نگاهی به عملکرد کتابخانه‌ی آیت‌االله طالقانی انزلی؛
وقتی کتابدار چراغ را روشن می‌کند
روشنای چراغ دانایی و مهر در نخستین «کتابخانه مدرسه» کشور رو به فزونی‌ست. کتابخانه عمومی «آیت‌الله طالقانی» انزلی در جوار دبستان خیرساز زنده‌یاد «محمد موثق» بنا شده است. این کتابخانه و مدرسه به همت «رحیم موثق» و «سیمین موقر»، زوج نیکوکار گیلانی ساخته شده است.
و اما در سایه‌سار سقف کتابخانه‌ی «آیت‌الله طالقانی» شوری شیرین موج می‌زند. و من این شور را به چشم دیدم. مدتی پیش از دوستی شنیدم که قرار است محفل گلستان خوانی، صبح روزهای پنج‌شنبه در این کتابخانه‌ی عمومی برگزار شود. بی‌درنگ برآن شدم که در این جمع حاضر شوم و خیلی زود از این حضور شمعی در دلم روشن شد و صبح‌های پنج‌شنبه‌ام با گلستان و شاهنامه فروغ یافت.
بی‌تردید کتابخانه‌ها می‌توانند آشیانی امن برای جاری شدن کلمات، تابیدن مهر و پدیدار ساختن منظری نو به جهان باشند و این میسر نمی‌شود مگر با حضور کتابداران خردمند، دلسوز، مهربان و خوشرو که در جذب مخاطبان و همراهی در انتخاب و معرفی مناسب کتابها و ایجاد محیطی دلنشین و صمیمانه کوشا باشند. و اما امانت گرفتن کتاب و حضور کودک و پیر و جوان برای کتابخوانی و امانت گرفتن کتاب همه‌ی ماجرا نیست و نشست‌های ادبی و فرهنگی این کتابخانه از دیگر فعالیت‌های جذابی است که نگاه‌ها را به خود می‌خواند.
کتابداران عاشق
کتابخانه‌ها با خرد و شور کتابداران رونق می‌یابند. «مریم قائنی» یکی از کتابداران کتابخانه‌ی آیت‌الله طالقانی در گفت‌وگو با مرور اظهار کرد: دانش‌آموخته‌ی تاریخ در مقطع کارشناسی هستم و مدت ۱۲سال است که به شغل شریف کتابداری مشغول‌ام. کتابخانه‌ی آیت‌الله طالقانی در دو شیفت صبح وعصر فعالیت دارد که البته پنجشنبه‌ها تک شیفت است و تا ساعت سیزده و سی دقیقه به ارائه‌ی خدمات مشغولیم.
مریم قائنی: بودن در بین کتابها و محیط کتابخانه و دیدن اعضاء مخصوصا بچه‌ها همیشه برای من لذت‌بخش بوده و هست.
وی افزود: کار کتابخانه شامل دو بخش است. نخست کارهای فنی نظیر ثبت کتابها، قفسه‌چینی، امانت و برگشت است و دیگری دربرگیرنده‌ی کارهای فرهنگی کتابخانه است که شامل برنامه‌های مشترک کتابخوانی با مدارس، پایگاه‌های بسیج، مساجد و … و همچنین نشست کتابخوانی، برگزاری مسابقات کتابخوانی و نقاشی برای اعضاء مخصوصا اعضای کودک به منظور اشاعه‌ی فرهنگ کتابخوانی در سطح جامعه می‌شود.
این بانوی کتابدار تصریح کرد: من واقعا عاشق کارم هستم و همیشه در طول این 12 سال با عشق و علاقه در محل کار خویش حاضر شدم. بودن در بین کتابها و محیط کتابخانه و دیدن اعضا مخصوصا بچه‌ها همیشه برای من لذت‌بخش بوده و هست.
وی درباره‌ی مراجعان به این کتابخانه گفت: معمولا از اقشار مختلف جامعه عضو داریم و بیشتر اعضاء شامل خانم‌های خانه‌دار و دانش آموزان است؛ اما دکتر، پرستار، وکیل، ملوان، معلم، کارمند و… هم در بین اعضاء حضور دارند. در واقع ما سپاس‌گزار خداوندیم که بازگشتِ اعضا یعنی تمدید عضویت اعضا پس از پایان عضویت و گذشت یکی، دو سال را داریم و اعضاء ثابت این کتابخانه بسیارند.
اشتراک شادی‌ها
یک وقتهایی اعضای ثابت و پر رفت‌وآمد کتابخانه با کتابداران، ازخود، شادی‌ها و غم‌هایشان حرف می‌زنند. قائنی با بیان این که خاطرات خوبم بسیار است، گفت: همین سال قبل یکی از اعضای پشت کنکورمان اول مهر به کتابخانه آمد و گفت که تصمیم گرفته برای کنکور سال بعد حتما دانشگاه فرهنگیان قبول شود. او هر روز سر صبح به کتابخانه می‌آمد و با وجود اینکه در شیفت صبح، بچه‌های مدرسه از کتابخانه استفاده می‌کنند و اصلا مکان مناسبی برای درس خواندن و تمرکز نیست، ولی او می‌آمد و سرانجام پس از اعلام نتایج، روزی با شیرینی به کتابخانه آمد و بدین ترتیب قبولی او یکی از خاطرات خوب سال قبل بود.
نشاط کودکان ونوجوانان
کتابخانه‌ی آیت‌الله طالقانی انزلی در همسایگی مدرسه و یک زمین ورزشی نفس می‌کشد. وکم نیستند اوقاتی که کودکان ونوجوانان پس از یک دل سیر فوتبال بازی کردن، با کفش‌های ورزشی خسته و صورت‌ها گل انداخته، گاهی تنها برای دقایقی نشستن و نفس تازه کردن و گاه برای ورق زدن و به امانت گرفتن کتاب راهی این کتابخانه می‌شوند. همچنین دانش‌آموزانی هستند که چند سال پیش در مدرسه موثق درس می‌خواندند و حالا با این که راهی مقاطع بعدی شده‌اند، باز هم از اعضای فعال این کتابخانه هستند.
لیلا حیدری: کتابدار باید هوشمند، شجاع و خلاق باشد و بتواند اطمینان اعضاء را کسب کند، چرا که بدست آوردن این اعتماد همگانی و تداوم آن یکی از نشانه‌های کتابداری راستین است. یک کتابدار خوب باید به‌روز بوده و جوابگوی نیاز مراجعانش باشد. بنابراین ما تمام سعی خود را در تحقق این امر انجام می‌دهیم والبته که همین امر باعث رونق و پویایی یک کتابخانه است.
«لیلا حیدری» مسئول و کتابدار کتابخانه‌ی آیت‌الله طالقانی در گفت‌وگو با مرور اظهار کرد: کارشناس زبان و ادبیات فارسی هستم و از سال 1380 در مجموعه‌ی نهاد کتابخانه‌ها مشغول انجام وظیفه‌ام. لازم به ذکر است کتابخانه‌ی عمومی آیت‌الله طالقانی بندر انزلی به عنوان اولین کتابخانه‌ی عمومی کشور در کنار مدرسه، مورخ 18 مهر 1398 تأسیس شد و اکنون به عنوان کتابخانه‌ی مادر و کودک نیز در استان شناخته شده است.
گفتنی‌ست، کتابخانه‌ی به لحاظ وسعت کوچک اما به واقع بزرگِ ما، فعالیت‌های علمی و فرهنگی زیادی را برای تمام گروه‌های سنی برگزار می‌کند و این امکان را برای تمامی اعضاء به وجود آورده که بتوانند لحظات خوب و پرباری را در اینجا سپری کنند.
این برنامه‌ها شامل نشست خوانش گرشاسب‌نامه به دبیری «راستین رزاقی»، کارگاه خوشنویسی با تدرریس «اردشیر نوروزی»، دورهمی کتابخوانی و همچنین نشست خوانش گلستان و شاهنامه به دبیری «زهرا حسینی» است.
وی با بیان این که مراجعه‌کنندگان به کتابخانه از تمامی اقشار هستند، یادآور شد: این کتابخانه دارای بیش از 650 عضو فعال و حدود 7800 نسخه کتاب در موضوعات مختلف است.
جهان کتابدارن راستین
بارها شاهد بوده‌ام، نوباوگانی که همراه مادران‌شان در بخش کودک این کتابخانه حضور یافته‌اند و انعکاس شعر، قصه، تصویر، رنگ و بازی در جهان‌شان جاری شده است. همچنین پدران و مادرانی که همراه با فرزاندشان در امتدادِ کوتاه اما روشن قفسه‌های کتاب راه رفته‌اند و کتاب برگزیده‌اند.
حیدری در شرح وظایف کتابداران گفت: کتابدار باید هوشمند، شجاع و خلاق باشد و بتواند اطمینان اعضاء را کسب کند، چرا که بدست آوردن این اعتماد همگانی و تداوم آن یکی از نشانه‌های کتابداری راستین است. یک کتابدار خوب باید به‌روز بوده و جوابگوی نیاز مراجعانش باشد. بنابراین ما تمام سعی خود را در تحقق این امر انجام می‌دهیم والبته که همین امر باعث رونق و پویایی یک کتابخانه است.
وی در ادامه نگاهی به خاطراتش داشت و بیان کرد: کتابداری پر از خاطرات تلخ و شیرین است. تلخ‌ترین خاطره‌ام فوت دو تن از اعضای خوب و با استعداد کتابخانه است و با اینکه مدت‌های مدیدی از این اتفاق می‌گذرد، هنوز هم در ذهن من به جا مانده و شیرین‌ترین لحظه‌هایم مربوط به اظهار لطف و مهربانی بی‌دریغ کودکان و نوجوانانی است که به کتابخانه می‌آیند و همچنین بسیار برایم دلپذیر است که اعضای کتابخانه به کتابخانه و کتابدارانش وفادارند.
مشکلات
حیدری در پایان ازمشکلات این کتابخانه یاد کرد و گفت: نداشتن سالن مطالعه‌ی مجزا، نداشتن امکانات رایانه‌ای مناسب و همچنین فضایی برای بازی بچه‌ها در کتابخانه از مشکلات اساسی کتابخانه‌ی ما است. از این رو انتظارم از مسئولان این است که به حوزه‌ی کتاب، کتابخوانی و کتابخانه نظر ویژه‌ای داشته باشند، چرا که زیربنای توسعه‌ی هر کشور، اهمیت دادن به این مبحث است؛ به قول ویکتور هوگو، «برای نابود کردن یک فرهنگ؛ نیازی نیست کتابها را بسوزانید، کافی است کاری کنید مردم آنها را نخوانند». پس اجازه ندهیم این اتفاق برای فرزندان و مردم عزیز ما رخ بدهد.
نظرات بسته شده است.