شهری که در آن زندگی را سپری میکنیم ما را به تماشا و اندیشیدن فرا میخواند. شهرها با همهی ویژگیهای مثبت ومنفی، نقشی به سزا در چگونگیِ زیستِ ساکنان خویش دارند.
آدمها وقتی پا ازخانههای خویش بیرون مینهند، شاید ابتدا چشمهاشان را به آسمان بدوزند و بود و نبود ابرها را سبک سنگین کنند اما راه که میافتند نگاهشان به دیوارهاست، به درختها و بناها و میادینی که هر کدام دهها منظر در برابر چشمهاشان پدیدار میسازند.
بیتردید سیما و منظر شهریِ مناسب، ماحصل تلاش شهرداریهای موفق است که نیازمند مدیریت و برنامهریزی مناسب، بکارگیری نیروهای هنرمند و خلاق و اختصاص بودجهی مکفیست.
سیما و منظر شهریِ مناسب، ماحصل تلاش شهرداریهای موفق است که نیازمند مدیریت و برنامهریزی مناسب، بکارگیری نیروهای هنرمند و خلاق و اختصاص بودجهی مکفیست
اما آنچه در این میان نباید ازیاد برود این است که بهرهمند شدن از ظرفیت هنرجویان توانمند هنرستانهای نقاشی و دانشجویان رشتهی هنر نیز میتواند یکی از شیوههای مناسب برای بهبود منظر شهرها باشد. واقعیت این است که بکارگیری نیروهای مستعد و جوان میتواند ازسویی در کاهش هزینهی تمام شده موثر باشد و ازسویی سبب پدید آمدن شوق و انگیزه در جوانان هنرمند شود.
پوشاندن معایب کافی نیست
واقعیت این است که سیما و منظر شهری در اکثریت قریب به اتفاق شهرهای گیلان نیازمند توجه و رسیدگی ویژه است.
«محمد رضا برزگر» نقاش گیلانی در گفتوگو با مرور اظهار کرد: پیش از پرداختن به مبحث نقایص موجود در منظر شهری ابتدا باید به موضوعات مهم دیگری از جمله ساختار شهری و شیوهی شهرسازی و حفظ ساختار و بافتار سنتی و کهن شهر در کنار گسترش جدیدِ متناسب با نیاز آن پرداخت، چرا که منظر شهری ذیل موضوعات فوق قابل بررسی و آسیب شناسی است.
وی افزود: تقریبا در هیچ کجای دنیا به موضوع طراحی منظر شهری به شیوهای که ما برای بزک و پوشاندن معایب معماری و فرسایش طبیعی محیط میپردازیم، نمیپردازند. در واقع شکل مواجهه با معماری و شهرسازی و بکارگیری مواد و مصالح به گونهای است که حتی فرسایش ظاهری هم جزو شخصیت و جلوهی بافت تاریخی آن قابل توجه و جذاب است.
محمدرضا برزگر: تقریبا در هیچ کجای دنیا به موضوع طراحی منظر شهری به شیوهای که ما برای بزک و پوشاندن معایب معماری و فرسایش طبیعی محیط میپردازیم، نمیپردازند
لازم به ذکر است که همین شیوهی متداول نیز با بکار گیری نیروهای نهچندان خلاق و باتجربه و دغدغه و صرف هزینههای ناچیز نیز در اغلب موارد نتایج خوبی بهمراه نداشته و بیشتر در سطح رنگآمیزی و بزک معابر و دیوارها و… باقی مانده و کمکی به اصلاح و دلنشین ساختن سیمای شهری نکرده و چه بسا با توجه به اقلیم پرفرسایش گیلان در مدت زمان کوتاهی، بدتر از قبل رخ داده است.
با این حال میتوان با بکارگیری نیروی متخصص و باتجربه و صرف هزینههای متناسب و بستن پیمان با مراکز دانشگاهی که هم استاد متخصص دارند و هم نیروی پرشور جوان، با نظارت اهل فن به نتایج قابل قبولتری دست یافت.
این هنرمند یادآور شد: در دانشکدههای هنر و معماری ودر رشتهای مثل نقاشی واحدی درسی تحت عنوان نقاشی دیواری ارائه میشود که دانشجویان تحت نظر مدرس با تجربه به کسب تجربه در این خصوص میپردازند.
بنابراین میتوان از پتانسیل ایشان برای کسب نتایج مطلوب بهره برد، البته ایدههای خلاقانه ی معماران و دانشجویان معماری را هم در این زمینه نباید از نظر دور داشت که احتمالا حصول نتایج ماندگارتر با صرف هزینههایی معقول از این طریق دور از ذهن نخواهد بود.
تجربهی بندرانزلی
و اما شهری چون انزلی دارای پیشینهی بهرهمندشدن از استعدادهای دانشآموزی و دانشجویی در حوزهی سیما ومنظر شهریست. اهالی شهر انزلی در چند سال اخیر شاهد آثار فرزندانشان بهویژه بر دیوارها و پستهای برق بودهاند. والبته که این آثار هر یک خود روایتی دلنشین از عناصر بومی و خلاقیت و هنر جوانان شهر بوده است.
«حامد سمیعی» مدیر اداره فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری انزلی در گفت وگو با مرور بیان کرد: بکارگیری استعدادهای جوان دانشآموزی ودانشجویی در زیباسازی منظر شهر انزلی، نخستین بار بصورت جدی در سال ۱۳۹۳ شکل گرفت؛هر چند پیش از آن هم موردی انجام شده بود.
حامد سمیعی: بکارگیری استعدادهای جوان دانشآموزی و دانشجویی در زیباسازی منظر شهر انزلی، نخستین بار بطور جدی در سال ۱۳۹۳ شکل گرفت؛ هر چند پیش از آن هم موردی انجام شده بود
وی افزود: گفتنیست در راستای توافقی که در چند سال گذشته با هنرستان نقاشی و گرافیک انزلی داشتیم، یکی از تقاضایهای ما این بود که دانشآموزان حوزهی هنر اگر تمایل دارند، در قالب کارورزی برای شهر کار بکنند. این اتفاق در مورد رشتهی گرافیک دانشگاه علمی کاربردی هم افتاد و تعاملات لازم طی توافقی صورت گرفت.
بدین ترتیب قرار شد دانشجویان گرافیک، برای گذراندن واحدهای کارورزی در شهر کار کنند. این امر سبب شد هم آثار ایشان در معرض نگاه عموم مردم قرار گیرد و هم به شهر کمک شود. در واقع این همکاری، اتفاق بسیار خوب و موثری بود که از سویی مورد استقبال دانشآموزان و دانشجویان قرار گرفت و ازسوی دیگر شهر انزلی از فرصتی ارزشمند بهرهمند شد.
سمیعی یادآور شد: پس ازاین رویداد هنرمندانی خارج ازمجموعهی هنرستان و دانشگاه که تمایل به همکاری داشتند، مراجعه کردند وما نیز استقبال کردیم و با در نظرگرفتن دستمزدی توافقی، تلاش کردیم تا این همکاری تداوم یابد.
لازم به ذکر است؛برای دانشآموزان و دانشجویانی که با ما همکاری داشتند نیز دستمزدی که برای شهرداری مقرون به صرفه باشد، لحاظ شد. همچنین باید گفت که همکاری شکلگرفته همچنان با هنرمندانی که مایل هستند در جریان است.
وی تصریح کرد: ما از تمایل هنرمندان برای فعالیت در حوزهی هنرهای خلاق، نقاشی و سایر بخشهای هنرهای تجسمی در سطح شهر انزلی استقبال و حمایت میکنیم.
علیرضا حسنی: تا جایی که به یاد دارم استفاده از ظرفیت هنرجویان هنرستانها در عرصهی زیباسازی منظر شهری رشت شاید به دلیل فراهم نبودن شرایطش تا کنون رخ نداده اما اگر هنرستانی اعلام آمادگی کند، میکوشیم در صورت وجود قابلیت لازم ازپتانسیل این دوستان استفاده کنیم
اعلام آمادگی شهرداری رشت
«علیرضا حسنی» ریاست سازمان سیما، منظر وفضای شهری شهرداری رشت در گفتوگو با مرور اظهار کرد: تا جایی که به یاد دارم استفاده از ظرفیت هنرجویان هنرستانها در عرصهی زیباسازی منظر شهری رشت شاید به دلیل فراهم نبودن شرایطش تا کنون رخ نداده اما اگر هنرستانی اعلام آمادگی کند، میکوشیم در صورت وجود قابلیت لازم از پتانسیل این دوستان استفاده کنیم .
وی یادآور شد: با توجه به این که نقاشی دیواری در بیشتر خیابانهای اصلی انجام شده، اما این آمادگی از سوی ما وجود دارد که چنین فعالیتی را در قالب یک طرح به دل محلات، به ویژه محلات کمبرخوردار شهر رشت ببریم.