در جلسه گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی مطرح شد؛
پیشنهاد استاندار برای انحصاری کردن واردات چای
جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی با حضور استاندار گیلان و فعالان صنعت چای استان، به بررسی طرح پیشنهادی جمعی از کارخانجات چایسازی در خصوص موضوع خرید برگ سبز چای با توجه به مصوبه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی در خصوص قیمت تضمینی برگ سبز چای برای سال ۱۴۰۴ اختصاص پیدا کرد.
در این جلسه، «هادی حق‌شناس» استاندار گیلان به صاحبان ۱۶۰ کارخانه چایسازی فعال پیشنهاد داد؛ تعاونی یا اتحادیه‌ای متشکل از کارخانه‌داران فعال تشکیل دهند و انحصار واردات چای را در دست گیرند.
نماینده عالی دولت در گیلان در این جلسه گفت: منافع حاصل از تشکیل این اتحادیه و انحصار واردات چای به ۵۲ هزار چای‌کار گیلانی خواهد رسید.
در مصوبه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی در خصوص قیمت تضمینی برگ سبز چای برای سال ۱۴۰۴ آمده است: قیمت برگ سبز چای درجه یک ۲۴۵ هزار ریال و برگ سبز درجه دوم ۱۸۰ هزار ریال تعیین شد.
طبق این مصوبه، در راستای حمایت از تولید داخل، اولویت واردات چای خشک با کسانی خواهد بود که در خرید تضمینی برگ سبز چای داخلی مشارکت کنند.
بر اساس آمار سازمان چای، در سال گذشته ۲۸ هزار تن چای خشک تولید شده است. تولید چای در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ هم تغییر قابل توجهی نداشته و ارزش چای خریداری شده از چایکاران در سال گذشته معادل ۲ هزار و ۱۷ میلیارد تومان بوده است.
آمار رسمی گمرک نشان می‌دهد؛ در ۱۰ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ حدود ۴۱ هزار تن چای وارد کشور شده که تقریبا ۲۰۰ میلیون دلار ارز، صرف این میزان واردات شده است. واردات چای با ارز بازار مبادله‌ای تامین می‌شود و ارز ترجیحی به چای تعلق نمی‌گیرد. در همین مدت زمان بالغ بر ۱۱ هزار تن چای ایرانی نیز به ارزش ۱۵ میلیون دلار به کشورهای همسایه و اروپا صادر شد و روسیه اصلی‌ترین مقصد چای ایرانی بوده است.
با وجود آمار بالای تغییرکاربری اراضی باغی در گیلان که یکی از مخاطرات اصلی این صنعت به شمار می‌رود، سازمان چای کشور مدعی است؛ سطح زیر کشت باغات چای در سال ۹۲، در حدود ۱۵ هزار هکتار بوده که با فعالیت‌های انجام شده این سازمان در راستای احیای باغات، سطح زیر کشت باغات کشور در حال حاضر به ۲۲ هزار هکتار رسیده است.
نیاز سالانه کشور به چای خشک با احتساب ذخایر و رسوبات انباری حداکثر ۱۰۰ هزار تن است و نزدیک به ۳۰ درصد آن باید از طریق تولید داخل و مابقی با واردات تامین شود. اما این تناسب هرگز دست کم در طول چهار دهه اخیر رعایت نشده است.
واردات چای به خصوص واردات بیشتر از حد اندازه که پرونده چای دبش ملموس‌ترین آن است(رقم این اختلاس حدود ۳٫۴ میلیارد دلار نزدیک به ۱۴۰ هزار میلیارد تومان در زمان انجام فساد است) همواره جزو مباحثی بوده که این صنعت را به خطر نابودی کشانده است.
واردکنندگان چای مدعی هستند، وزارت جهاد کشاورزی تمامی ارز واردات چای را به یک مجموع خاص تخصیص داده است. آن‌ها این مبلغ را هنگفت و غیرقابل باور می‌دانند. رییس سازمان چای کشور، اما در این مورد اظهار بی‌اطلاعی کرده است.
تشکیل تعاونی یا اتحادیه‌ای متشکل از کارخانه‌داران فعال، برای در دست گرفتن انحصار واردات چای هم جزو آن دسته از برنامه‌ها و پیشنهادهایی است که در گذشته هم به اشکال مختلف مطرح شده اما به دلایل مختلف عملیاتی نشده است.
