گیلان زمین و خانه‌های روستایی، زنان شالیکار، زیست مردمان، سفره‌ی گیلانی؛ و قالی ایرانی در پس زمینه‌ی تصویر شخصیتها، تجسمی از گذشته برای اکنون و آینده در نمایشگاه آثار استاد حسین شاه محمدی در تالار شهر رشت است.
نمایشگاه نقاشی استاد حسین شاه محمدی شامل ۳۵ اثر با تکنیک رنگ و روغن روی بوم، پاستل و اکرلیک یکشنبه سوم دی ماه با حضور جمعی از فرهیختگان گیلان در تالار مرکزی رشت گشایش یافت.
آثار این هنرمند گیلانی دانش آموخته فرانسه شامل موضوعاتی از قبیل زندگی روستایی در سرزمین مادری، پرتره و طبیعت به سبک رئالیسم با رنگ هایی گرم و درخشان است.
نمایشگاه نقاشی حسین شاه محمدی تا ششم دی ماه صبح ها ۹ تا ۱۲ و عصرها۱۶ تا ۱۸ در تالار مرکزی شهر رشت جنب پارک ملت در معرض تماشای علاقمندان قرار دارد.
آیین گشایش این نمایشگاه با مجری گری علی پور حسن شاعر گیلانی و سخنرانی تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر گیلان همراه بود.
*هنر در گالری شهر
یاسر محجوب سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی رشت در این مراسم با ابراز خشنودی از این که نمایشگاه آثار استاد شاه محمدی در هفته رشت در حال برگزاری است گفت: از این آثار می توان با اجازه هنرمند بعنوان گالری شهر در تابلوها، بیلبوردها و استندها برای معرفی گیلان استفاده کرد.
وی با اشاره به طرح ریزی برای برنامه‌های فاخری از قبیل اجرای موسیقی و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف ابراز امیدواری کرد این نمایشگاه موجب رشد استعدادهای هنری جوانان شود.
وی با بیان این که حضور شما فرهیختگان به مانند تابش نوری به محافل است از آنان برای شرکت در برنامه ها و مراسم هفته گیلان دعوت بعمل آورد.
*هنرمندی که قرارش در بی قراری است
فرشته طالش انسان دوست پژوهشگر گیلانی با اشاره به بازتاب زندگی روستاییان، کار و تلاش زنان و خانه های روستایی در آثار استاد شاه محمدی گفت: ای کاش در روستاها توجه به اکولوژی منطقه برای احداث بناها مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان این که اگر به این مساله توجه می شد این همه نابسامانی و ساختمان های بی تناسب با فرهنگ و اقلیم منطقه نمی داشتیم، پیشنهاد کرد: ساخت بناها، حداقل از نظر نمای بیرونی با منطقه هماهنگ باشد.
انسان دوست همچنین با اشاره به نقش مهم زنان روستایی در نقاشی های این هنرمند افزود: زنان در زندگی روستایی و فعالیت در زمینه کشاورزی، باغداری، دامداری، تولید صنایع دستی و در اقتصاد پنهان و تولید ناخالص داخلی کشور نقش بسیار ارزنده ای دارند.
انسان دوست با بیان این که همه مظاهر زندگی در روستا از مسکن، پوشاک، خوراک دستخوش تغییر شده است از ثبت این یادگارهای گذشته در آثار استاد شاه محمدی ابراز قدردانی کرد.
وی خاطرنشان کرد: هنر استاد شاه محمدی تنها نقاشی نیست بلکه او هنرمندانه زندگی می کند، از آن دسته از انسان های نابی است که به دنبال تحقق رویاهایشان از حصار زمان و مکان و چارچوب های قراردادی گریزانند، دل به دریا می زنند به سفر می روند تا خود را زندگی کنند، دنبال خود می گردند تا خود را پیدا کنند و زیستن را معنا می کنند.
انسان دوست بیان داشت: وقتی شخص کاری را با عشق انجام دهد علاوه بر ارتقاء، سفری به درون و آشنایی بیشتر با خود و توسعه معنوی دست می یابد و دنیا را متفاوت تر از بقیه می بیند.
وی افزود: استاد شاه محمدی قرارش در بی قراری است. سفرهای متعددی که دارد نشان می دهد که ایشان بی قرارند برای دانستن و پس از طی شدن ایام جوانی مانند دریا که توفان دارد در میانسالی فروکش می کند وقتی به زادگاهشان باز می‌گردند دگرگونی‌های متعددی را می‌بینند.
* احیای زندگی اصیل گیلانی در آثار هنرمند
علی امیری پژوهشگر گیلانی در سخنانی با اشاره‌ای به یک سده گذشته‌ی نقاشی مدرن استان گیلان گفت: بعد از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ فضای اجتماعی، سیاسی شرق تحت تاثیر جنبش بزرگ پدید آمده در صفحات روسیه تزاری قرار گرفت. یکی از مهمترین تاثیرات این جنبش، در بدنه‌ی هنر نقاشی آن صفحات بود و بعد از این انقلاب فارغ التحصیلان یا هنرمندان ایرانی ساکن آن مناطق به اجبار به زادگاه خود بازگشتند که از پیشگامان آن استاد سید محمد حبیب محمدی و استاد رضا فروزی بود که پایه گذاران و میراث داران اولیه و پیشگام در نقاشی مدرن گیلان بودند.
وی خاطرنشان کرد: استاد شاه محمدی از نظر روحیه و کار مصداق بارزی از برایند مکتب استاد حبیب محمدی است. شاه محمدی توجه و عنایت زیادی به زندگی در طبیعت، روستا و خانه های روستایی، جایگاه بانوان و نقش آنها در زندگی و کار نشان می دهد و آثاری که از خود به جا گذاشته هر کدام از نظر ترکیب رنگی شایستگی های خاص خود را دارد.
امیری یادآور شد: بهار امسال در لاهیجان میزبان آثار هنری استاد شاه محمدی بودیم که با استقبال خوبی روبه رو بود و به پیشنهاد دوستان در مرکز قرار شد که ایشان در رشت نیز نمایشگاهی برگزار کنند.
وی اظهار داشت: انتخاب گزیده ای از تابلوهای نقاشی ایشان برای اشاعه و زنده نگاه داشتن زندگی روستایی و اصیل مردمان گیلان زمین و نمایش آن بر بیلبوردها و جایگاه های مختلف سطح شهر و نقاشی دیواری به نوعی کار موثری در بازشناسی و بازیابی فرهنگ اصیل و غنی ایران و گیلان زمین است.
وی یادآور شد: پس از شهریور ۲۰ تعدادی از جوانان مشتاق لاهیجان به تاسی از نقاشی های دیواری که در برخی از اماکن مذهبی تاریخی آن صفحات باقی مانده بود شوق و ذوق پیدا کردند که به هنر نقاشی روی بیاورند و این هنر را فرا بگیرند تقریبا می شود گفت بخش اعظم این هنرمندان به نوعی به صورت تجربی فارغ از تشکیلات اکادمیک یا آموزش‌های ساختارمند و روش مند به پرورش استعداد خود پرداختند.
وی اظهار داشت: استاد شاه محمدی نیز یک دوره کوتاهی در مشهد شاگرد استاد صادق پور بود ولی بیشتر، سال های بعد از فراغت از هنرآموزی در مشهد را به صورت تجربی به نقاشی پرداخت و در ترکیه حدود ۶ سال و در فرانسه قریب ۳۰ سال این هنر را دنبال کرد و خوشبختانه جزء چهره های پویا و نام آشنای هنر نقاشی است. با این حال بسیار گوشه نشین و بی ادعا است و تعصب خاصی به نقاشی دارد.
امیری با قدردانی از سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری رشت از عدم حضور نماینده ای از اداره کل فرهنگ و ارشاد گیلان به عنوان متولی اصلی امور فرهنگی هنری در استان در این مراسم انتقاد کرد.
* حرف های ناگفته هنرمند
م.موید شاعر به‌نام گیلانی در مورد تابلوهای استاد حسین شاه محمدی گفت: با یک نگاه انتزاعی به جزئیات نقاشی های او پی می بریم که همه حرف هنرمند این نیست و خیلی بیش از این چارچوب محدود بومی گرایی در آثارش وجود دارد که ما از آن بی خبریم.
*شاه محمدی هنرمندی ناشناخته در وطن
فرامرز طالبی نویسنده و پژوهشگر گیلانی گفت: شاه محمدی در ایران ناشناخته است و این خیلی بد است. او بسیار کار کرده است و حرفی برای گفتن دارد و برخلاف آنچه برخی فکر می کنند کارهای این هنرمند فقط رئال نیست. با نگاه به رنگهای آثارش می بینیم، هیچکدام رنگ موجود در محیط نیست، رنگهای موتیفی است، این رنگها وقتی در چهره و پرتره نمودار می شود حالت دیگری پیدا می کند. اگر به نگاه پرتره‌هایش توجه کنیم، این نگاه کار خودش است دنبال آرمانهایی است که خود نقاش دوست دارد به تصویر بکشد. در مجموع فکر می کنم نام ایشان باید در رده پست مدرنیست‌ها ثبت شود و بیش از همه باید دید دیگران در کشورهای خارجی در موردش چه می گویند. زمان زیادی گذشته است و ما متاسفانه هیچ چیز از این نقاش بزرگ نمی دانیم و امیدوارم به هر شکلی هست برای شناساندن ایشان و آثارشان کار شود. تردستی هایی در آثارش هست که در کارهای رئال نیست و این تردستی ها مخصوصا در پرتره کارهایش را به نقاشان امریکای لاتین نزدیک می کند، این ها رمزهای موفقیت ایشان است.
وی با بیان این که خود شاه محمدی هم تلاشی برای معرفی خود نکرده است افزود: در هر حال ایشان فرزند لاهیجان و لاهیجان مادر نقاشی معاصر ایران است و شناساندن این هنرمند کار پژوهشگران و اهالی رسانه است.
* تجربه ی گذشته با نگاه به آینده
محمدرضا لاهیجی نقاش، گرافیست و مجسمه ساز گیلانی در حاشیه نمایشگاه به خبرنگار مرور گفت: چیزی که در این نمایشگاه می‌بینیم یک تجربه رئالیستی در یک ساختار ناتورالیستی است. اما اگر قدری خارج از قاعده نگاه کنیم نوعی آرزو است. مخصوصا در کار چهار فصلشان می بینیم که تمام خانه ها خاکی اند، طبیعت رنگارنگی که در تابلوی زنان و غذاها وجود دارد در آن خانه ها وجود ندارد، گویی از یک خواب می آید انگار چیزی بین زندگی و تجربه‌ی گذشته که به طور ناخوداگاه در ذهن هنرمند بوده به تصویر کشیده شده است. تجربه ی آرزو و گذشته و نگاه آینده در آثارش مشهود است، مخصوصا در فیگوراتیوهایی که کار کرده و نماد پردازی‌هایی که اتفاق افتاده است در اصل با هنرمندی مواجهیم که نماد گونه حرکت می‌کند، بنابر این شاخصه کار این نقاشی ها در آثار نمادین می‌گنجد اما از آثار ناتورال و فضاهای چیدمانی استفاده کرده تا بتواند به نقطه نظر خود نزدیک شود.
وی با بیان این که هیچگاه هنرمند را نمی توانیم از تاریخش جدا کنیم افزود: شاه محمدی دارد در این تابلوها به صورت نمادی نشانه شناسی را به ما یاد می دهد باید به صورت نمادین با آن برخورد کنیم و نمادین ببینیم به هرحال بخشی از این سرزمین است. اوج این کار در چهره مادرشان، لباس، چین و چروکها و شناخت و پردازش دقیق پوست صورت و اجزای مختلف نشان می دهد که او هنرمند است و قبل از این که چیره دست باشد اهل بیان است و این شاخصه‌ی هنر است.
لاهیجی تاکید کرد: سیستم فرهنگی کشور باید با مسئولیت با هنرمند رفتار کند. برگزاری نمایشگاه تنها برای انتقال تصویر به مخاطب که نیست وهله بعدی حمایت، فروش آثار و بیمه هنرمند است.
*زندگی وقف نقاشی
استاد یوسف شمسی رییس انجمن خوشنویسان گیلان نیز در حاشیه مراسم به خبرنگار مرور گفت: قسمت اعظم زندگی استاد شاه محمدی به نقاشی اختصاص دارد. تابلوهای عظیمی که می کشد گاه یک سال به طول می انجامد و علتش هم دقت نظر هنرمند است.
*زندگینامه هنرمند
حسین شاه محمدی متولد ۱۳۳۸ در کماچال آستانه اشرفیه است. وی پس از گرفتن دیپلم ادبی در لاهیجان رهسپار مشهد شد و در نگارخانه میرک زیر نظر استاد صادق پور شروع به تحصیل در رشته نقاشی کرد.
وی در برهه دیگری از زندگی خود در استانبول تحت تاثیر نقاشان بزرگی چون عثمان حمدی بیگ، حوجا علیرضا، ابراهیم چالی، و بخصوص ابراهیم صافی به خلق تابلوهای اورینتال پرداخت و از آنها بسیار آموخت.
حسین شاه محمدی پس از اقامت چندساله در استانبول باز هم در پی تجربیات جدید راهی سفر شد. در ابتدا در پاریس و سپس در تولوز ساکن شد و در همین شهر موفق به کسب فوق لیسانس در رشته تاریخ اجتماعی هنر و متخصص تاریخ اجتماعی هنر اروپا در قرنهای هفدهم – هجدهم و نوزدهم میلادی شد و پس از فارغ التحصیلی چند سالی را هم در مقام استاد دانشگاه تدریس کرد.
وی سپس برای پر بار کردن هنرش راهی موزه های بزرگ دنیا شد و این سفر هیجان انگیز به مدت پنج سال طول کشید. شاه محمدی در این دوران تمامی موزه های بزرگ دنیا از جمله آرمیتاژ در سن پترزبورگ، پرادو در مادرید، بریتش میوزیوم لندن، لوور در پاریس و رکس میوزیوم در آمستردام دیدن کرد و با دقت به بررسی آثار ارزشمند هنرمندان گذشته پرداخت.
با توجه به یکسری از تحقیقات علمی و هنری مخصوصا عملی با کپی کردن از آثار نقاشانی چون رامبراند _ روبنس _ ولاسکز _ دولاکروا به مرحله دیگری از تکامل هنری رسید. حسین شاه محمدی عضو خانه هنرمندان فرانسه است و در اکثر نقاط دنیا نمایشگاه نقاشی بطور انفرادی و دسته جمعی برگزار کرده که با استقبال همگان روبرو شده است. وی از سال ۱۳۸۴ تا به امروز به روی فرهنگ از دست رفته روستا و آنچه که از آن به جا مانده کار می کند و تمامی وقتش را صرف تحقیق و طراحی و نقاشی و همچنین شناخت آن کرده است.
نمایشگاه نقاشی حسین شاه محمدی تا ششم دی ماه صبحها ۹ تا ۱۲ و عصرها۱۶ تا ۱۸ ر تالار مرکزی شهر رشت جنب پارک ملت در معرض تماشای علاقمندان قرار دارد.
