هزینه های مدیریت پسماند با محاسبه یک فرمول به صورت مستقیم از مردم گرفته میشود و برای این هزینه یک فیش جدا از عوارض نوسازی تحویل داده می شود. در واقع مدیریت شهری که بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماند قانون شهرداری ها وظیفه مدیریت زباله در شهر را برعهده دارد میبایست به شکلی مدیریت کند تا هزینههای مدیریت پسماند منطقی و درست انجام شود. برای منطقی شدن هزینه ها یا کاهش هزینه ها یا در شکل مناسب با آن بهترین کیفیت با بودجه مناسب و منطقی می بایست مدیریت شهری برنامه داشته باشد.
اگر بخواهیم موضوع را با یک مثال ساده تعریف کنیم در شکل کوچک هزینههای پسماند میتوان به شارژ آپارتمانها اشاره کرد. شارژ آپارتمانها به دو بخش هزینههای قبضها و نظافت ساختمان تقسیم می شود. در واقع هزینه نظافت توسط اهالی پرداخت میشود و شامل وسایل مواد و هزینه کارگر و تعداد دفعاتی است که در ماه ساختمان تمیز میشود با این مسائل فکر میکنم کمی هزینههای پسماند شهر شامل جمع آوری زباله و نظافت شهر روشنتر شد که چرا هزینههای مدیریت پسماند از مردم مستقیماً گرفته میشود و شهرداریها اجازه ندارند که یارانه زیادی در این بخش از سایر عوارضها هزینه کنند.
ایستگاههای انتقال معمولاً در نزدیکترین مکان ممکن به محل جمع آوری زباله در شهر ساخته میشود. مثلاً در شهر شیراز چند ایستگاه انتقال وجود دارد و در شهر زنجان مرکز دفن تا شهر ۲۵ کیلومتر فاصله دارد ۲۰ سال است که ایستگاه انتقال در خیابان زنجان شمالی فعالیت میکند ایستگاه انتقال زباله شهر قزوین درجوار آرامستان صدر سالها فعالیت میکرده اما به واسطه مشکلات ایستگاه زمین جدیدی در جاده بویین زهرا به مساحت ۱۴ هکتار توسط شهرداری خریداری شد تا یک هکتار آن برای ایستگاه انتقال و مابقی به فضای سبز اختصاص داده شود. در شهرهای ساری و سمنان نیز ایستگاههای انتقال سالهاست که در حال فعالیت هستند.
با توجه به آغاز کار شورای ششم و نیاز به شفاف سازی هزینههای مدیریت شهری برای اینکه اعضای محترم شورای شهر مردم در رابطه با مدیریت پسماند و هزینه آن آگاه شوند قسمتهای مختلف پروژه پسماند را بررسی و نقایص آن را در شهر رشت به صورت کارشناسی و با زبان ساده ارائه میدهیم.
پروژه مدیریت پسماند از کاهش تولید زباله استفاده مجدد تفکیک از مبدا جمع آوری مناسب و مکانیزه شروع میشود و گام بعد از جمع آوری ایستگاه انتقال است و ما در این گفتار به بخش ایستگاه انتقال در پروسه مدیریت پسماند میپردازیم:
ایستگاه انتقال چیست؟
محل تبادل و تخلیه کامیونهای کوچک جمع آوری زباله به کامیونهای بزرگ (سیمی تریلر) اصولاً خودروهایی که در داخل شهر نسبت به جمع آوری زباله اقدام میکنند کامیونتهای کوچک هستند و باید در یک ایستگاه آنچه را که جمع آوری کردند به خودروهای بزرگ منتقل کنند.
ایستگاههای انتقال معمولاً در نزدیکترین مکان ممکن به محل جمع آوری زباله در شهر ساخته میشود. مثلاً در شهر شیراز چند ایستگاه انتقال وجود دارد و در شهر زنجان مرکز دفن تا شهر ۲۵ کیلومتر فاصله دارد ۲۰ سال است که ایستگاه انتقال در خیابان زنجان شمالی فعالیت میکند ایستگاه انتقال زباله شهر قزوین درجوار آرامستان صدر سالها فعالیت میکرده اما به واسطه مشکلات ایستگاه زمین جدیدی در جاده بویین زهرا به مساحت ۱۴ هکتار توسط شهرداری خریداری شد تا یک هکتار آن برای ایستگاه انتقال و مابقی به فضای سبز اختصاص داده شود. در شهرهای ساری و سمنان نیز ایستگاههای انتقال سالهاست که در حال فعالیت هستند.
مزایای ایستگاه انتقال چیست؟
- ایستگاه انتقال باعث افزایش راندمان جمع آوری زباله ها در محدوده شهر میشود و شهر تمیز تری اختیار مردم قرار میگیرد
- باعث کاهش همه جانبه هزینههای حمل و نقل میشود
- باعث کاهش مصرف انرژی میشود
- کاهش ترافیک کامیونها در مرکز دفن و مدیریت بهینه طرح مرکز دفع را در پی خواهد داشت
- باعث کاهش ساییدگی و ترک خوردن جاده ها و همینطور کاهش آلودگی هوا میشود
- و…
و رشت شاید تنها شهر بزرگ و مرکز استان ایران است که فاقد یک ایستگاه انتقال است. البته در سال ۸۵ یک دستگاه سیمی تریلر خریداری شد از آن سال تاکنون به جز حمل وسایل موکب شهرداری رشت در مراسم اربعین کارایی دیگری نداشته در سال ۸۹ شهرداری رشت در کیلومتر ۱۰ جاده لاکان اقدام به ساخت یک ایستگاه انتقال کرد که آن هم از سال ۹۱ به همان شکل رها شد و نیمه تمام باقی ماند. در حقیقت با مزایای که از یک ایستگاه انتقال گفته شد و با وجود مشکلات مدیریت پسماند که در شهر رشت مانند مرکز دفن شرکت کود آلی و ساخته نشدن زباله سوز و بسته شدن چند باره مرکز دفن در سال ۹۹ ۹۸ و سالهای قبل و پیش بینی بسته شدن مرکز دفن در آینده نه چندان دور ایستگاه انتقال یکی از الزامات مدیریت پسماند در شهر رشت است که به واسطه عدم آگاهی مدیریت شهری از مقام ارشد معاونین و مدیریت سازمان بلاتکلیف باقی مانده حتی اگر در حالت آرمانی ما هیچ مشکلی نه در مرکز دفن و نه در شرکت کود آلی داشته باشیم باز هم به واسطه مدیریت صحیح بودجهای که مستقیماً از مردم برای مدیریت پسماند دریافت میشود میبایست برنامه ریزی درست برای بهترین کیفیت و تمیزترین حالت ممکن با کمترین هزینه توسط مدیریت شهری انجام شود.
امروز مردم شهر رشت هزینه بالای مدیریت جمع آوری و انتقال زباله را پرداخت میکنند نمیتوان گفت که شهر کاملاً تمیز و در شأن مردم شهر رشت است و حتی مدیریت شهری هیچ الزامی به شفاف سازی هزینههای مدیریت پسماند و ارائه یک گزارش در خود نمیبیند.