خویشاوندی با سینما؛ بستری برای توسعه انزلی
در نشست فرهنگی «بندرانزلی و شهر خلاق فیلم» عنوان شد؛
عصر دهمین روز از بهمن ماه، نشست فرهنگی «بندرانزلی و شهر خلاق فیلم» به همت مرکز انزلی‌پژوهی طویلی در راستای گفت‌وگو پیرامون پیشینه، ظرفیت‌ها و چشم‌انداز سینمایی شهر مه‌آلود برگزار شد.
بی‌تردید خویشاوندی این شهر با سینما حکایتی بسیار آشناست؛ حکایتی که می‌تواند در توسعه‌ی این شهر آکنده از مناظر و روایت‌های شگفت، نقشی درخور داشته باشد.
«آرمین صافدل» مدیر مرکز انزلی‌پژوهی طویلی درباره‌ی برگزاری این محفل گفت: موقعیت ژئوپلتیکی انزلی در امتداد تاریخ سبب شده این شهر برخوردار ازمواهب پرشمار اجتماعی، فرهنگی، طبیعی، هنری و .. باشد.
گفتنی است؛ این موضوع وظایف اهالی و حاکمان محلی این شهر را در حوزه‌ی برنامه‌ریزی، تصمیم‌سازی و اجرا دو چندان می‌سازد. بی‌تردید هنر در کنار بندری، تالابی، ورزشی، تاریخی، گردشگری و صیادی بودن این شهر جوان، برای همیشه نقشی مهم در تعاملات جامعه انزلی با خارج از محیط خود و شکوفایی و تبلور استعدادها و باورهای مردم داشته است.
وی با تصریح بر اهمیت پیشینه‌ی طلایی هنری انزلی از سابقه‌ی درخشان آن در حوزه‌ی سینما یاد کرد و گفت: قریب به 30 کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران، انزلی را برای روایت تمام یا بخشی ازداستان فیلم‌هایشان انتخاب کرده‌اند. گذشته از این امر، انزلی خود محل بروز و پرورش چهره‌هایی نظیر«ابراهیم مرادی» و «علی دریابیگی« از پیشگامان سینمای ایران بوده است.
فرهاد مهران‌فر: از دو منظر به مثابه‌ی دو نیمه‌ی پر و خالی لیوان، می‌توان به موضوع مطرح ساختن انزلی بعنوان شهر خلاق سینما نگریست؛ نخست بستر ظرفیتهای این شهر است که از میان آنها می‌توان از وجود دریا، تالاب و همه‌ی مناظر سرشار از رنگ آن یاد کرد که موجب رویابافی‌ها و خیال‌انگیزی‌هاست
بستری خیال انگیز از ظرفیت‌ها
و اما «فرهاد مهران‌فر» کارگردان برجسته‌ی کشور در این نشست اظهار کرد: از دو منظر به مثابه‌ی دو نیمه‌ی پر و خالی لیوان، می‌توان به موضوع مطرح ساختن انزلی بعنوان شهر خلاق سینما نگریست؛ نخست بستر ظرفیتهای این شهر است که ازمیان آنها می‌توان از وجود دریا، تالاب و همه‌ی مناظر سرشار از رنگ آن یاد کرد که موجب رویابافی‌ها و خیال‌انگیزی‌هاست.
همچنین بندری بودن و موقعیت شهری و لندمارک‌هایی که از دوران شکل گرفتن این شهر وجود دارد و موقعیت استراتژیک این بندر که مقتدرترین جایگاه را برای ایجاد ارتباطات اقتصادی فراهم می‌کند، بخشی دیگر از پتانسیل‌های این شهر است که فرصت رفت و آمدهای فراوان به آن را فراهم آورده تا کثرت‌گرایی در انزلی نمود بیشتری داشته باشد و در ادامه‌ی همین کثرت‌گرایی فرصتی ویژه مهیا ساخته است.
وی از وجود و تاثیر افرادی چون «ابراهیم مرادی» و «علی دریابیگی» در عرصهی سینما و همچنین هنرمندان بزرگی چون «جلیل ضیاءپور»، «احمد عاشورپور»، «صادق بریزانی» و بنیانگذاران کانون فیلم انزلی در دهه‌ی 60 و نقش و اهمیت این کانون و موفقیت‌های فیلمسازانی چون «مهرداد اسکویی»، «رضا بهرامی‌نژاد» و «حامد خسروی» یاد کرد و گفت: انزلی ظرفیت تولید در حوزه‌های مختلف به ویژه سینما را داراست.
این هنرمند بر ضرورت تشکیل موزه‌ی هنرهای معاصر در انزلی و وجود یک هنرکده یا دانشکده‌ی هنر و ارائه‌ی مجموعه‌‌ی عکس از لوکیشن‌های متنوع توسط عکاسان انزلی به فیلم‌سازان تاکید کرد.
نیمه‌ی خالی لیوان
مهران‌فر با طرح این پرسش که «آیا نگاهی به سمت نیمه‌ی خالی لیوان وجود دارد؟» اظهاراتش را پی‌گرفت و گفت: متاسفانه ما به سمت کابوسی در حرکتیم و آن ازدست رفتن ظرفیتهای برشمرده از تالاب تا نیروی انسانی است.
فاجعه‌ی زباله در مناطق شمالی کشور و مهاجرت نیروی انسانی و افسردگی و بی‌انگیزگی و مشکلات مالی در اهالی هنر مواردی است که با آن مواجه هستیم. بنابراین ابتدا زیرساختها باید اصلاح شوند و در شهری چون انزلی، منطقه‌ی آزاد می‌تواند در این راستا بسیار موثر باشد.
شهرها در آینه‌ی سینما
«بهارک محمودی» عضوهیات علمی دانشکده‌ی ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، سخنران دوم این نشست بود که به موضوع هویت فراموش شده‌ی شهرها در سینمای ایران پرداخت و اظهار کرد: وقتی از رابطه‌ی شهر و سینما صحبت می‌کنیم، این بحث دارای دو دریچه است، یکی در برگیرنده‌ی شهرهای سینمایی است و این در واقع تغییراتی است که در شهرها به لحاظ معماری بر اثر تجارب سینمایی ایجاد میشود. و اما دریچه‌ی دوم این است که ما چگونه شهری را در سینما می‌بینیم.
بهارک محمودی: سینما با تصویری که از شهرها نشان می‌دهد، می‌تواند تخیل ما نسبت به شهرها را شکل دهد
وی افزود: به لحاظ تاریخی اگر نگاه کنیم سینمای ایران با تهران زبان بازکرده و به تصویر کشیده شده است. اساسا ذات سینمای ایران، یک سینمای شهری است.
محمودی یادآور شد: سینما با تصویری که از شهرها نشان می‌دهد، می‌تواند تخیل ما نسبت به شهرها را شکل دهد. در واقع سینما به واسطه‌ی قابلیت‌های فضامندی، شنیداری و دیداری بودنش ازیک قدرت قانع کنندگی برخوردار است که در کنار تجربه‌ی زیسته‌ی ما، شهرها را از آن چه که هستند زیباتر یا ترسناکتر نشان می‌دهد.
این پژوهشگر در ادامه از سه فیلم سینمایی که در دهه60 و نیمه‌ی دهه‌ی هفتاد در انزلی فیلمبرداری شده بودند، نام برد و یادآور شد: شهر انزلی در این فیلمها دارای عاملیت است و باعث تحول و تغییر میشود و پیش برنده‌ی داستان فیلم است.
ولی به مرور که تفکیک ژانر در سینمای ایران از بین می‌رود و تمام سینمای ایران درگیر مسائل اجتماعی میشود، معضلات شهرها شبیه هم می‌شوند و دیگر فرقی نمی‌کند که در کدام شهر آن فیلم ساخته شود و فقط حرفی که قرار است بیان شود، اهمیت می‌یابد و تنها از این منظر به شهرهای شمالی توجه میشود که بستر زیباتری برای روایت داستان این فیلمها هستند. بدین ترتیب نوعی یک پارچه‌سازی در شهرهای شمالی ایجاد میشود و دیگر عناصر خاص یک شهر، کاربرد خود را از دست می‌دهند.
ثبت یک شهر بعنوان شهر خلاق موجب افزایش تعداد گردشگران، افزایش اشتغالزایی، اثرگذاری بر مدیریت شهری و برندسازی و همچنین توسعه‌ی پایدار شهر میشود
سینما و گردشگری
«روشن بابائی همتی» مدیر مرکز گردشگری خلاق ایران سخنران دیگر این نشست گفت: از دیدگاه یونسکو نسل‌های گردشگری شامل چهار نسل گردشگری انبوه، گردشگری فرهنگی، گردشگری خلاق و گردشگری هوشمند است.
لازم به ذکر است که فیلم و سینما در هر 4 حوزه نسل کاربرد دارد. همچنین هر جاذبه‌ی گردشگری زمانی برای گردشگر جذاب‌تر میشود که تصویری ازآن در ذهن داشته باشد.
وی بیان کرد: گردشگری فیلم یکی از انواع گردشگری خلاق است و ذینفعان آن شامل جامعه‌ی محلی، گردشگران، سازمان مدیریت مقصد و کسب و کارهای حوزه گردشگری و صنعت فیلم میشود.
بابائی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره‌ی گردشگری پایدار، اهمیت سینما در بازاریابی گردشگری و همچنین شرایط لازم و روند درخواست وثبت یک شهر بعنوان شهر خلاق فیلم توضیح داد و تصریح کرد: ثبت یک شهر بعنوان شهر خلاق موجب افزایش تعداد گردشگران، افزایش اشتغالزایی، اثرگذاری بر مدیریت شهری و برندسازی و همچنین توسعه‌ی پایدار شهر میشود.
پخش پیام ویدئویی از«مهرداد اسکویی» فیلم‌ساز و عکاس توانمند ایرانی و همچنین تماشای قسمت‌هایی از فیلم‌هایی که در انزلی فیلمبرداری شده‌اند و همچنین پرسش و پاسخ از دیگر بخش‌های این نشست فرهنگی بود.
