«سید عباس حسینی»، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیرکل حوزه وزارتی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سفر به گیلان و در نشست مشترک با هادی حقشناس استاندار گیلان خبر داد؛ شهرک تخصصی نساجی در رشت راه اندازی میشود.
حسینی، ضمن تأکید بر ظرفیتهای صنعتی استان عنوان کرده است: ایجاد هاب فناوری نساجی در دستور کار وزارت صمت قرار دارد. احیای واحدهای راکد با همکاری بخش خصوصی و استفاده از ظرفیتهای حمایتی از دیگر مواردی است که در این نشست، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد آن وعده داد.
برنامه به اصطلاح راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مورد جان تازه بخشیدن به نساجی گیلان، در حالی رونمایی میشود که صنعت نساجی گیلان تا این لحظه بزرگترین قربانی اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی در واگذاریهای غیراصولی کارخانجات نساجی به بخش خصوصی محسوب میشود.
آمارها حاکیست؛ ۷۰۰ کارخانه تعطیل و راکد در گیلان وجود دارد. صنایع پوشش ایران، کارخانجات ایران برک، ایران پوپلین، ابریشم گیلان، ریسندگی و بافندگی فومنات و خاور تنها برخی از این کارخانجات است که دیگر امروز یا خبری از آنها نیست یا با ۱۰ تا ۲۰ درصد ظرفیت خود فعالیت میکنند.
قربانیان صنعت نساجی در گیلان
به گفته فعالان این صنعت از مجموع کارخانجات نساجی مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی، فقط ۲ درصد توانستند با شرایط مطلوبی به فعالیت ادامه دهند. در اواخر دهه ۴۰ و ۵۰ سرمایهگذاران توانمندی در گیلان با استفاده از تسهیلات بانکی در چرخه صنعت نساجی از ریسندگی تا منسوجات و پوشاک سرمایهگذاری کردند. اما در سالهای بعد به علت تحولات جامعه بسیاری از این واحدها بعد از انقلاب به سازمان صنایع ملی واگذار شد.
صنایع پوشش به عنوان یکی از همین قربانیان، در سالهای ۸۲ و ۸۳ به بخش خصوصی واگذار شد. اما خط تولید آن متوقف شد. مالکیت این کارخانه ۴ سال قبل با حکم مراجع قضائی مشخص و به آتیه دماوند سپرده شد تا گروه سرمایهگذاری نسبت به بازگرداندن آن به بخش خصوصی اقدام کند.
کارخانه ریسندگی خاور نیز یکی دیگر از کارخانجات نساجی گیلان است که یکی از بهترین تولیدکنندهای نخهای پنبهای محسوب میشود. واگذاری غیراصولی این مجموعه به مدیریت بخش خصوصی، ماشینآلات بسیار قدیمی و فرسوده و معضل تامین مواد اولیه از جمله چالشهای این کارخانه با ۵۰ سال قدمت است.
مزیتهای صنعت نساجی در گیلان کمرنگ شده است
ایران پوپلین هم از مجموعههای بسیار بزرگ نساجی گیلان بود. این کارخانه روزی ۲۲۰۰ کارگر داشت. اما در حال حاضر نیمه تعطیل است. در خلال سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ که ابراهیم رییسی در کسوت رییس دستگاه قضا و رییس جمهور از گیلان و کارخانجات ورشکست شده نساجی گیلان بازدید کرد، سر و صدای بسیار زیادی مبنی بر اینکه این کارخانجات در مسیر احیاء قرار گرفتهاند و فعالیت خود را مانند گذشته از سر خواهند گرفت برپا شد. اما این سر و صداها هیچ وقت عملی نشد.
مشخص نیست وزارت صنعت، معدن و تجارت در این بحران قطعی برق صنایع، چگونه و با چه زیرساخت و برنامه متفاوتی میخواهد صنعت نساجی گیلان را مجددا احیا کند و حتی هاب فناوری و شهرک تخصصی نساجی را در استان راهاندازی کند.
طبق آخرین گزارشی که منتشر شده، آن دسته از واحدهای باقی مانده صنعت نساجی گیلان، که هنوز تغییر کاربری داده نشدهاند، به شدت با کمبود نیروی کار ماهر مواجه هستند. این نشان میدهد؛ به غیر از اقلیم معتدل و مرطوب، یکی از مهمترین مزیتهای استان برای رونق صنعت نساجی به مرور زمان و در پی تعطیلیهای دومینووار غولهای نساجی، از دست رفته است.