گیلان دارای ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر انهار و کانال کشاورزی است. فصل کشت و کار برنج در گیلان آغاز شده و شالیکاران استان برای شخم زمین و آمادهسازی خزانههای برنج به تکاپو افتادهاند. با این حال آمارها نشان میدهد درصد بسیار ناچیزی از انهار و کانالهای آبیاری که باید آب زراعی را به شالیزارها برسانند لایروبی شدهاند.
گزارش جدید شرکت آب منطقهای که متولی امر لایروبی انهار و کانالهاست نشان میدهد تا به امروز تنها ۲۶۲ کیلومتر از انهار و کانالها لایروبی شدهاند.
لایروبی انهار جزء وظایف مهم شرکت آب منطقهای است. اقدامی که اقتصاد کشاورزی گیلان به شدت وابسته به آن است. بدون لایروبی انهار، نه تنها آبرسانی باکیفیتتر و سریعتر به شالیزارهای برنج اتفاق نمیافتد بلکه مقدار بسیار زیادی از آب زراعی در این آشفته بازار خشکسالی و بیآبی به هدر خواهد رفت.
در سالهای اخیر کمبود اعتبارات از جمله مهمترین دلایلی بوده که برای به حد نصاب نرسیدن عملیات لایروبی انهار تا قبل از فصل شروع کشت برنج از سوی دستگاههای دولتی عنوان شده است. بررسیها نشان میدهد با آنکه فصل کشت برنج در گیلان آغاز شده اما عملیات لایروبی و آمادهسازی انهار کشاورزی همانند سالهای گذشته روند خوبی ندارد.
شرکت آب منطقهای گیلان در روزهای اخیر اعلام کرده برای سال زراعی جدید، از مجموع ۵۰۰ کیلومتر انهار کشاورزی هدفگذاری شده در استان، تاکنون ۲۶۲ کیلومتر معادل ۵۲ درصد را لایروبی کرده است. مساحت انهار لایروبی شده گیلان در مدت مشابه سال گذشته ۳۰۰ کیلومتر بود. گزارش عملکرد جدید این شرکت همچنین حاکیست از ۴۱۶ سردهنه کشاورزی در رودخانههای استان تنها ۷۷ سردهنه ترمیم شده است.
گزارش شرکت آب منطقهای گیلان در حالی منتشر میشود که اواسط اسفند ۱۴۰۳ یعنی چیزی حدود یک ماه قبل، کیا عاشوری فرماندار وقت شهرستان رشت از نیاز به لایروبی حدود ۵۰۰ کیلومتر از انهار آب کشاورزی در این شهرستان خبر داده و وعده داده بود از این مقدار ۱۵۰ کیلومتر از انهار شهرستان رشت تا قبل از آغاز فصل کشاورزی، توسط شرکت آب منطقهای لایروبی خواهد شد.
عدم لایروبی به موقع انهار و آمادهسازی زهکشها سبب شده در سالهای اخیر شالیکاران گیلانی متحمل خسارتهای زیادی بشوند. حجم این خسارتها گاهی چنان بالا بود که وزیر جهاد کشاورزی وقت از نمایندگان مجلس تذکر گرفت. با این حال همچنان بیبرنامگی و عدم تخصیص به موقع اعتبارات در این بخش وجود دارد. وضعیتی که ضرر و زیان آن مستقیما متوجه شالیکاران گیلانی و معیشت چیزی حدود ۳۰۰ هزار شالیکار است.
کشاورزی گیلان هنوز به صورت سنتی اداره میشود. وجود انهار سنتی و مطالبه کشاورزان گیلانی برای لاینینگ یا بتنی کردن انهار از جمله چالشهایی است که در این استان وجود دارد. بیبرنامگی در این حوزه و دردسرهای بسیار زیاد رساندن آب به مزارع، باعث شده کشاورزان شالیکار گیلانی از ادامه کشت برنج منصرف شده و به مشاغل دیگر روی بیاورند.