رسانه کلید راه‌گشای نهاد دولت-ملت

18

خبرآنلاین – عبدالرضا رئیسی/

پاشنه آشیل دولت‌های اخیر جمهوری اسلامی رسانه و کارکردهای آن بوده است. اگر مسعود پزشکیان می‌خواهد دولت کارشناسان و متخصصان را بنا نهد، بیش و پیش از هر گزینه و گزاره‌ای باید رویکرد حرفه‌ای و تخصصی و روزآمد رسانه‌ای داشته باشد.

از روز گزینش رئیس جمهوری منتخب با آرای ملت تا موسم استقرار هیئت دولت با رای نمایندگان مجلس، بازه زمانی کلیدی و تعیین کننده‌ای پیش روی رئیس جمهوری است که هر چند وعده و وعیدهای آنچنانی نداده اما گفته است که می‌خواهد صدای بی‌صدایان باشد، تعهد کرده که صادق الوعد است، گفت که دولت کارشناسان و متخصصان را برای التیام دردهای مزمن اقتصاد و فرهنگ و سیاست ایران تشکیل می‌دهد.

مهم‌ترین کلید واژه‌های بکار گرفته شده در ادبیات مسعود پزشکیان طی ۱۶ سال حضور در قوه تقنینی کشور و نیز منظومه فکری و رویکرد انتخاباتی او از گذشته تا حال تغییری نداشته و چند شاخصه پر تکرار دارد. انصاف ورزی، حق جویی و عدالت‌گرایی، صداقت محوری، واژگانی که برای پزشکیان شعار نیست، بلکه ریشه در مبنای عقیدتی او داشته، بیانگر مانیفست گفتمانی و راهبرد عملی پزشکیان در دولت متبوع او خواهد بود.

عینی‌سازی این واژگان در گزینش و چینش اضلاع و اجزای دولت چهاردهم به معنای شایسته سالاری و نخبه‌گرایی دولتی خواهد بود که آمده است، طرحی نو در انداز، موجبات آشتی ملی را فراهم آورد، ترمیم کننده گسل دولت-ملت باشد، احیای سرمایه اجتماعی را آنگونه که در موسم انتخابات قدری بدان نایل شد، بسط و تعمیم دهد تا دولت مسعود پزشکیان به معنای اخص کلمه فراتر از پیش فرض‌های مسبوق به سابقه در سپهر سیاسی از دولت‌های پیشین باشد.

این حقیقت کتمان ناشدنی است که پزشکیان از یک طرف با مطالبات گسترده و فراگیر در سطوح مختلف و متکثر جامعه روبروست، در ساخت قدرت سیاسی با چالش‌های متعدد و اضلاع مختلف در اصطکاک و قبض و بسط سیاسی خواهد بود، در سیاست خارجی پرونده‌های بزرگ و حل نشده مهم و تعیین کننده‌ای دارد.

در داخل نیز همذات پنداری میان حاکمیت و ملت به عنوان شاخص‌ترین عنصر ارتقا بخش امنیت ملی طی چند سال با فروکاست ملموس روبرو بوده و البته که حضور پزشکیان و مشارکت معنادار در مرحله دوم انتخابات گام آغازین ترمیم گسل‌های موجود می‌تواند تلقی شود اما این تنها اول راه است.

عطف به نکات بر شمرده شده می‌توان گفت آغازین گام‌های دولت چهاردهم، بخصوص تا پیش از استقرار دولت مورد نظر مسعود پزشکیان را می‌توان «پنجره طلایی» دولت خواند که باید و می‌بایست با ظرافت و دقت و نکته سنجی موشکافانه بدان نگریست و ساز و کارهای بهره‌گیری از این فرصت ممتاز و غیر قابل بازگشت را تمهید و تدارک دید.

از یاد نبریم که در مدت دو ماهه پیش رو فرصت اقدامات عمیق و راهبردی نیست اما می‌توان ویترین و نمایه دولت را درست و شفاف و صادقانه برای مردم و علاقه مندان چینش و آرایش کرد تا ضمن آنکه دلبستگان و دغدغه مندان دولت قوت قلب یافته و دست از همراهی نکشند و پتانسیل بالقوه خود را پای کار دولت بیاورند و منتقدان نیز اطمینان یابند که در چارچوب منافع ملی می‌توانند چشم امید به دولت داشته باشند و بدین سان یک بستر مثبت و همگانی برای طی طریق دولت در مسیر پیشرفت و توسعه کشور فراهم آید و می‌توان گفت در وهله آغازین بار این مهم بر دوش رسانه در قلب اطلاع‌رسانی و ارتباطی دولت است.

نکته آنکه پاشنه آشیل دولت‌های اخیر جمهوری اسلامی هم درست همین رسانه و کارکردهای آن بوده است. اگر مسعود پزشکیان می‌خواهد دولت کارشناسان و متخصصان را بنا نهد، بیش و پیش از هر گزینه و گزاره‌ای باید رویکرد حرفه‌ای و تخصصی و روزآمد رسانه‌ای داشته باشد، یکی از مهم‌ترین کارکردهای رسانه از دیرباز ایفای نقش پل ارتباطی میان مردم و حاکمان و ملت و مسئولان بوده است.

می‌توان گفت تعلق خاطر وثیق و عمیق به گفتمان حق و عدالت مسعود پزشکیان در بازوان رسانه‌ای دولت و توانایی تبیین و تشریح و ریل‌گذاری مطلوب آن می‌تواند رسانه‌های دولت را کارآمد سازد بخصوص با اضلاع و اجزای رسانه‌ای که مدیای دولت را نه یک فرصت برای طرح و عرصه خود که یک دریچه برای گشودگی قفل های فروبسته چند دهه‌ای و مهم‌ترین ابزار همبستگی ملی و همپوشانی ارتباطی دولت-ملت ببینند. اینگونه نهاد دولت قدرتمند و نهاد ملت پذیرا و منسجم و معطوف به هدف مشترکی با عنوان منافع ملی خواهد بود.

رویکردهای سازنده رسانه‌ای می‌تواند نهاد دولت – ملت را در چهار سال پیش رو احیا کند، امری که لازمه آن اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی در راستای تقویت نهادهای مدنی، بسط و تعمیم قدرت حقه عمومی در قالب تشکلات صنفی،گسترش آگاهی و اشراف عمومی لایه‌های مختلف و متکثر جامعه نسبت به حقوق و تکالیف اجتماعی و سیاسی است.

در برآمدن نهاد دولت – ملت در قالب یک دموکراسی معنادار که حقوق حقه شهروندان را نیز شاکله‌مند پی بگیرد، بسط و تعمیم نظرات کارشناسان و نخبگان سیاسی و اجتماعی با رویکرد هوشمندانه رسانه‌ای گام اول است و در وهله‌های بعدی در تلاقی و تزاحم قبض و بسط‌های دولت و ملت به توانمند‌سازی در شاخصه‌های کنش‌گر سیاسی و اجتماعی همچون برآمدن احزاب

واقعی یا نهادهای غیر دولتی موثر متبلور می‌شود و اینجا هم رسانه است که می‌تواند با ریل‌گذاری و فضاسازی مناسب دولت، نقش تعیین‌کننده داشته باشد.
از منظری دیگر، واقعیت ملموس و محسوسی که دولت چهاردهم نباید نسبت به آن بی‌توجه و مسامحه‌گر باشد نادیده‌گیری منتقدان و مخالفان دولت و وزن و اعتبار آنان در لایه‌های مختلف اجتماعی تا ساخت قدرت سیاسی است.

پزشکیان بارها در طول مناظرات به انسجام‌سازی داخلی و پرهیز از منازعه جویی در سیاست داخلی تاکید و تصریح کرد. منتقدان دولت اگر گارد بسته و هزینه افزا برای دولت نداشته باشند، حتما مواضع و دیدگاه‌های خود را دارند که لزوما همسو با دولت نیست.

دولت می‌تواند به سیاق اسلاف آنان را در نقطه مقابل تعریف کند یا می‌تواند با هوشمندی ضمن تصریح و تشریح مواضع درست خود از یکطرف کارشکنان را خلع سلاح کند و از طرف دیگر با به رسمیت شناسی اپوزیسیون داخلی به جای انتقال آنان به ترکیباتی چون دولت در سایه و محافل تنگ و بسته، به آنان تریبون و فرصت و مجال شفاف ارائه دیدگاه بدهد.

اینگونه مجال فرصت طلبی از ناخیرخواهان را گرفته و منتقدان مصلح را امیدوار به نقش‌آفرینی و یا حداقل پذیرش ایده‌های منطبق بر منافع همگانی و خیر عمومی کند و دو قطبی‌سازان را خلع سلاح سازد، البته که در این مسیر اتخاذ رویکردهای رسانه‌ای کنش محور به جای واکنش نگر هم حائز اهمیت مضاعف است.

هر چه هست، این نکته قابل اغماض و چشم پوشی نیست که ادامه روندهای فعلی و گسستگی در روابط نهاد ملت-دولت نه منطبق بر منافع ملی و نه معطوف به خیر جمعی است و توانمند‌سازی همزمان این دو نهاد می‌تواند بسیاری از معضلات ساختاری و ریشه‌ای را حل کند و بازیگران در سطوح عام و خاص را بر سر منافع ملی به تفاهم و توافق برساند که در هر دو وجه رسانه یک گرانیگاه مهم و چشم اسفندیار تعیین کننده است.
khabaronline.ir/xmrmL

نظرات بسته شده است.