شهرداری رودسر یکی از قدیمی‌ترین نهادهای اداری مدرن در این شهر می‌باشد و به علت فقدان یا کمبود ِ اطلاعات ِ مکتوب ِ برجا مانده از اواخر حکومت قاجار و اوایل حکومت پهلوی اول در رودسر، تاکنون اسناد و مدارکی از نخستین سال‌های فعالیت این نهاد و از جمله سال ِ دقیق ِ تاسیس آن بدست نیامده است و آن‌گونه که از شواهد امر پیداست، ما درباره‌ی تاریخچه‌ی شهرداری رودسر به خصوص در بازه‌ی زمانی سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۲۰ خورشیدی چیز زیادی نمی‌دانیم. در این مقاله نگارنده، ابتدا با ارائه‌ی یک سند قدیمی، مشخص می‌نماید که تاریخ تاسیس شهرداری رودسر سال ۱۳۰۳ خورشیدی می‌باشد و در ادامه با تکیه بر چند سند قدیمی دیگر، اطلاعاتی کوتاه اما بسیار جالب و مفید از فعالیت‌های شهرداری در سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ خورشیدی ارائه می‌دهد. سپس نگاهی به عمارت شهرداری رودسر‌انداخته و به بررسی معماری آن می‌پردازد و همچنین مفهوم ِ نماد ِ زیبای شهرداری رودسر را تحلیل می‌کند و در پایان لیستی از نام‌های شهرداران رودسر از ابتدا تا زمان حال، تقدیم خوانندگان عزیز می‌نماید.
با پیروزی انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ خورشیدی، وجود مشکلات متعدد در شهرها از جمله بهداشت شهری، آبرسانی و غیره، نمایندگان مجلس اول را بر آن داشت تا درصدد تدوین قانونی برای اداره‌ی امور شهرها برآیند.
قانون بلدیه (شهرداری) در تاریخ نوزدهم خرداد ۱۲۸۶ خورشیدی به تصویب نمایندگان مجلس رسید و هدف از تأسیس بلدیه (شهرداری)، تأمین منافع شهرها و رفع نیازهای شهرنشینان اعلام شد و بدین ترتیب اولین بلدیه‌ها در شهرهایی چون رشت، تبریز و تهران تاسیس شد.
در رودسر نیز در سال ۱۳۰۳ خورشیدی یعنی در آخرین سال حکومت قاجاریه، اداره‌ی بلدیه تاسیس گشت.
شهرداری رودسر یکی از قدیمی‌ترین نهادهای اداری مدرن در این شهر می‌باشد و به علت فقدان یا کمبود ِ اطلاعات ِ مکتوب ِ برجا مانده از اواخر حکومت قاجار و اوایل حکومت پهلوی اول در رودسر، تاکنون اسناد و مدارکی از نخستین سال‌های فعالیت این نهاد و از جمله سال ِ دقیق ِ تاسیس آن بدست نیامده است
برای اثبات این ادعا، به یکی از اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران رجوع می‌کنیم.
این سند به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۲۹۷۰۳۶۳۱۲ به تاریخ مرداد ماه ۱۳۱۱ خورشیدی حاوی یک استشهادنامه در خصوص فعالیت یکی از داروفروشان رودسر به نام موسی داروگر رودسری است و در آن جمعی از تجار بازار رودسر، طبیب صحیه ¹ رودسر (آقای محمد سنائی) و متصدی معارف ² رودسر (آقای میرزا عبدالرحیم فرهنگی) هر کدام جداگانه، متن کوتاهی جهت اعلام رضایتمندی خود از داروفروش مذکور، نوشته و سپس مهر و امضا کرده‌اند و در زیر ِ همه‌ی این‌ها، دست‌خط ِ شخصی به نام آقای مظفر زاده به همراه امضای وی به چشم می‌خورد که امضای نفرات مذکور را تصدیق نموده است و دقیقا زیر ِ دست خط ِ خود را مهر زده است. بر روی مهر، این نوشته درج شده است: اداره‌ی بلدیه‌ی رودسر، ۱۳۰۳
عدد نوشته شده روی مهر همان تاریخ تاسیس بلدیه‌ی رودسر است یعنی ۱۳۰۳ خورشیدی (عکس شماره‌ی یک) مضاف بر اینکه شخص مذکور یعنی آقای مظفر زاده نیز قاعدتا باید رییس بلدیه‌ی رودسر در سال ۱۳۱۱ خورشیدی بوده باشد.
(عکس از سند موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران)
متأسفانه نگارنده موفق نشد هیچ اطلاعات دیگری از بلدیه‌ی رودسر در حدفاصل سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۱۰ خورشیدی بدست آورد و بدین ترتیب سوالاتی چون :
وضعیت بلدیه‌ی رودسر بعد از سال ۱۳۰۳ خورشیدی چطور پیش رفته ؟
آیا با گذشت این سال‌ها به روند خود ادامه داده یا اینکه با وقفه مواجه شده و در پاره‌ای از مواقع تعطیل گشته ؟
اولین رؤسای بلدیه (شهرداران) چه کسانی بوده‌اند؟
و ده‌ها سوال دیگر که به علت نبود مدارک بی پاسخ باقی می‌مانند.
از بلدیه تا شهرداری
و اما اولین مدارک موجود از اداره‌ی بلدیه‌ی رودسر برمی گردد به سال ۱۳۱۰ خورشیدی پیرو ِ دو سندی که در سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی جمهوری اسلامی ایران موجود است، به بررسی این موضوع می‌پردازیم :
۱. اولین سند به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۲۹۷۰۲۹۵۵۲ با عنوان : گزارش‌های نمایندگان ادارات معارف از اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شهرهای گیلان در سال‌های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ و ۱۳۱۴ خورشیدی که حاوی ۱۱۷ برگ می‌باشد و دو برگ آن درباره‌ی گزارش ِ نمایندهی معارف ِ رودسر (آقای میرزا عبدالرحیم فرهنگی) به اداره‌ی معارف و اوقاف لنگرود و رانکوه هست و به تاریخ‌های بیست و هشتم اسفند ۱۳۱۰ و سی و یکم خرداد ماه ۱۳۱۱ خورشیدی نوشته شده است.
در سند مورخ ۲۸ اسفند ۱۳۱۰ خورشیدی نقل شده که : «دوائر دولتی این قصبه ³ همان دفتر پست و تلگراف و دفتر گمرک و اداره‌ی حکومتی و بلدیه و از معارف یک باب مدرسه‌ی شش کلاسه‌ی ذکور⁴ و یک باب مدرسه‌ی سه‌کلاسه‌ی نسوان ⁵ موجود و اعضاء و اجزاء این دوائر مشغول ایفای وظیفه بوده و اهالی از رجوعات ِ خودشان به این دوائر خوشوقت می‌باشند مگر بلدیه که بی نظم و ترتیب است زیرا در تمام کوچه‌های این قصبه خندق‌های آب راکد موجود است که بیشتر باعث بروز مرض حصبه و مُحرِقه ⁶ شده از طرفی هم صحیه جلوگیری می‌نماید ولی به واسطه‌ی بی نظمی بلدیه به همان حالت باقی، مخصوصا راه عبور ِ اتومبیل رو ِ خط گیلان و مازندران که از وسط این قصبه می‌گذرد، در توی قصبه بی‌اندازه خراب است. از طرف بلدیه تازه تصمیم گرفته شده که تعمیر نمایند، هنوز تعمیر نشده است».
در سند مورخ سی و یکم خرداد ماه ۱۳۱۱ خورشیدی آمده که : «اما قسمت بلدیه به تازگی از طرف حکومت به اهالی ابلاغ شده که مدت اعتبار کمیسیون بلدیه منقضی، لازم است مجددا اشخاصی که به کار این امر می‌خورند یعنی جدی و فعال و کاری باشند انتخاب نمایید. اهالی یعنی چند نفر از همان اشخاصی که در سابق و چه در سال‌های قبلی متصدی بوده‌اند و تاکنون ساختمانی ِ شهر⁷ و یا قسمت نظافت شهری را جزئی و هیچ می‌شمردند و [؟] این سمت را برای خود وسیله‌ی استفاده شاید قرار می‌دادند، دو اسبه در دوندگی هستند و چندین صد رأی به خط خودشان نوشته در جیب دارند، به اشخاصی که ابدا حق رأی به موجب قانون محترم بلدیه‌ها ندارند، به زور داده و مجبور می‌کنند که در صندوق بیاندازند حتی چند طُغری ⁸ از همان رای‌ها که در جیب خود دارند و به مردم به زور تحمیل می‌کنند، بدست آمده که تماما یک خطا و معلوم‌است که مقصود دسیسه و برای استفاده‌ی شخصی می‌باشد».
چنان که گذشت در تمام این اسناد که مجموعا سه گزارش (یک مورد از زمستان ۱۳۱۰ و دو مورد نیز از بهار ۱۳۱۱ خورشیدی) می‌باشد، نام ِ اداره‌ی بلدیه‌ی رودسر ذکر شده و به‌عنوان یکی از ادارات قصبه‌ی رودسر معرفی شده است و این کاملا بیانگر آن است که در سال ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ خورشیدی بلدیه‌ی رودسر فعال بوده است
۲. دومین سند به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۲۹۷۰۲۲۲۸۸ با عنوان : امور مربوط به ادارات معارف و مدارس دولتی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۸ خورشیدی که حاوی ۳۳۰ برگ می‌باشد و یک برگ آن درباره‌ی گزارش ِ نمایندهی معارف ِ رودسر (آقای میرزا عبدالرحیم فرهنگی) به اداره‌ی معارف و اوقاف لنگرود و رانکوه هست و به تاریخ چهاردهم اردیبهشت ماه ۱۳۱۱ خورشیدی نوشته شده است.
در قسمتی از این سند نوشته شده که : «دوائر دولتی این قصبه … و دیگر بلدیه است که در زمان سابق صورت قانونی به خود گرفته بود، بحمدالله از توجهات کامله شخص نائب الحکومه‌ی فعلی صورت قانونی تا حدی گرفته واهالی از همه‌ی کارکنان دوائر دولتی این قصبه در موقع ارجاع کارهای خودشان از صحت عمل آنها رضایت کامل را دارند».
چنان که گذشت در تمام این اسناد که مجموعا سه گزارش (یک مورد از زمستان ۱۳۱۰ و دو مورد نیز از بهار ۱۳۱۱ خورشیدی) می‌باشد، نام ِ اداره‌ی بلدیه‌ی رودسر ذکر شده و به‌عنوان یکی از ادارات قصبه‌ی رودسر معرفی شده است و این کاملا بیانگر آن است که در سال ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ خورشیدی بلدیه‌ی رودسر فعال بوده است.
سند دیگری به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۲۹۷۰۲۷۷۰۸ به تاریخ هشتم آبان ماه ۱۳۱۴ موجود است که حاوی ِ گزارش ِ نمایندهی معارف رودسر (آقای عاکف) می‌باشد. وی نقل می‌کند که: «رودسر بندر مهمی برای تجارت می‌باشد و سرحد ِ گیلان و مازندران است، ساختمان ِ شهری تغییرات ِ وسیعه نشده وکلیه‌ی معابر کثیف می‌باشد. در موقع باران باید به سختی از معابر و کوچه عبور نمود». در این سند اگرچه نامی از بلدیه برده نشده اما با توجه به توصیفی که از وضعیت نظافت وامور عمرانی ِ شهر شد، مشخص است که عملکرد اداره‌ی مذکور ضعیف و نامناسب بوده است.
از سال ۱۳۱۵ خورشیدی طبق مصوبه‌ی فرهنگستان زبان فارسی، نام ِ «شهرداری» جایگزین نام ِ «بلدیه» شد و از آن پس این نام ِ جدید در تمام اسناد و مدارک اداری مرسوم شد. در این مورد به دو مدرک زیر توجه کنید:
۱.یک سند جالب دیگر به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۲۹۷۰۲۹۷۶۷ که شامل سه برگ است و در آن ذکر شده که در رودسر علاوه بر دو دبستان دولتی شش کلاسه‌ی پسرانه و سه کلاسه‌ی دخترانه، یک دبستان سه کلاسه‌ی جدید به نام ِ «دبستان شهرداری» نیز تاسیس شده که از محل ِ درآمد ِ شهرداری ِ رودسر اداره می‌شود. با توجه به اطلاعات موجود در یکی از برگه‌های این سند به تاریخ بیست و یکم آبان ماه ۱۳۱۷، معلوم می‌شود که این مدرسه در ابتدا دو کلاسه بوده و حالا درخواست تشکیل کلاس سوم را دارند و سپس در برگه‌ای دیگر با عنوان صورت تشکیلات دبستان شهرداری رودسر در سال تحصیلی ۱۳۱۹-۱۳۱۸ می‌بینیم که با این درخواست موفقت شده و نوشته شده : «دبستان سه کلاسه‌ی شهرداری».
همانطور که در بالا مشاهده شد، کلمه‌ی «شهرداری» چندین باردر‌این مدارک تکرار شده است که نشانگر رایج شدن واژه «شهرداری» است.
۲. نمونه‌ای از یک نامه با سربرگ ِ «شهرداری رودسر» درسال ۱۳۱۹ خورشیدی (عکس شماره‌ی دو)
آن‌چه گذشت اطلاعاتی کوتاه و فراموش شده از تاریخ ِ شهرداری رودسر بود که در دل چند سند قدیمی پنهان گشته بود و توسط نگارنده شناسایی شد و تقدیم گردید. امید است در آینده به یاری پژوهشگران و همشهریان عزیز با دسترسی به اسناد و مدارکی که می‌دانیم در بایگانی‌های اداری، کتابخانه‌های شخصی، آلبوم‌های خانوادگی و … موجود است اما به هر دلیلی از دسترس محققان به دور و متأسفانه درحال خاک خوردن و از بین رفتن، بتوانیم مطالب تازه تری از تاریخ شهر و منطقه منتشر بنماییم.
قبل از ساخت این عمارت در محل فعلی، منزل مسکونی مرحومه آبجی‌گل، مادر مرحوم انصاری اتابکی قرار داشت که در ازای تخریب آن، به این خانواده در محله‌ی کاله (خیابان ۷۲ تن فعلی) زمین ِ معوض داده شد
عمارت شهرداری رودسر
پس از آنکه رضاشاه در طی یک پروسه‌ی چند ساله، کل اراضی و مستغلات رودسر را متصرف شد و مالکیت ِ شش دانگ ِ قصبه‌ی رودسر به انضمام قراء تابعه‌ی آن را به نام خودش سند زد، از سال ۱۳۱۶ خورشیدی و به نام مدرن‌سازی شهر، شروع به تخریب ِ بافت ِ قدیم ِ رودسر نموده و اقدام به ساخت ِ ساختمان‌هایی با معماری ِ مدرن ِ غربی در این شهر نمود. «مجموعه‌ی پل خشتی سرپل غربی، مسجد جامع و قبرستان و درخت مقدس» واقع در محله‌ی پنجعلی بر، «مجموعه‌ی بازار کاروانسرای چهار در، قبرستان و بقعه، ردیف درختان آزاد و بازارچه‌ی بیرون بازار» واقع در محله‌ی آزاد رجه، قبرستان ملامیرا و پل ِ چوبی ِ سرپل شرقی ⁹ به اضافه‌ی کلیه‌ی عمارات اربابی، حمام قدیمی، انبارهای برنج و غیره کاملا تخریب شدند و حتی مسیر رودخانه‌ی کیارود تغییر داده شد تا به جای همه‌ی آنها، کاخ رضاشاهی، پل‌های مدرن سرپل غربی و سرپل شرقی،دکان‌های رضاشاهی بین دو میدان،ساختمان‌های اداری و تجاری دور میدان شهرداری رودسر، حمام، کارخانه شالی کوبی، بیمارستان پهلوی و دبستان تربیت نسوان ساخته شوند. این پروژه در سال ۱۳۲۰ خورشیدی یعنی در آخرین سال حکومت پهلوی اول تکمیل گشته و بدین ترتیب چهره‌ی مدرنی از شهر رودسر رونمایی شد.عمارت شهرداری رودسر یکی از همان ساختمان‌های اداری مدرن در دور میدان شهرداری بود که در سال ۱۳۱۸ خورشیدی تکمیل شد و شهرداری رودسر از آن تاریخ تا به امروز همچنان در آن مستقر است.
گربه‌روها دریچه‌هایی هستند که هوا از طریق ورود به آنها، وارد فضای زیرین ساختمان شده و ضمن کاهش دمای آن محیط به‌اندازه یک الی سه درجه‌ی سانتی گراد به نسبت دمای بیرون، باعث ایجاد نوعی عایق رطوبتی در زیر ساختمان می‌شوند و بدین گونه از انتقال رطوبت بالارونده از زمین به درون ساختمان، جلوگیری می‌کنند
قبل از ساخت این عمارت در محل فعلی، منزل مسکونی مرحومه آبجی‌گل، مادر مرحوم انصاری اتابکی قرار داشت که در ازای تخریب آن، به این خانواده در محله‌ی کاله (خیابان ۷۲ تن فعلی) زمین ِ معوض داده شد. (درآمدی بر سیر تحولات اجتماعی شهرستان رودسر، مسعود نصری رودسری، صفحه ۲۴)
این بنا که در ضلع جنوب غربی میدان شهرداری واقع شده دارای دو طبقه می‌باشد. طراحی ساختمان آن به صورت خطی بوده و دارای یک برج ساعت بسیار زیباست که امکان دسترسی به بالای برج به وسیله‌ی پلکان فراهم شده است. دارای دو ایوان شمالی یکی در ظبقه‌ی اول و یکی در طبقه‌ی دوم می‌باشد و همچنین یک ایوان ورودی دارد که توسط چند پله، فضای بیرون را به طبقه‌ی اول متصل می‌کند. در داخل بنا نیز، وجود پلکان وسیع در سرسرای اصلی که در گوشه‌ی جنوب شرقی ساختمان واقع شده تنها راه ارتباط طبقه‌ی اول به طبقه‌ی دوم می‌باشد. (عکسهای شماره‌ی سه)
معماری عمارت شهرداری نمونه‌ای از دورهی تحول در معماری ایران است که در دهه‌ی اول حکومت رضاشاه با الهام از معماری مغرب زمین رواج یافت (کتاب گیلان، اصلاح عربانی، جلد یک، صفحه ۵۵۰) و با توجه به اینکه در سال‌های انتهایی حکومت رضاشاه، روابط ایران و آلمان نازی به اوج خود رسیده بود و اکثریت امورعمرانی همچون ساخت جاده ها، تونل‌ها، پل‌ها و ساختمان‌ها وغیره در ایران توسط آلمانی‌ها انجام می‌شد، پس باید قاعدتا کلیه‌ی ساختمان‌های مدرن رودسر از جمله عمارت شهرداری، با مشاوره معماران آلمانی و به یاری ِ معماران ارمنی و محلی ساخته شده باشد و متأسفانه از نام این معماران هیچ اطلاعاتی در دست نیست.
شایان ذکر است در عمارت شهرداری علاوه بر وجود عناصر سبک معماری غربی، می‌توان الگوهایی از سبک معماری سنتی ایرانی و همچنین معماری سنتی شمال ایران را نیز مشاهده کرد.
برای مثال نمای شمالی این بنا دارای تزئینات سیمان بری با طرح‌های زیبای اسلیمی شامل نقوش تزئینی به شکل شاخ و برگ گیاهان، گل پیچک و خطوط صاف و منظم است که نشانگر معماری کلاسیک ایرانی‌ست. (عکسهای شماره‌ی چهار)
(عکس‌ها از نگارنده)
و اما وجود عنصری کارآمد به نام «گربه‌رو» در دورتادور این بنا، نشانگر وجود الگوی معماری شمال ایران در این عمارت زیباست. (عکس شماره‌ی پنج)
(عکس از نگارنده)
لازم به ذکر است گربه‌روها دریچه‌هایی هستند که هوا از طریق ورود به آنها، وارد فضای زیرین ساختمان شده و ضمن کاهش دمای آن محیط به‌اندازه یک الی سه درجه‌ی سانتی گراد به نسبت دمای بیرون، باعث ایجاد نوعی عایق رطوبتی در زیر ساختمان می‌شوند و بدین گونه از انتقال رطوبت بالارونده از زمین به درون ساختمان، جلوگیری می‌کنند. (مقاله‌ی بررسی کارایی گربه روها در کاهش نتقال رطوبت، الهام کنارنگ و ماریا کردجمشیدی)
متأسفانه داخل بنای شهرداری در طی سالیان دچار تغییرات و تعمیرات اساسی گشته و دارای هیچ گونه تزئینات داخلی نمی‌باشد.
در مجموع عمارت شهرداری رودسر به دلیل اهمیت آن که بازگوی یک دورهی خاص از تحول معماری ایران است (همان ورود معماری غربی برای اولین بار به ایران) در تاریخ دوم بهمن ماه ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
ضمنا باید اشاره کنیم که مشابه ِ معماری ِ عمارت شهرداری رودسر، نمونه‌های متعدد دیگری هم در سایر شهرهای گیلان و مازندران و نیز برخی شهرهای ایران می‌توان سراغ گرفت که در عکس شماره‌ی شش می‌توانید تعدادی از آنها از جمله رشت، انزلی، تبریز، ارومیه، بابل، قائمشهر وگرگان را همزمان با هم ببینید و مقایسه کنید. (عکس شماره‌ی شش)
مقایسه‌ی عمارت شهرداری رودسر با سایر عمارت‌های شهرداری در شمال ایران
نماد شهرداری رودسر
بر بالای ایوان ورودی عمارت شهرداری، نماد زیبای آن بر روی دیوار نقش بسته است.
داستان طراحی این نماد بر می‌گردد به اوایل دهه‌ی سی خورشیدی.
در آن دوران شخصی به نام پروفسور رومانوفسکی دبونچا، که در علم آرم‌شناسی و عتیقه‌شناسی و آثار باستانی و قدیمی متخصص بود، به وزارت کشور پیشنهاد داد که به سبک کشورهای پیشرفته جهان برای هر یک از شهرهای ایران بسته به سوابق تاریخی و وضع جغرافیائی و صنعتی و کشاورزی آنجا، یک آرم و پرچم مخصوص محلی تهیه شود تا هم نشان اختصاصی آن شهر و شهرداری مربوطه باشد و هم در تیم‌های ورزشی و جشن‌های محلی استفاده گردد.
پیشنهاد آقای رومانوفسکی پس از بررسی مورد قبول واقع شد وهمچنین شهرداری‌ها که تا آن زمان غالبا از نشان شهرداری تهران (نشان بلدیه) در سربرگ‌های خود استفاده می‌کردند نیز از داشتن نشان‌های اختصاصی استقبال کردند و این‌گونه شد که روند اجرای طرح مورد نظر آغاز گشت و روش کار این چنین بود که برای طراحی نشان و بیرق اختصاصی هر شهر، ابتدا مواردی چون جغرافیا، اقتصاد، تاریخ و فرهنگ از انجمن شهرهای مربوطه استعلام گرفته می‌شد و پس از بررسی ِ نتیجه‌ی استعلام و انجام مطالعات مربوطه، آقای رومانوفسکی کار طراحی را انجام می‌داد و بعد نشان و بیرق آماده شده برای تصویب به انجمن‌های محلی ارسال می‌گردید و در نهایت پس از تصویب انجمن شهر، آرم و پرچم مورد اشاره رسما مورد استفاده قرار می‌گرفت و در غیر این صورت با توجه به درخواست و نظر انجمن شهر دوباره اصلاح می‌شد و سپس رسمیت می‌یافت.
پس از حدودا پانزده سال تلاش و پیگیری، اکثر شهرداری‌های کشور دارای نشان اختصاصی شدند و مجموعه‌ی این نشان‌ها در شش آلبوم گردآوری شد.
در این خصوص درباره‌ی نماد و پرچم شهر و شهرداری رودسر در میان اسناد منتشر شده چنین آمده است که :
رودسر به معنی کنار رود.
در حاشیه دریای مازندران و در منطقه‌ای جلگه‌ای قرار گرفته و کشتی سازی، تجارت و حمل و نقل دریایی و صیادی از مشاغل مردم آن بوده است.
در نشان رودسر از منظره‌ای جلگه‌ای در حاشیه‌ی دریا و تصویر کشتی‌های بادبانی شناور استفاده شده است. (عکس شماره‌ی هشت)
تفسیر نماد و پرچم شهر و شهرداری رودسر به نظر نگارنده چنین است :
در عکس شماره‌ی هشت چنان که مشخص است رودخانه‌ای به رنگ سفید در جلگه‌ای سبز رنگ جاری‌ست که در ادامه به دریایی به رنگ آبی می‌ریزد که دو کشتی بادبانی در آن شناورند.
رودخانه نماد ِ رودهای شهر رودسر است یعنی کیارود و شیرارود (نورود) و جلگه‌ی سبز رنگ نیز همان سنبل بستر جلگه‌ای شهر است که رودخانه‌ها در آن جاری‌اند ضمن اینکه دو نماد رودخانه و جلگه در کنار هم نشانگر مفهوم وجه تسمیه‌ی نام شهر رودسر نیز می‌باشد یعنی شهری جلگه‌ای که بر بستر رودها قرار گرفته است و دریا نیز سمبل دریای کاسپین است و همچنین نشان دهنده‌ی ساحلی بودن شهر رودسر و نیز کشتی‌ها نماد بندری بودن شهر رودسر می‌باشند که در گذشته‌های نه چندان دور آن را فُرضه‌ی رودسر یا بندر رودسر نیز می‌نامیدند.
و اما رنگ‌های پرچم رودسر نیز با استفاده از همان سه عنصر رود و دریا و جلگه به ترتیب سفید و آبی و سبز طراحی شده‌اند.
پس از انقلاب و در پایان دهه ۵۰ خورشیدی بسیاری از شهرداری‌های کشور، نشان رسمی دولت را جایگزین نشان اختصاصی خود کردند ولی از اواخر دهه ۶۰ خورشیدی به دنبال موافقت مراجع رسمی کشور دوباره طراحی و کاربرد نشانه انحصاری برای شهرداری‌ها رواج یافت و شهر رودسر به همراه شهرهای ماسال، فومن، لاهیجان، سنگر، آستارا، هشتپر طوالش، سیرجان، بندر دیلم، بندر بوشهر، بندر گناوه، بندر کنگ، بندر لنگه، بندر جاسک، بروجن، بروجرد، بیرجند، بیجار، سروستان و خرمشهر از نو همان نمادهایی که توسط رومانوسکی خلق شده بود را هر چند در برخی موارد با اعمال سلیقه‌های شخصی، برگزیدند.
در نماد فعلی شهرداری رودسر اگرچه بر خلاف گذشته ترکیب رنگ‌های عناصر مورد اشاره کمی تغییر یافته است اما وجود همین عناصر سمبلیک اصلی یعنی رود و دریا و کشتی همچنان مفاهیمی چون وجه تسمیه، جغرافیا، تاریخ و اقتصاد را به بیننده‌ی اثر منتقل می‌نمایند و لذا می‌توان گفت نماد مذکور در کمال سادگی در طراحی، روایتگر داستانی است کوتاه اما جامع از شهر رودسر. (عکس شماره‌ی نه)
شهرداران رودسر
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد، نام اولین شهرداری که موفق شدیم بر طبق سند شماره‌ی ۲۹۷۰۳۶۳۱۲ به تاریخ مرداد ماه ۱۳۱۱خورشیدی کشف کنیم، جناب آقای مظفرزاده بود که از قرار معلوم در سال ۱۳۱۱خورشیدی شهردار رودسر بوده‌اند.
(امضای ایشان و تاریخ امضا در عکس شماره‌ی ده)
دومین شهرداری که اسمش از منابع پیدا شده جناب آقای محمدخان تالش انسان دوست بوده که در سال ۱۳۱۹ خورشیدی همزمان هم شهردار و هم کفیل بخشداری رودسر بوده‌اند (طبق بیوگرافی آقای تالش انسان دوست ارائه شده توسط خانم فرشته تالش انسان دوست از بستگان ایشان) و همچنین در یکی از اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی ایران به شماره‌ی کتابشناسی ملی ۳۲۵۶۳۰۹ با عنوان رسیدگی به عرایض مردمی، به تاریخ هفدهم تیر ماه ۱۳۲۱سندی وجود دارد که حاوی یک شکایت نامه است که توسط یکی از کاسبان بازار رودسر برای نائب رییس مجلس نوشته شده و ذکر شده که ایشان در همان سال‌ها بخشدار و کارپرداز املاک و شهردار رودسر بوده‌اند. (عکسهای شماره‌ی یازده و دوازده)
در دهه‌ی بیست خورشیدی بنا به نقل قول قدما، تنها نام ِ صادق خان نصری رودسری به عنوان شهردار رودسر در یاد اذهان باقی مانده و از سایر شهرداران در این دهه اطلاعی در دست نیست.
در ادامه لیست نام‌های شهرداران و سرپرستان شهرداری رودسر ¹⁰ از ابتدا تا امروز تقدیم می‌گردد:
۱. مظفر زاده، ۱۳۱۱ خورشیدی
۲. محمدخان تالش انسان دوست، ۱۳۱۹ خورشیدی
۳. صادق‌خان نصری رودسری، دهه‌ی بیست خورشیدی
۴. پرویز فیلسوفی، تاریخ انتصاب : ۱۳۳۰/۸/۱۳
۵. عبدالعلی منتظمی، ۱۳۳۱ خورشیدی
۶. قادی کُلایی، احتمالا ۱۳۳۲ خورشیدی
۷. حاج آقا نصری ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۶ خورشیدی
۸. تراب حبیبی رودسری، تاریخ انتصاب : ۱۳۳۶/۵/۳۱ (عکسهای شماره‌ی پانزده، سمت راست)
۹. ارسلان نصری رودسری، تاریخ انتصاب : ۱۳۴۷/۱۰/۱۲
۱۰. بهمن حبیبی رودسری، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۰/۳/۲۲ (عکسهای شماره‌ی سیزده، سمت راست)
۱۱. حسن قندی، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۱/۹/۱۴
۱۲. منوچهر اشکوری، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۵/۱۰/۲۱
شهرداران و سرپرستان بعد از انقلاب:
۱۳. احمد فقید حبیبی، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۸/۴/۳۰، پایان مسؤولیت : ۱۳۵۸/۱۲/۶
۱۴. حسین مقدسی، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۸/۱۲/۶، پایان مسؤولیت : ۱۳۵۹/۷/۲
۱۵. قاسم نظرافکن، تاریخ انتصاب : ۱۳۵۹/۷/۲، پایان مسؤولیت : ۱۳۶۲/۱۲/۲۲
۱۶. محمد علی حیدری، تاریخ انتصاب : ۱۳۶۲/۱۲/۲۲، پایان مسؤولیت : ۱۳۶۳/۱۲/۸
۱۷. علی اکبر وفائی، تاریخ انتصاب : ۱۳۶۳/۱۲/۸، پایان مسؤولیت : ۱۳۶۴/۱۱/۸
۱۸. محمد علی علیزاده، تاریخ انتصاب : ۱۳۶۴/۱۱/۸، پایان مسؤولیت : ۱۳۶۵/۸/۲۵
۱۹. اسفندیار عرفه، تاریخ انتصاب : ۱۳۶۵/۸/۲۵، پایان مسؤولیت : ۱۳۶۹/۳/۶
۲۰. سیاوش پور علی، تاریخ انتصاب : ۱۳۶۹/۳/۶، پایان مسؤولیت : ۱۳۷۴/۳/۱۴
۲۱. فرهاد کرمی، تاریخ انتصاب : ۱۳۷۴/۳/۱۴، پایان مسؤولیت : ۱۳۷۸/۸/۵
۲۲. محمد باقر اخوین انصاری، تاریخ انتصاب : ۱۳۷۸/۸/۶، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۱/۱/۲۸
۲۳. محمد معادی رودسری، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۱/۱/۲۸، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۳/۱/۲۸
۲۴. محمد حسن حکیم زاده، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۳/۱/۲۸، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۴/۱/۱۲
۲۵. رضا اسلامی، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۴/۱/۱۲، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۶/۲/۳۱
۲۶. رضا کحالی، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۶/۲/۳۱، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۹/۶/۱
۲۷. عیسی کاظمی (سرپرست شهرداری)، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۹/۶/۳، پایان مسؤولیت : ۱۳۸۹/۱۰/۱
۲۸. محمد صفری، تاریخ انتصاب : ۱۳۸۹/۱۰/۲، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۰/۱۰/۱
۲۹. عیسی کاظمی (سرپرست شهرداری)، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۰/۱۰/۲، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۱/۲/۲۴
۳۰. عیسی کاظمی، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۱/۲/۲۵، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۲/۶/۱۴
۳۱. یدالله مقصودی (سرپرست شهرداری)، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۲/۶/۱۴، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۲/۷/۹
۳۲. خداداد قنبرزاده لپاسر، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۲/۷/۹، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۵/۴/۱
۳۳. حسن پورقربان، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۵/۴/۲۰، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۶/۵/۱
۳۴. یدالله مقصودی (سرپرست شهرداری)، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۶/۵/۱، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۶/۷/۱۶
۳۵.علی امانی پرچکوهی، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۶/۷/۱۷، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۷/۵/۳۰
۳۶. سیدمهدی حسینی (سرپرست شهرداری)، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۷/۶/۱، پایان مسؤولیت : ۱۳۹۷/۱۰/۱۴
۳۷. رضا زنده دل، تاریخ انتصاب : ۱۳۹۷/۱۰/۱۵، پایان مسؤولیت : ۱۴۰۰/۶/۱۵
۳۸. مازیار صفایی اصلی، تاریخ انتصاب : ۱۴۰۰/۶/۱۵ تا به امروز
پاورقی:
¹اداره بهداشت فعلی
² اداره آموزش و پروش فعلی
³ در استعمال امروز جائی است بزرگتر از ده و خردتر از شهر ( لغت نامه دهخدا) شهرک (فرهنگ عمید)- رودسر چون شهر کوچکی بود در تقسیم بندی آن دوران جزو قصبات محسوب می‌شد
⁴ پسرانه – مردانه
⁵ دخترانه – زنانه
⁶ بیماری تیفوس
⁷ عمران و آبادی شهر
⁸ چند فقره، چند اصله
⁹ بر روی رودخانه سرپل شرقی رودسر احتمالا در زمان صفویه یک پل خشتی کوچک احداث شد مشابه پل خشتی سرپل غربی اما احتمالا در اوایل دوران قاجار تخریب شد و دوباره بازسازی نشد و به جای آن، یک پل چوبی ساخته شد. این پل چوبی تا اواخر حکومت رضاشاه باقی بود تا در زمان نوسازی شهر رودسر، توسط مهندسان آلمانی با پل بتونی فعلی جایگزین شد. شایان ذکر است اکنون بقایای پل خشتی سرپل شرقی و نیز پل چوبی قدیمی هر دو در زیر پل فعلی موجود است. (رجوع شود به مقاله رودسر شهر پل‌های خشتی فراموش شده، پیمان صالحی گیلانی، سایت تحلیلی خبری مرور)
¹⁰ اطلاعات با کمی تغییر از پورتال شهرداری و شورای اسلامی شهر رودسر
منابع:
۱. سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی جمهوری اسلامی ایران
۲. گزارش ثبت عمارت شهرداری رودسر، اداره کل میراث فرهنگی گیلان
۳. کتاب نشان‌های شهرداری‌های ایران، حسن ستاری و امین الله قلانی
۴. فصل نامه آوای املش، شماره ۴۵، زمستان ۱۴۰۳، صفحه ۳۲، مقاله پیشینه شهرداری رودسر، پیمان
صالحی گیلانی
۵. منابع شفاهی و تحقیقات میدانی
۶. آرشیو اسناد خانوادگی و شخصی نگارنده
بسیار عالی. لذت بردم