های آبخیزداری نیست و سایر دستگاههای استان که در ساماندهی رودخانه های گیلان مشارکت دارند دراین باره سهیم هستند و باید پاسخگو باشند.
نقوی افزود: امسال بیش از ۳۱ میلیارد تومان در شهرستانهای شفت، تالش ، آستارا و رودسر در حوزه‌ی مکانیکی و بیولوژیکی آبخیزداری پروژه اجرا شد. اجرای این پروژه ها به معنی به جلوگیری از وقوع سیلاب ناشی از بارشهای ناگهانی نیست، بلکه با اجرای این پروژه ها از سرعت روان آب و میزان حجم آب جاری شده در رودخانه ها کاسته می شود. درواقع جلوگیری از وقوع سیلاب از توان آبخیزداری خارج است و تلاش ما کاهش سرعت آب در بالادست رودخانه هاست.
معاون فنی آبخیزداری منابع طبیعی استان تاکید کرد: حجم آب و مدیریت آن در رودخانه ها باید توسط دستگاه آب منطقه ای مدیریت شود و منابع طبیعی و آبخیزداری استان وظیفه‌ی اجرای پروژه در بالادست حوزه های آبخیز رودخانه ها را عهده دار است. حتی رانش های زمین در برخی مناطق کوهستانی و درطول رودخانه های استان در حیطه‌ی وظیفه این سازمان قرار ندارد اما در مواقع ضروری با انجام پروژه هایی از تخریب راه مواصلاتی جلوگیری کردیم.
وی تاکید کرد: با اجرای طرح تعادل چرای دام و مدیریت مرتع تلاش کردیم با اجرای پروژه های احیای مرتعی از تخریب مراتع جلوگیری کنیم. اما همچنان با وضعیت ایده آل فاصله داریم.
گفتنی است گیلان ۵۲ رودخانه کوچک و بزرگ دارد که ۳۰ رودخانه‌ی آن سیل خیز هستند. همچنین گیلان ۵۱ حوزه‌ی آبخیزداری دارد که ازاین تعداد ۲۵ حوزه مستعد سیلاب هستند. شهرستان های آستارا، تالش، فومن، شفت، رودسر، لنگرود، رودبار، ماسال و سیاهکل هستند از جمله مناطقی هستند که طی سال های اخیر بیشترین سیلاب ها را در حوزه های آبخیز داشتند.
