وقتی خسته از راه و تر از باران رشت، شهرداری و تندیسهای چشم به راهش را پشت سر میگذاریم، میدانیم که چراغ فرازمند چند قدم آن سو تَرَک، روشن است.
و اما اینک با هزار افسوس باید گفت، این روایتی دلنشین است که خیلی زود به تاریخ میپیوندد و فرازمندی که در کوچه پس کوچههای ذهن بسیاری از اهالی کتاب در امتداد زمانی به بلندای 3 دهه، یک کتابفروشی محبوب بوده، تعطیل میشود.
فرازمند همواره آشیانی بود که قفسههای پر و پیمانش میتوانست ساعتها آدمی را به خود بخواند. لمس کتابها با سرانگشتان مشتاق و بوی کاغذ و زیارت کلمات، حرکت عقربههای ساعت را از یادمان میبرد. آن وقت پچ پچهای حوالی انتخاب کتابها، کبوترانی میشدند که بر شانههامان مینشستند و فکر و خیالهای زندگی و ملال روزمرگیها از خاطرمان میرفت.
ما سالهاست امید را در میان کتابها و تاثیر تعالی اندیشه بر آدمها جستهایم و فرازمند همواره گنجینهای ارزشمند از کتابها بوده است. یادمان نرفته است، در آن سالها که خرید پستی و کتابهای الکترونیک رواج نداشت ما همهی آن عناوینی را که نمییافتیم در فرازمند جستوجو میکردیم.
به کتابها که میرسیدیم نفسهامان تازه میشد و پا سست میکردیم و از عطر کاغذ و کلمه سرشار میشدیم. انگار نه انگار که آن سوی در و دیوار این کتابفروشی، زندگی بیوقفه پیش میتازد و ما تا دقایقی پیش با رهگذران پیادهرویی شلوغ تنداتند قدم بر میداشتیم که مثلا جا نمانیم.
ما چشم میچرخاندیم تا تالیفهای تازه و ترجمههای خوب را بیابیم و کتابهای چاپهای قدیم با بهای کمتر از نگاهمان پنهان نماند. ما چه کتاب میخریدیم و چه نمیخریدیم توفیری نداشت، حالمان از تماشا و لمس آن همه کتاب خوب میشد.
این اما همهی حکایت جاری در کتابفروشی فرازمند نبود، گپ و گفت اهالی کتاب با هم، تازه شدن دیدارها، برگزاری محافل رونمایی و نقد کتابها، نشستهای فرهنگی، دعوت از نویسندگان و مترجمان برجسته و مواردی این چنین سبب شده بود تا کتابفروشی فرازمند، فضایی امن برای تبادل افکار، بیان ایدهها و تجارب فرهنگی باشد.
مکانی که کاربلدی و حسنخلق کارکنانش بر روشنای چراغش میافزود. حال اما مدتیست که شنیدهایم به زودی چراغ این کتابفروشی خاموش شود. هر چند گفته شده فروش کتابها از طریق سایت farazbook.com ادامه مییابد اما واقعیت این است که عدم حضور فیزیکی کتابفروشی فرازمند، به معنای حذف مکانی فرهنگیست که سالها پاتوقی دوست داشتنی برای اهالی فرهنگ و ادب بشمار میآمد.
همین است که خبر تعطیلی فرازمند، سبب شده است تا آههای بسیار راهی آسمان شود. متاسفانه در سالهای اخیر تعطیلی کتابفروشیهای بسیاری را شاهد بودهایم. دشواری معیشت، گرانی، افزایش سرسامآور اجارهبها، مشکلات صنعت نشر، افزایش قیمت کتاب و رواج کتابهای الکترونیک از جمله علل مرتبط با رکود بازار نشر و کتابفروشیها بهشمار میآیند.
میدانیم، سالهاست که تنها انسانهای عاشق قدم در مسیر بنا نهادن کتابفروشیها نهاده و کوشیدهاند تا به هر زحمتی که هست در این کسوت شریف به ارائهی خدمت بپردازند.
حال اما با نگاهی به اوضاع و احوال موجود و یک حساب سرانگشتی میتوان دریافت که امتداد چنین فعالیتهایی بسیار دشوار است و در این میان چالش رکود کتابفروشیها و تعطیلی فضاهای تاثیرگذار فرهنگی، آسیبهای خاص خویش را در عرصهی فرهنگ به دنبال خواهد داشت.
بیتردید جهان کتابها روشن از کلمه و دوستیست. و کتابخانهها و کتابفروشیها مامنی هستند برای آنها که دلخوشند به همنشینی با کتابها و شکل گرفتن گپ و گفتها پیرامون عرصههایی چون ادبیات، هنر، علوم اجتماعی، فلسفه و تاریخ که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح میتواند به شکلگیری جریانهای تاثیرگذار در جامعه منتج شود.
از این رو انتظار میرود متولیان امر اهتمام جدی نسبت به فرهنگ و کاهش رنجهای آن داشته باشند. باشد که چراغ پشت چراغ خاموش نشود.
نظرات بسته شده است.