در دنیای مدیران شهر رشت، ساعت خوابیده است. چرا که در سایه بی نظارتی و خواب مدیریت شهری، بار دیگر یک خانه میراثی و تاریخی در رشت به دست مالک در مسیر تخریب قرار گرفته است.
همزمان با روز رشت، خانه تاریخی «نبی زاده» در محله سومابجار از ثبت ملی خارج شده و بزودی تخریب و نوسازی میشود.« خانه در دنیای تو ساعت چند است؟»
این خانه تاریخی در دوره پهلوی اول و توسط میرکریم نبی زاده، تاجر تبریزی ساخته شد و همزمان با پخش فیلم «در دنیای تو ساعت چنداست؟» ساخته صفی یزدانیان و بازی لیلا حاتمی، توجه ها به اینخانه جلب و زمینه ثبت ملی آن فراهم شد.
بعد از نمایش این فیلم، اداره کل میراث فرهنگی گیلان با ارسال نامهای به وراث شادروان «میرکریم نبی زاده» اعلام کرد؛ این بنای فاخر بهشماره ۳۲۴۸۰ در تاریخ ۲۶فروردین ۱۳۹۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
در روزهایی که میلیاردها تومان بودجه صرف برنامه های کم عمق و بریز و بپاش های هفته رشت شد، مدیریت شهری میتوانست با خرید یک بنای تاریخی و مرمت آن بنام شهرداری رشت، یک حرکت ماندگار در روز رشت از خود به جای بگذارد.
اقدامی که تنها در شورای نخست و با دستان توانمند مهندس شگفت، شهردار وقت، شاهد آن بودیم.
در همین رابطه «ولی جهانی» مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان به خبرنگار مرور اظهار کرد: خانه نبی زاده ثبت ملی است و اگر مالکین برای خروج از ثبت در دیوان عدالت اداری شکایتی ثبت کرده اند، هنوز حکم رسمی از دیوان به اداره کل میراث گیلان ابلاغ نشده است.
ولی جهانی همچنین گفت: بناهای تاریخی که در بافت تاریخی قرار دارند، باید برای صدور پروانه نوسازی، ابتدا باید به شهرداری رفته و شهرداری باید ضمن استعلام از اداره میراث فرهنگی، فرایند را به میراث فرهنگی گزارش دهد.
با توجه به اینکه خانه نبی زاده همچنان در فهرست آثار ملی قرار دارد، مالک حق تخریب نداشته و تنها میتواند پروانه تعمیرات از شهرداری دریافت و با نظارت میراث فرهنگی بنا را مرمت کند.
لازم به ذکر است: پیش از این در سالهای گذشته، خانه تاریخی شبان و خانهی مادری «هوشنگ ابتهاج» علیرغم ثبت ملی توسط مالکان تخریب شدند.
درست است که سازمان میراث فرهنگی وظیفه ثبت و نگهداری از ابنیه های تاریخی را دارد ولی این به این مفهوم نیست که به املاک شخصی دیگران دست درازی و بدون اجازه مالکین آن را به ثبت برساند. میراث فرهنگی باید به این سوال پاسخ دهد که طبق قانون آیا با اجازه مالکین این ملک یا املاک مشابه را به ثبت رسانده است؟! اگر اینگونه است پس چرا مالکین به دیوان عدالت اداری شکایت نموده اند؟! صرف آنکه تعداد اینگونه ابنیه زیاد است و میراث بودجه کافی برای خرید آنها را ندارد دلیلی بر تصاحب غیر قانونی املاک شخصی دیگران نیست.
نکته دوم همکاری شهرداری با میراث فرهنگی در این دست درازی هاست بگونه ای با عدم صدور مجوز تخریب، مالکین املاکی که حتی ثبت نشده اند را بستوه میآورند تا از ملک خود دست بکشد.
طبق قانون میراث فرهنگی وظیفه دارد قبل از ثبت هر بنای تاریخی رضایت مالکین را در جلب نماید و در مورد املاک شخصی طبق قانون مجلس و نظر شورای نگهبان حق هیچگونه دخل و تصرفی را ندارد و فقط در یک قیمت مشخص اولویت خرید با میراث فرهنگی است. میراث فرهنگی بهتر است بجای ثبت غیر قانونی املاک که معمولا هم به دلیل عدم بودجه جهت مرمت، تخریب میشوند همانند سایر استانها از طریق جلب سرمایه گذار اینگونه املاک را خریداری و منشا کسب درآمد و جلب گردشگر نماید.
بسیاری از کسانی که در اینگونه دست درازی ها طرف میراث فرهنگی را میگیرند در واقع از کیسه خلیفه میبخشند، اگر راست میگویند اینها پول جمع کنند و ملک را از مالک بخرند. قرار نیست صاحبان ملک که عموما وراثی است و خودشان به نان شب خود محتاج هستند جور همه را بکشند.