با پایان فاز دوم مرمت و محوطه سازی حمام تاریخی مریان تالش ، این بنای تاریخی با کاربری کافه موزه از طریق صندوق احیاء وزارتخانه به بخش خصوصی واگذار میشود.
بنا به گفتهی «ولی جهانی» معاون میراث فرهنگی ادارهی کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان درجلسهی کمیتهی فنی و کاربری بناهای تاریخی در کشور مقرر شد، حمام تاریخی مریان بدلیل قرار گرفتن درمنطقهی کوهستانی و هزینهی نگهداری بالا، با کاربری کافه موزه از طریق صندوق حفظ و احیاء وزارتخانه به بخش خصوصی واگذار شود.
روند واگذاری بناهای تاریخی مرمت شده به بخش خصوصی از سال ۱۳۸۴ صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی با هدف بهرهگیری از ظرفیت بخش خصوصی برای تکمیل و مرمت بناهای تاریخی کشور آغاز شد. حدود یک میلیون اثر واجد ارزش تاریخی در سطح کشور وجود دارد که تا کنون ۸۰۰ بنا به صندوق حفظ و احیا واگذار شده است.
گیلان نیز با دارا بودن بیش از ۷۰۰ بنای تاریخی، رتبه چهارم کشور را به لحاظ تراکم آثار تاریخی را در اختیار دارد اما برخی از این بناها نیازمند مرمت و نگه داری هستند که با توجه به تعداد زیاد آثار تاریخی و خانههای قدیمی امکان مرمت، احیا و نگهداری همهی آنها با بودجه دولتی وجود ندارد، بنابراین تعدادی از بناها و خانههای قدیمی به بخش خصوصی واگذار میشوند.
بعد از واگذاری کاروانسرای شاه عباسی به بخش خصوصی و اعلام آمادگی جهت واگذاری کاروانسرای تی تی درسیاهکل ، حمام تاریخی مریان تالش سومین بنای تاریخی استان است که به بخش خصوصی واگذار می شود. پیش از این اعلام شد برخی از ساختمانهای تاریخی استان که در اختیار دستگاههای دولتی قرار دارند ازجمله ساختمانهای هتل ایران و ساختمان پست در میدان شهرداری و ساختمان شیلات کیاشهر، جهت مرمت و نگه داری درحال تغییر وضعیت و تبدیل شدن به موزه هستند.
اما واگذاری بناهای تاریخی استان به بخش خصوصی در نگه داری و حفظ این بناها چقدرموفقیت آمیز بوده؟ این سوال را از«ولی جهانی » معاون میراث فرهنگی و گردشگری استان و «تانا تولمی» یک کارشناس مرمت آثار و بناهای تاریخی استان جویا شدیم.
در همین رابطه جهانی به مرور گفت: درحال حاضر سیاست دولت و وزارتخانه در واگذاری این بناها به جهت حفظ و نگه داری است. چرا که دولت از توان و نیروی انسانی کافی برای مرمت و نگه داری این بناها برخوردار نیست.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بناهای تاریخی که پیشتر به بخش خصوصی واگذار شده اند مورد ارزیابی و نظارت قرار گرفته اند گفت: بغیر از کاروانسرای شاه عباسی تا کنون بنای دیگری واگذار نشده است و دراین رابطه نیز ارزیابی انجام نشده است .
جهانی تاکید کرد: در گیلان بسیاری از بناهای تاریخی در شهرها دراختیار مالک خصوصی هستند و قابلیت واگذاری دارند که از طریق صندوق احیا و مرمت میتوانند اقدام کنند. همچنین ۴۰ درصد بناهای تاریخی استان در اختیار دستگاههای دولتی است که یا توسط خود دستگاه تغییر کاربری و تبدیل به موزه می شوند ویا طبق ماده ۲۸ به بخش خصوصی واگذار میشوند.
معاون میراث فرهنگی ادارهی کل میراث فرهنگی استان افزود: هم اکنون روند واگذاری برخی از بناهای تاریخی در اختیار دستگاههای دولتی از جمله ساختمان پست، هتل ایران ، شیلات کیاشهر شروع شده است. حمام مریان تالش بعد از کاروانسرای تی تی ، از جمله بناهای تاریخی آمادهی واگذاری هستند.
تانا تولمی کارشناس مرمت بناهای تاریخی نیز با بیان اینکه بناهای تاریخی حتی اگر مرمت شده باشند اما بدون نگهداری و حضور نیروی انسانی رها شده بمانند، کم کم رو به نابودی می روند، لذا با تبدیل کاربری و واگذاری میتوانند زنده بمانند.
وی تاکید دارد: بهتر است هر چند ماه یکبار این بناها توسط کارشناسان میراث فرهنگی مورد نظارت و بازدید قراربگیرند اما متاسفانه در ایران این کار بعد از واگذاری به بخش خصوصی انجام نمی شود و احساس مسوولیت وجود ندارد.
تولمی افزود: تا کنون اکثر بناهایی که مرمت شده اند به ادارات دولتی تبدیل شده اند و زمانی که این مکانها به اداره تغییر کاربری میدهند بی اهمیت میشوند اما اگر در واگذاری به گالری هنری ، رستوران و کافی شاپ تبدیل شوند بیشتر مورد توجه و نگه داری قرار میگیرند.
این کارشناس مرمت بناهای تاریخی ، قدمت بالا و رطوبت در گیلان را عامل اصلی نابودی این بناها عنوان کرد وافزود: واگذاری بناهای تاریخی روند رو به جلویی برای حفظ ونگه داری آنها خواهد بود.