از شکاف تا وفاق؛ ضرورت هوشیاری نهادهای اجتماعی و مردمی
درهم آمیختگی و اختلاف شهروندان آستارا و اردبیل از گذشته تاکنون
در چند روز اخیر ویدئو‌ها و تصاویری از درگیری اراذل و اوباش در دو شهر آستارا و اردبیل که منجر به تخریب اموال عمومی و خودروهای شخصی شد، در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده است. درگیری که به گفته جانشین فرمانده انتظامی استان گیلان منجر به دستگیری ۷ نفر اراذل و اوباش این درگیری در دو عملیات جداگانه شده است.
«سرهنگ حسین حسن‌پور»علت وقوع این درگیری را مسائل خانوادگی و ناموسی عنوان کرد و گفت: ۷ نفر اراذل و اوباش این درگیری در دوعملیات جداگانه شناسایی و در کمتر از ۲۴ ساعت دستگیر شدند. با دستگیری ۶ نفر در استان اردبیل، آمار دستگیر شدگان این درگیری به ۱۳ نفر در این دو شهر افزایش یافت.
«سید مهدی فلاح میری» دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان گیلان نیز اظهار کرد: نقطه شروع درگیریها مشاجره لفظی بین دو راننده اردبیلی ساکن شهرستان آستارا بوده که با موج‌سواری برخی از معاندین و گردانندگان فضای مجازی در مرزهای خارج از کشور یک مشاجره لفظی و ساده بین دو نفر، احساسات مردم آستارا و اردبیل جریحه‌دار شد.
اما اختلاف و درگیری شهروندان آستارایی و اردبیلی مختص روزهای گذشته نبوده و تنش و کشمکش شهروندان این دو شهر درگذشته نیز وجود داشته است. چنانچه سالهای گذشته، ادعا و مطالبه برخی ازشهروندان اردبیلی بر سر مالکیت و الحاق منطقه گردشگری حیران به اردبیل و نصب تابلوی خوشامدگویی به استان اردبیل در جاده حیران در نهایت به تنش در سطح نمایندگان مجلس این دو شهرستان منجر شده بود.
ماجرای تنش به روایت یک شهروند آستارایی
یک فعال آستارایی در گفت و گو با مرور دو روایت از چگونگی شروع این درگیری ارایه کرد: روایت اول حاکی از حضور یک مسافر اردبیلی و بیان کلمات نامناسب و متلک به چند بانوی آستارایی است که آتش این درگیری را شعله ور کرد. روایت دوم نیز از وقوع تصادف جزیی بین خودروی شهروند آستارایی و شهروند اردبیلی خبر می‌دهد که آغازگر تنش و درگیریها شد که در نهایت با ورود تعدادی از اراذل و اوباش به صحنه و تخریب خودروی شهروند اردبیلی، موجی از خشم و ناراحتی میان مردم اردبیل به وجود آورد.
درگیری اخیر میان اراذل و لمپن‌های دو شهر بوده و نباید درباره کل مردم آستارا و اردبیل تسری و بازنمایی پیدا کند. باید در نظر داشت اقشار مختلف شهرهای آستارا و اردبیل از گذشته با یکدیگر تعامل و مراوده داشته و یکی از پایایه‌های اصلی مروادات اقتصادی و زندگی در صلح شهروندان دو شهر بر همین اساس بوده است.
این شهروند ادامه داد: در سوی دیگر ماجرا شهروندان اردبیلی نیز در واکنش به این موضوع در اقدامی تلافی جویانه با حضور در شهرستان آستارا به فحاشی، رجزخوانی و تهدید به انتقام و توهین پرداختند.
کشمکش‌های تاریخی و معاصر در دو شهر
«آیدین محمدی» جامعه شناس از آستارا و کارشناس ارشد رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران در این رابطه به مرور گفت: کشمکش مردم آستارا و اردبیل از گذشته نیز وجود داشته که ریشه در دوره‌های تاریخی گذشته مردمان این شهرها دارد.
محمدی با اشاره به مراودات و تعاملات اجتماعی و اقتصادی شهروندان آستارایی و اردبیلی ادامه داد: بسیاری از شهروندان آستارایی به دلیل دوری از مرکز استان، یکسری ازخدمات درمانی خود را از شهر اردبیل دریافت می‌کنند. از سوی دیگر شهروندان اردبیلی نیز فعالیت اقتصادی گسترده‌ای در آستارا دارند. این درهم آمیختگی ازسالهای گذشته بوده و تاکنون مشکل چندانی برای شهروندان این دو شهر به دنبال نداشته است.
نباید درگیری را به کل مردم شهر تعمیم داد
این پژوهشگر اجتماعی معتقد است: درگیری اخیر میان اراذل و لمپن‌های دو شهر بوده و نباید درباره کل مردم آستارا و اردبیل تسری و بازنمایی پیدا کند. باید در نظر داشت اقشار مختلف شهرهای آستارا و اردبیل از گذشته با یکدیگر تعامل و مراوده داشته و یکی از پایایه‌های اصلی مروادات اقتصادی و زندگی در صلح شهروندان دو شهر بر همین اساس بوده است.
وی این تنش و اختلافات را حاصل درگیریهای کوتاه مدت برخی اوباش و اراذل بیان کرد و این مشکل را گذرا دانست.
گفتنی است حجت‌الاسلام والمسلمین «حمزه خلیلی» رییس کل دادگستری استان گیلان با حضور در شهرستان آستارا در جلسه هماهنگی با شورای تأمین این شهرستان گفت: دستگاه قضا با همکاری نیروهای امنیتی، نظامی و انتظامی برای یک‌عده از اخلال‌گران فضای مجازی که ازخارج ازمرزهای کشور به ویژه ترکیه هدایت می‌شوند قرار بازداشت صادر کرده است.
وی با بیان اینکه فضای مجازی به ویژه پیام‌رسان‌های خارجی مترصد این هستند که با یک اختلاف کوچک، مردم را علیه یکدیگر تحریک کنند، گفت: با افرادی که در فضای مجازی مردم را تحریک به تجمع مقابل فرمانداری و دیگر اماکن دولتی می‌کنند به شدت برخورد می‌شود.
همچنین روز گذشته فرماندهی انتظامی استان‌های اردبیل و گیلان بیانیه ای مشترک در خصوص حوادث محورهای مواصلاتی آستارا- اردبیل صادر کردند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: آستارا و اردبیل به لحاظ فرهنگ و تاریخ آوازه‌ای دیرینه داشته و اهالی فهیم، ولایی و انقلابی این دو دیار از ایران اسلامی سرافراز پیمان اخوت، همدلی، محبت و صمیمیت داشته و ثابت کرده‌اند که در طول ادوار تاریخ همواره در کنار هم و پشتیبان یکدیگر بوده و با اتحاد و مودت و برادری مشکلات را حل و فصل کرده‌اند. مردم آستارا و اردبیل پیوندهای قومی و زبانی و خویشاوندی دارند و برای یکدیگر ارزش و احترام فراوانی قائل هستند و اختلافات پیش آمده به هیچ عنوان شایسته مردمان این دو دیار نیست.
فرماندهی انتظامی استان‌های اردبیل و گیلان با محکومیت درگیریها و اقدامات و فحاشی‌های اخیر صورت گرفته در فضای مجازی و حقیقی این موضوع را به دور از شأن اجتماعی و تاریخی مردمان با فرهنگ آستارا و اردبیل دانسته و به عده‌ای معلوم الحال که قصد شعله‌ور کردن این اختلافات و از بین بردن صمیمیت و روابط خوب بین مردم این دو شهر را دارند تذکر و هشدار جدی می‌دهد.
بدیهی است پلیس با هماهنگی مقام محترم قضائی در قبال هرگونه رفتار مجرمانه و مخل امنیت و آرامش فردی و عمومی چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اعم از تجمع، ایجاد مزاحمت، اخلال در تردد خودرویی و فراخوان‌های غیرقانونی اقدام لازم معمول و با مسببین و محرکین با برخورداری از اقتدار قانونی به شدت برخورد خواهد کرد.
فرمانده انتظامی استان اردبیل – سرتیپ دوم پاسدار هوشنگ حسینی
فرمانده انتظامی استان گیلان – سرتیپ دوم عزیزالله ملکی