شرکت آبفای گیلان اعلام کرده است؛ میانگین مصرف آب شرب در گیلان از الگوی مصرف فراتر رفته و ۱۳.۷ مترمکعب است. کارشناسان اما معتقدند؛ علاوه بر مصرف بالا به دلیل ورود میلیونها مسافر، فرسودگی و شکستگیهای پی در پی و ناتوانی شرکت آبفا در تأمین هزینههای اصطلاح خطوط انتقال که قدمتی ۴۰ ساله دارند از جمله دلایل افزایش مصرف آب شرب در گیلان محسوب میشود.
گیلان، استانی است جلگهای. استانی که برخلاف ظاهرش به دلیل وجود آهن و منگنز بالا در آبهای زیرزمینی، با مشکل کمبود منابع آبی مواجه است. در حال حاضر ۷۰ درصد آب استحصالی گیلان از سد آیت الله بهجت و رودخانه سفیدرود بوده و حدود ۳۰ درصد از منابع زیرزمینی شامل چشمهها و چاههای مناطق کوهستانی و برخی از نقاط جلگه تامین میشود.
«علیرضا غیاثی» مدیرعامل شرکت آبفای گیلان، اخیرا در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: الگوی مناسب مصرف آب برای هر خانوار ۱۱ مترمکعب است. اما میانگین مصرف در گیلان ۱۳.۷ مترمکعب برآورد میشود. وی این را هم اضافه کرد که به ازای هر مترمکعب آب مصرفی ۱۶ هزار تومان تعرفه توسط مشترک پرداخت میشود؛ اما این عدد در مقابل هزینه تولید بسیار پایین است.
غیاثی، میزان تولید آب شرب در گیلان را حدود ۹ هزار لیتر بر ثانیه اعلام کرد و گفت: با توجه به ورود حجم بالای مسافران به خصوص در روزهای آخر هفته، ظرفیت تولید تا ۲۵ درصد افزایش پیدا میکند اما به دلیل مصارف فراتر از الگوی مصرف، این میزان تولید، پاسخگوی نیاز آبی در استان نیست و مشترکین در برخی مناطق با مشکل ضعف فشار آب شرب مواجه هستند.
شرکت آبفای گیلان، اعلام کرده است؛ در صورتی که میزان مصرف آب شرب مشترکی از ۱۵ مترمکعب فراتر رود تعرفه آب بها حدود ۳۰ هزار تومان و زمانی که مصرف ۲ برابر الگوی مصرف میشود تعرفه آب بها تا ۱۱۳ هزار تومان افزایش پیدا میکند. همچنین مشترکانی که زیر ۵ مترمکعب آب مصرف میکنند از پرداخت آب بها معاف هستند.
برخی از مشترکان آب، به اقدامات شرکت آبفای گیلان معترضند و معتقدند؛ این شرکت فقط اشتراک میفروشد و در مقابل گرفتن آببها، خدمات را به خوبی ارائه نمیدهد.
در حال حاضر تعداد روستاهایی که در گیلان دچرا تنش آبی هستند در ۵ سال اخیر برحسب مقدار بارش باران و آبگیری سدهای تامین کننده استان، بین عدد ۱۵۰ تا ۶۰۰ روستا متغیر بوده است. تعداد تانکرهای آبرسانی هم در گیلان محدود است. به طور مثال تا همین دو سال قبل، تنها ۶ تانکر آبرسانی برای تامین آب بیش از ۳۰۰ روستای گیلان موجود بود.
همزمان با گرمتر شدن هوا و آغاز فصل تابستان، شهرها و روستاهای گیلان با افت فشار آب شرب و در برخی اوقات قطع کامل جریان آب مواجه میشوند. شرکت آبفای گیلان دلیل این امر را به غیر از کمبود آب، فرسودگی شدید خطوط انتقال و در نتیجه شکستگیهای مداوم ذکر میکند.
طبق بررسیهای به عمل آمده توسط کارشناسان حوزه آب، افزایش مهاجرتها و ورود میلیونها مسافر، از دلایل افزایش مصرف و تا حدی کمبود آب شرب در گیلان محسوب میشود. علاوه بر این، قدمت خطوط انتقال آب شرب شهری در برخی شهرستانهای شرق گیلان از جمله لنگرود که در انتهای خط تصفیهخانه بزرگ گیلان قرار دارند به بالای ۴۰ سال میرسد.
شرکت آبفا همواره اعلام کرده تعویض این خطوط قدیمی که به هدررفت آب شرب و افزایش مصرف میانجامد؛ به اعتبارات ویژه استانی و ملی نیازمند است. با آنکه گیلان سالانه میزبان میلیونها نفر ایرانیست؛ اما نگاه ملی به این استان برای رفع نیازهای اولیه آن، نگاهی تبعیضگونه بوده تا جایی که گیلان در جریان تخصیص اعتبارات ملی و استانی به کل نادیده گرفته میشود. برخی دلیل این امر را ناتوانی مسئولان استانی و نمایندگان آن در چانهزنی و جذب اعتبارات ذکر میکنند.