همواره مناسبات تجاری گیلان و روسیه به دلیل همسایگی و وجود راههای زمینی و هوایی و خصوصا آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. خصوصا که اکنون یکی از سیاست‌های اخیر ایران توسعه محورهای ریلی در شمال کشور خصوصا گیلان است تا مسیر کریدور شمال جنوب و از طرفی راهیابی به بازارهای جهانی مسیر شود.
در این مسیر نقش همسایگان شمالی کشور خصوصا روسیه و توسعه تجاری با این کشور را نمی‌توان نادیده گرفت. در خصوص مباحث یاد شده بر آن شدیم تا با «آندری گئور گیوویچ وادف» سرکنسول روسیه در رشت گفت و گویی انجام دهیم و از وی در خصوص مناسبات تجاری ایران و روسیه، تکمیل و فاینانس برخی پروژه های ریلی همچون رشت-آستارا، تشریفات سختگیرانه گمرکی، اخذ ویزای الکترونیک برای ایرانیان و… پرس و جو کنیم. ماحصل این گفتگو در ادامه آمده است:
س/ جناب آندری وادف، جهان طی چند روز گذشته شاهد برگزاری موفق اجلاس همکاری روسیه با کشورهای قاره آفریقا بود که خیلی در گروه‌‌های سیاسی و اقتصادی ایران مورد توجه قرار گرفت و براساس بازخورد ارائه شده سران کشورهای افریقایی شرکت کننده در این اجلاس، بسیار راضی به کشورهای خود برگشتند. ارزیابی شما چیست؟
ج/ کشورهای آفریقایی قرن‌ها توسط کشورهای غربی مورد تبعیض قرار گرفته و از منابع آنها استفاده کردند ولی همچنان فقیر نگهداشته شدند بطور مثال در قرارداد غلات قرار بود گندم به این کشورها برسد، اما شاهد بودید که اینطور نشد. روسیه رویکرد روابط اقتصادی با کشورهای آفریقایی را بر پایه برد – برد تنظیم کرده است و به همین منظور و بر اساس مفهوم جدید سیاست خارجی فدراسیون روسیه و مطابق استراتژی توسعه اقتصادی خود با کشورهای آفریقایی روابط خود را توسعه خواهد داد و یکی از مسیرهای لجستیک خود با این کشورها را از طریق کریدور شمال و جنوب تعریف کرده است.
مسیر کریدور شمال و جنوب در صورت تکمیل شدن می‌تواند سرعت و امنیت و با کاهش هزینه های حمل کالا با کشورهای افریقایی و هند و کشورهای عربی خلیج فارس بشود، کشورهای آفریقایی از طریق کریدور روابط اقتصادی نه فقط با روسیه بلکه با ایران نیز توسعه قابل توجه خواهند داد
س/ پس می‌توان گفت فاینانس و مشارکت کشور روسیه در ساخت خط ریلی رشت به آستارا تسهیل و سرعت مبادله تجاری با کشورهای افریقایی است؟
ج/ بله همینطور است مسیر کریدور شمال و جنوب در صورت تکمیل شدن می‌تواند سرعت و امنیت و با کاهش هزینه های حمل کالا با کشورهای افریقایی و هند و کشورهای عربی خلیج فارس بشود، کشورهای آفریقایی از طریق کریدور روابط اقتصادی نه فقط با روسیه بلکه با ایران نیز توسعه قابل توجه خواهند داد و همچنین همه کشورهای آسیای مرکزی و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع نیز از طریق ایران با افریقا و اقیانوس هند توسعه روابط اقتصادی خواهند داشت. در این حالت ایران به کانون تجارت در منطقه تبدیل میشود و علت روسیه هراسی توسط دشمنان مشترک نیز از این موضوع ناشی میشود مخالفان از اتحاد کشورهای منطقه و دو قاره آسیا و آفریقا نگران هستند، ولی این اتفاق تاریخی رخ خواهد داد و هیچ چیز نمی‌تواند جلوی این موج را بگیرد.
طبق دستور رییس جمهور روس باید عمق رود ولگا به ۴.۵ متر برسد، لذا سازمان “روس مور پورت” روسیه با بکارگیری ۱۷ لایروب بصورت شبانه روزی در این کانال مشغول لایروبی هستند تا با تمام توان این آبراه را برای تردد کشتی‌ها با ظرفیت کامل آماده کنند و عملیات لایروبی کانال ولگا تا قبل از یخ بستن رودخانه و تحقق دستور رئیس جمهور کشورمان ادامه دارد تا کنون چندین میلیون متر مکعب لایروبی نیز انجام شد.
س/ جناب سرکنسول، یکی از مشکلات حمل و نقل دریایی از بنادر شمالی ایران به بنادر جنوبی روسیه خصوصا بنادر آستراخان که از رود ولگا عبور می‌کند پایین بودن عمق این رود هست که موجب شد بار‌های کشتی‌ها نتوانند از کانال ولگا عبور کنند و یا با ظرفیت کمتری بارگیری و به سفرهای دریایی پرداختند، آیا این مشکل همچنان وجود خواهد داشت؟
ج/ خیر امسال قطعا وضعیت بهتر خواهد بود، در سال جاری رئیس جمهور ما دستور دادند باید عمق رود ولگا به ۴.۵ متر برسد، لذا سازمان “روس مور پورت” روسیه با بکارگیری ۱۷ لایروب بصورت شبانه روزی در این کانال مشغول لایروبی هستند تا با تمام توان این آبراه را برای تردد کشتی‌ها با ظرفیت کامل آماده کنند و عملیات لایروبی کانال ولگا تا قبل از یخ بستن رودخانه و تحقق دستور رئیس جمهور کشورمان ادامه دارد تا کنون چندین میلیون متر مکعب لایروبی نیز انجام شد.
س/ در مرز زمینی ایران–آذربایجان و همچنین آذربایجان به روسیه هر ساله شاهد مشکلات زیادی هستیم که سالهاست این مشکلات ادامه دارد. چرا اقدامی برای حل مشکلات نمی شود؟
ج/ بله درست است. با افزایش حجم کالاهای صادراتی و وارداتی و ترانزیتی با همان زیرساخت‌های قدیمی وجود مشکلات طبیعی است، ولی ما اعتقاد داریم با روش بهبود مدیریت می‌توان برخی و یا بخشی از مشکلات را حل کرد. طرف روسی پیشنهاد تشکیل یک کارگروه لجستیک مشترک دو جانبه و حتی می‌تواند سه جانبه باشد را مدت‌ها پیش داده است و بنده تاکید دارم با دو روش می‌توان در بخش حمل و نقل جاده‌ای امور را تسهیل و روان کرد. روش اول تعیین و تدوین و اتخاذ تصمیماتی تحت عنوان روش بهبود مدیریت با همین امکانات موجود مانند تعاملات سازمان های دولتی طرفین و دومین روش سرعت در توسعه و ایجاد زیرساخت متناسب و جدید است.
س/ بسیاری از فعالان اقتصادی از برخورد گمرک و تشریفات سختگیرانه گلایه دارند. به نظر شما چه اقدامی باید در جهت تسهیل امور گمرکی انجام داد؟
ج/ گمرکات کشورها نقش بسیار مهمی را در مرزها بعهده دارند و طبیعتا مقررات سختگیرانه وجود دارد، اما به نظرم باتوجه به سطح روابط بسیار خوب بین روسیه و ایران می‌توان همکاری‌های عمیق گمرکی بین دو گمرک ایران و روسیه ایجاد کرد. در اجلاس مشترک گمرک ایران و روسیه در مسکو در سال گذشته توافق شد نمایندگان گمرکات دو کشور در سفارتخانه متقابل مستقر شوند تا برای شناسایی فرآیند تشریفات زائد و حذف آن و اقدامات تسهیلگرانه متقابل همکاری و اقدام نمایند و همچنین دوره‌های آموزشی گمرکی برای تجار دو طرف تشکیل شود. این آمادگی از طرف کشور روسیه اعلام شد. استان‌های شمالی می‌توانند این موضوع را پیگیری کنند. قطعا با تعامل و همکاری سازمان های مشابه دو طرف شاهد تسهیل تجارت خواهیم شد.
س/ جناب سرکنسول، اخیرا اعلام شد ایرانی‌ها می توانند بصورت الکترونیکی ویزا برای سفر به روسیه دریافت کنند. لطفا چگونگی دریافت اینگونه ویزا را توضیح دهید؟
ج/ از اول اوت ۲۰۲۳، فدراسیون روسیه صدور ویزای تک الکترونیکی برای شهروندان خارجی را آغاز کرد. در حال حاضر، فهرست کشورهای خارجی که برای اتباع آنها چنین ویزایی صادر میشود، ایران را شامل میشود .ویزای الکترونیکی بر اساس درخواست تکمیل شده یک شهروند خارجی به صورت الکترونیکی در وبسایت تخصصی وزارت امور خارجه روسیه به آدرس https://electronic-visa.kdmid.ruصادر میشود. درخواست برای صدور چنین ویزایی باید حداکثر ۴ روز تقویمی قبل از تاریخ مورد انتظار ورود به فدراسیون روسیه داده شود. عکس دیجیتالی از چهره، اسکن از صفحه با اطلاعات گذرنامه قابل خواندن ماشینی شهروند خارجی به درخواست پیوست می‌شوند. این نوع ویزا حق یک بار ورود به فدراسیون روسیه و اقامت در خاک آن را با یک بازدید بصورت میهمان یا تجاری، به عنوان توریست و همچنین برای شرکت در رویدادهای علمی، فرهنگی، سیاسی اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و برقراری ارتباطات و تماس های مربوطه را فراهم میسازد. مدت زمان اعتبار ویزای تک الکترونیکی، ۶۰ شبانه روز از روز صدور آن با مدت زمان مجاز اقامت یک شهروند خارجی در فدراسیون روسیه حداکثر ۱۶ شبانه روز از روز ورود به قلمرو آن را شامل میشود. ویزای تک الکترونیکی برای ورود به فدراسیون روسیه و خروج از فدراسیون روسیه با وسایل نقلیه هوایی، خودرویی، ریلی و آبی و همچنین بدون استفاده از وسایل نقلیه فقط از طریق پستهای بازرسی از مرز دولتی فدراسیون روسیه که فهرست آنها با فرمان دولت فدراسیون روسیه به تاریخ ۲۳ اکتبر سال ۲۰۲۰ شماره ۲۷۴۱- p به تصویب رسیده است، معتبر هستند.
