در روزهای اخیر آتش افروزی عمدی یک قلعه تاریخی شهرستان املش توسط یک بلاگر در رسانه ها منتشر شده است. قلعه تاریخی که به نظر میرسد چندان در بحث حفاظت فیزیکی مورد توجه اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی استان قرار نداشت.
قلعه تاریخی شهرستان املش، واقع در روستای ییلاقی اُمام و معروف به «میل اُمام»، یکی از آثار باستانی ارزشمند ایران است که قدمت آن به ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد.
این اثر تاریخی در روستای متروکه سومانسرا (سیمسره)، قرار دارد و بر بلندای تپهای در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. بقایای این برج که با استفاده از سنگ و ساروج ساخته شده، تنها ۷ متر ارتفاع دارد.
این اثر بهعنوان یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی گیلان، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۵۷۰۲ وارد فهرست ثبت آثار ملی ایران شد. اهمیت این برج از آن جهت است که نمایانگر هویت و فرهنگ غنی منطقه بوده و حفاظت از آن برای صیانت از میراث فرهنگی کشور ضروری است.
یک بلاگر، طبق آنچه که بیان کرده به اشتباه این اثر تاریخی را بهعنوان آتشگاه یا کوره شناسایی کرده و به آتشسوزی در داخل آن اقدام کرده است.! وی از این اقدام خود، فیلمبرداری هوایی انجام داده و آن را در فضای مجازی منتشر تا دنبالکنندگان بیشتری جذب کند.
حال این اقدام که ناآگاهانه عنوان شده علاوه بر وارد کردن آسیب به این اثر تاریخی، موجب جریحهدار شدن احساسات عمومی و واکنش تند دوستداران میراث فرهنگی شد. خوشبختانه این شخص توسط عوامل انتظامی شناسایی و دستگیر شده است.
در همین رابطه مدیرکل گردشگری و میراث فرهنگی با بیان اینکه این فرد بلاگر نبوده و یک شهروند عادیست و در حال حاضر با وثیقه آزاد شده است از بروز خسارت 2 میلیارد تومانی به این بنا خبر داد و گفت: طبق قانون هزینه برآورد شده برای مرمت و بازسازی این بنا باید توسط فرد خاطی پرداخت شود.
این اتفاق، بار دیگر اهمیت آگاهیبخشی عمومی درباره حفاظت از میراث فرهنگی و لزوم حفاظت فیزیکی بیشتر از بناها و آثار تاریخی استان را گوشزد میکند و تأکید دارد که چنین آثار ارزشمندی نیازمند توجه و مراقبت بیشتری هستند.
طبق ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی، هرگونه تخریب یا آسیب به آثار ثبتشده در فهرست ملی، جرم محسوب میشود و مرتکب میتواند به حبس از یک تا ۱۰ سال محکوم شود. همچنین، عامل این حادثه ملزم به جبران خسارت وارده به اثر تاریخی خواهد بود.