شادی و نشاط کودکان در تمام جوامع از مباحث بسیار مهم و حائز اهمیت در راستای رشد ذهنی و ارتقا خلاقیت آنها محسوب می‌شود. امروزه باتوجه به افزایش زندگی های آپارتمانی و کمبود فضای کافی جهت بازی و فعالیت جسمانی کودکان، ایجاد فضاهای مناسب تفریحی، ورزشی و البته آموزشی لازم و اجتناب ناپذیر است. باوجود شبکه های مختلف اجتماعی، بازی های کامپیوتری،گسترش تکنولوژی، اکثرا اوقات فراغت کودکان و نوجوانان بدون تحرک و نشاط لازم دراین مسیر سپری می‌شود.
در سالهای اخیر به موضوعات فرهنگی، تفریحی وآموزشی کودکان بیش از پیش پرداخته می‌شود و در شهرهای بزرگ شاهد برگزاری جشنواره های مختلف ،تاتر، نمایش و ساخت پارک و اماکن تفریحی و بازی کودکان هستیم.
اما در رشت همچنان کمبود فضا و اماکن مناسب بازی کودکان و نوجوانان بسیار چشمگیر و قابل لمس است .
در تنها شهر پایلوت ِدوستدارِ کودک درگیلان، از فعالیتهای فرهنگی و اماکن بازی و سرگرمی مناسب برای کودکان خبری نیست. کمبود فضاهای مناسب گردشگری، تفریحی و برنامه های فرهنگی در این شهر؛ باعث افزایش فاصله طبقاتی و کمبود مهارتهای بین فردی و درون گروهی شده است.
در تنها شهر پایلوت ِدوستدارِ کودک درگیلان از فعالیتهای فرهنگی و اماکن بازی و سرگرمی مناسب برای کودکان خبری نیست.
فقدان اماکن مناسب تفریحی در بخش دولتی و چه بخش خصوصی
«ندا خوشبخت» مدیر یکی از مدارس ابتدایی دخترانه رشت در گفتگو با مرور؛ با اشاره به این مطلب اظهار داشت: حتی گاهی کمبود سرویس بهداشتی مناسب و نبود بوفه و مکان خریدهای استاندارد و نیروهای آشنا به کمک‌های اولیه از بزرگترین و مهمترین چالش های ما در حوزه تفریح ،سرگرمی و حتی آموزش دانش آموزان است.
خوشبخت در ادامه عنوان کرد:حضور افرادی غیر از کارکنان مکان اردویی مانند کارگرانی که عموماً برای ساخت و ساز و تعمیر استفاده می‌شوند در ساعات بازدید کودکان لازم جلوگیری شود برخورد کارکنان مکان اردویی باید با کودکان مهربانانه و صبورانه باشد.
وی در خصوص امنیت اماکن و فضاهای تفریحی و گردشگری دانش آموزان تاکید کرد:مکانهای دارای شیب و یا محوطه خطرناکی که ایمن سازی نشده باشند، به هیچ عنوان مناسب کودکان نیستند. درحوزه‌های فرهنگی تئاتر و نمایش و سینما و برگزاری جشنواره‌های مخصوص کودکان نیزکاستی های وجود دارد. بعنوان مثال تئاتر و سینمای استاندارد برای کودک و نوجوان نداریم و صندلی‌ها برای استفاده کودکان نامناسب است فیلم و تئاتر با موضوعات مناسب برای کودکان و نوجوانان کمتر تولید می‌شود.
«فاطمه خوشبخت» روانشناس و مشاور مدرسه ابتدایی دخترانه در خصوص اهمیت فعالیتهای فرهنگی و هنری درایجاد نشاط اجتماعی در کودکان گفت: این فعالیت‌ها باعث رشد ذهنی کودکان، تقویت قدرت مشاهده و کشف حقایق، شناسایی نبوغ کودک و خلاقیت او، تقویت مهارتهای بصری و افزایش سواد بصری، تقویت مهارتهای کلامی، تقویت مهارت کار تیمی و مسئولیت پذیری، حس همیاری و صمیمیت بین فردی، نشاط شادابی و تفریح کودکان و نوجوانان ،توسعه مهارتهای اجتماعی، توسعه ی مهارتهای فردی، تقویت مهارتهای تصمیم گیری و افزایش آگاهی نسبت به محیط زیست می‌شود.
وی در ادامه افزود :کمبود فضاهای مناسب گردشگری ،تفریحی و برنامه های فرهنگی باعث افزایش فاصله طبقاتی، به بطالت گذراندن اوقات فراغت، کمبود مهارتهای بین فردی و درون گروهی، بروز آسیب‌های اجتماعی، عدم افزایش آگاهی در کودکان و نوجوانان و عدم برقراری تعامل سازنده با دیگران خواهد شد.
کمبود فضاهای مناسب گردشگری،تفریحی و برنامه های فرهنگی در رشت؛ باعث افزایش فاصله طبقاتی و کمبود مهارتهای بین فردی و درون گروهی برای کودکان شده است.
رشت از سال ۱۳۹۹ به‌عنوان تنها شهر پایلوت دوستدار کودک گیلان انتخاب شده است.
«رضا صدفی» مسئول کمیته گردشگری ورزشی استان و مشاور گردشگری کمیسیون حمل و نقل و ترافیک رشت در خصوص کمبود جشنواره های فرهنگی و اماکن سرگرمی کودکان در رشت مطرح کرد :رشت از سال ۱۳۹۹ به‌عنوان تنها شهر پایلوت دوستدار کودک در استان گیلان انتخاب شده است.
در آن بازه زمانی مدیریت شهری خیلی ها تلاش کردند تا این عنوان برای رشت ثبت شود ولی پس از دریافت این عنوان، پاندمی کرونا و عدم امکان برگزاری رویدادها به صورت حضوری، وقفه در بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها و رویدادها ایجاد کرد.
وی در ادامه افزود: ولی بعد از پاندمی کرونا اقداماتی در حوزه‌های مختلف کالبدی و زیرساختی نظیر افتتاح فاز اول شهربازی هنری، احداث بوستان کتاب و نصب المان‌های مربوط به کودک، در حوزه علمی نظیر برگزاری جشنواره روز نجوم، در حوزه فرهنگی نظیر برگزاری جشنواره قلک کتاب، در حوزه آموزش شهروندی نظیر برگزاری جشنواره شهر من، شهر پاک و برگزاری رویداد با کودکان قصه بخوانیم، در حوزه رویدادهای مشارکتی نظیر حضور نمایندگان شورای دانش‌آموزی در شورای اسلامی شهر رشت و برگزاری جشنواره ایده‌های دانش‌آموزی انجام شده است.
مشاور گردشگری کمیسیون حمل و نقل ترافیک شورای اسلامی شهر رشت نیز در گفت وگو با مرور در خصوص اهمیت برنامه های فرهنگی و اماکن تفریحی مختص کودکان اظهار داشت؛
تحقیقات در مورد کودکان و خاطراتشان از سفرها نشان می‌دهد که آنها به دنبال سرگرمی‌های تازه، تجربیات نو، مقاصد جدید و مکانهای دیده نشده هستند.
وی اضافه کرد: کودکان در گردشگری بیش از هر چیز به «سرگرم شدن» و «داشتن تجربیات تازه» اهمیت می‌دهند. زمانی که کودکان از سنین پایین با گردشگری آشنا شوند می‌توانند در آینده تبدیل به مسافران وفادار برای مقاصد مختلف گردشگری و افزایش علاقه به سمت این بازار و رونق آن شوند. پس گردشگری کودک به نوعی سرمایه‌گذاری برای امروز و فرداست.
صدفی در خصوص تورهای گردشگری و اردوهای این گروه سنی افزود: در طول سالهای اخیر چندین تور گردشگری ویژه کودکان برگزار شد و در هفته‌ی گردشگری نیز این تورها اجرا خواهند شد.
مسئول کمیته گردشگری ورزشی گیلان با اشاره به شهر خلاق خوراک رشت از برگزاری جشنواره نقاشی ویژه کودکان با موضوع خوراک های گیلان و تورهای گردشگری ویژه کودکان در هفته کودک در رشت خبر داد.
در حوزه‌های فرهنگی تئاتر و نمایش و سینما و برگزاری جشنواره‌های مخصوص کودکان، تئاتر و سینمای استاندارد برای کودک و نوجوان نداریم و فیلم و تئاتر با موضوعات مناسب برای کودکان و نوجوانان کمتر تولید می‌شود.
سیاست ارشاد حمایت از طرح های مردمی است
در همین رابطه «امیر حسین طاهری» مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان در گفتگو با مرور اظهار داشت :اساس کار فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که تولی گری را از خودش بردارد و کار فرهنگ مردمی شود .
ما بنا داریم با تسهیل در صدور مجوز ها موسسات و انجمن های فرهنگی و هنری را گسترش دهیم و با مردمی سازی فعالیتهای فرهنگی و هنری استان مبنای مشارکت عمومی را ایجاد نماییم.
وی با بیان اینکه سیاست مجموعه بر اساس حمایت از طرح ها ریل گذاری شده است افزود : امیدوارم موسسات و انجمن ها لزوم برگزاری جشنواره های کودک یا تولیدات هنری در عرصه کودک و نوجوان را درک کنند .
مدیرکل فرهنگ و ارشاد گیلان افزود: اگر چه تولیدات نمایش در عرصه کودک و نوجوان در شهرستان ها انجام می‌شود ولی سطح نیاز استان را بیشتر پیش بینی می‌کنیم .
طاهری در خصوص برنامه های فرهنگی و برگزاری جشنواره های امسال گفت :جشنواره نمایش نوروز دوخان،اجرای نمایش ویژه کودک و نوجوان، جشنواره تئاتر شهروند لاهیجان و تک اجراهای نمایش کودک و نوجوان هم در سایر شهرستانها از دیگر برنامه های اجرا شده بود.
برگزاری جشنواره بازی با هدف فراهم کردن محیطی شاد برای کودک و خانواده با الگو گرفتن از بازی های بومی و تاریخی گیلان و به دنبال آموزش مهارت های فردی و تقویت روحیه کار گروهی در کودکان بود.
پیوند بازی های بومی و تاریخی با مهارتهای فردی اجتماعی
«فرهام زاهد» عضو پیشین شورای اسلامی رشت نیز که تجربه رویداد بازی رشت در دوره حضور وی در مدیریت شهری رقم خورد به مرور اظهار کرد: در آن برهه زمانی، برنامه بلند مدت مشخصی در سیستم شهرداری برای این جشنواره وجود نداشت. جشنواره بازی رشت هم از ایده تا اجرا توسط فعالین اجتماعی و فعالین کودک رشت اجرا شد و حضور و حمایت برخی از اعضای مدیریت شهری منجر به برگزاری این جشنواره شد.
زاهد افزود: شهرداری رشت و شورای شهر هم بر اساس ذات و وظیفه خود که ایجاد فضای شاد شهری یکی از آنهاست، زیرساختهای سخت افزاری جشنواره را با همکاری سازمان های وابسته به شهرداری نظیر پسماند و زیبا سازی و … طی چند سال تامین کرد .
وی با بیان اینکه متاسفانه عدم وجود دغدغه و برنامه ریزی برای کودکان در تمام ادوار وجود داشته گفت :البته اینکه شهرداری و شورای شهر در اجرای چنین برنامه هایی تنها بوده و از حمایت و همراهی سایر دستگاه‌ها برخوردار نیستند.
عضو پیشین شورای اسلامی شهر گفت: جشنواره بازی حداقل کاری است که می‌توان برای کودکان انجام داد. لازم است به این بخش نگاه کلان تری داشته باشیم و قوانین و استاندارهای شهری را به سمتی ببریم که متناسب با آینده‌ی کودکان باشد.
زاهد در خصوص اهمیت برنامه های فرهنگی برای نشاط کودکان اظهار داشت: طبق آمار یک سوم جمعیت شهرها را کودکان تشکیل می‌دهند. جمعیت قابل توجهی که آینده شهرها در گروی توسعه فردی اجتماعی آنان است.
وی برگزاری جشنواره بازی را با هدف فراهم کردن محیطی شاد برای کودک و خانواده با الگو گرفتن از بازی های بومی و تاریخی گیلان و ایران در راستای پیوند کودک با امر اجتماعی، مبتنی بر نظر کودک بیان کرد و افزود: ایجاد فضای تفریحی رایگان برای تمامی کودکان شهر از هر طبقه‌ی اقتصادی و قومیتی تا بتوانند از امکانات و فضای یکسانی برخوردار باشند.
عدم وجود دغدغه و برنامه ریزی برای کودکان در تمام ادوار وجود داشته. شهرداری و شورای شهر در اجرای چنین برنامه هایی تنها بوده و از حمایت و همراهی سایر دستگاه‌ها برخوردار نیستند.
عضو پیشین شورای شهر رشت با بیان اینکه بسیاری از ما، بهترین دوستانمان را از میان هم‌بازی های کودکی‌مان داریم. دور کردن کودکان حتی برای چند روز و چند ساعت از فضای مجازی و دنیای بازی های کامپیوتری از هدف های اصلی جشنواره بازی بود.
این جشنواره که با حضور و همکاری چندین آموزشگاه مهارت پرور و ذهن پرور برتر شهر رشت برای بازه سنی کودک و نوجوان فضایی فراهم شده بود به دنبال آموزش مهارت های فردی و تقویت روحیه کار گروهی درکودکان بود.
وی با اشاره به برگزاری این جشنواره از سال ۱۳۹۴ الی ۱۳۹۸ به مدت ۴ سال و استقبال چشمگیر کودکان و خانواده ها تصریح کرد: حتی بارها شاهد بودیم که از شهر های اطراف و بعضا خارج از گیلان هم برای حضور در جشنواره مردم مشارکت می‌کردند. اما متاسفانه با شروع کرونا عملا امکان ادامه برگزاری جشنواره را از تیم برگزاری که بنده از ابتدای مسیر عضو این تیم بودم گرفته شد.
زاهد در ادامه تاکید کرد :یکی از اهداف این جشنواره در بلند مدت، رفتن به حاشیه شهر و شهرهای کم برخوردارتر بود که متاسفانه تا امروز محقق نشد.
وی در خاتمه افزود: جشنواره بازی کودکان در رشت حتی مورد توجه دفتر سازمان یونیسف مستقر در ایران قرار گرفت، و نمایندگان این دفتر در بازدید از برنامه خواستار برگزاری این رویداد در دیگر مناطق محروم کشور توسط این تیم اجرایی بودند .
نظرات بسته شده است.