دربارۀ حواشی نمایشگاه نقاشی استادان محمد حبیبمحمدی و بهمن محصص
بیانیۀ جمعی از هنرمندان، فرهنگدوستان و کُنشگران فرهنگی گیلان
مرمت و احیای تابلوهای نقاشی استادان، محمد حبیبمحمدی و بهمن محصص، که سالها در پستوی موزۀ رشت خاکِ غفلت میخوردند و نمایش آثار این مفاخرِ هنر گیلان و ایران توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان، از مهمترین رویدادهای فرهنگی گیلان در ایام اخیر بود. کاری پسندیده و بجا که بازتاب مناسبی در جامعۀ هنری مستقل ایران داشت و مورد تایید و بازدید بخش بزرگی از هنرمندان و علاقهمندان به هنر و فرهنگ قرار گرفت. همچنین خریداری خانۀ محصص در لاهیجان و خبر تبدیل آن به موزۀ هنرهای معاصر گیلان، خبر خوشایند دیگری بود که نشان از نگاه رو به رشد مسئولان فرهنگی استان و همت آنان در حفظ و گسترش هنرهای ناب این سرزمین دارد.
سخن از نمایش آثار هنرمندانی است که نمادهای درخشان هنرِ این سرزمیناند. استاد محمد حبیبمحمدی هنرمندی است که حاضر نشد از هویتِ ایرانی خود در پروژۀ یکپارچهسازی حکومت شوروی دست بردارد و در حالی که تمامی تابلوهایش در هنگام عبور از مرز، توقیف شد، با بجا گذاشتن آثار خود، از اصالت و آرمان ایرانی خود دست نشست و به میهنش بازگشت. او سالها مرارت کشید و رفته رفته با برپایی نخستین آتلیۀ نقاشی در گیلان، به آموزش فرزندان این سرزمین همت گماشت و نسل مهمی از هنرمندان نقاش این سرزمین را پروراند. او نمادی از انسانی وطندوست، شریف و الگوی درخشان یک معلم بود.
استاد بهمن محصص نیز بهعنوان یکی از مهمترین و جهانیترین نقاشان ایرانی، هنرمندی نیست که بتوان با دُگماندیشی و پروندهسازی، نام او را از تاریخ هنر این سرزمین زدود. چگونه میشود که تابلوهای استاد بهمن محصص در موزههای بزرگ ایران و جهان به نمایش گذاشته شود، اما در زادگاه خودِ او، این حق از او سلب گردد. ناآگهی و عدم شناخت جایگاه هنریِ هنرمندان بزرگ ایرانزمین، برآمده از نظرات غیرکارشناسانه و ایدئولوژیزدهایست که همواره میپندارند «تمامی حقیقت نزد آنان است» و دیگران حق هیچ اظهارنظر و ابراز سلیقهای در امور فرهنگی و هنری مملکت را ندارند. چنانچه بنا باشد با معیارهای چنین تفکراتی، میزان هنرِ این سرزمین را بسنجیم، حافظ و سعدی و مولانا هم از این تیغِ کجاندیشی، جان سالم بهدر نخواهند برد و «کسی مقیمِ حریمِ حَرَم نخواهد ماند.»
ما امضاکنندگان این نامه، از این طریق، حمایت و خرسندی خود را از این دو حرکت مهم هنری و فرهنگی اعلام میکنیم و آن را خواستۀ بخش بزرگی از جامعۀ هنری و فرهنگی گیلان میدانیم. بازتاب نظرات و آراء آزادانه، حق مسلم تمامی مردمان این سرزمین است و معتقدیم که باید بیاموزیم صداهای متکثر را بشنویم و به منتقدان این حرکت میگوییم که «ما نیز مردم این سرزمین هستیم» و شاید بسیار بیش از شما برای حفظ میراث این سرزمین کوشیدهایم. پس با توسل به اَهرم قدرت و اِرعاب و با پروندهسازی و تهمتپراکنی، خود را تنها صدای جامعه نپندارید.
بر این باور باشیم که جامعهای راه به رشد و تعالی میبرد که صدای تمامی مردمان خود را بشنود و تحمل دیدگاههای متفاوت را داشته باشد و به آراء آنان نیز احترام بگذارد. باشد که چنین باشیم.
یکم اردیبهشت هزار و چهارصد و یک
استاد حسین محجوبی، کفایت آریاییفر، حمید آقاجانیپور، پشوتن آلبویه، یلدا ابتهاج، امیر اثباتی، نیما اخگر، دکترمریم اسحاقی، مهرداد اسکویی، مریم اشکانیان، آروین ایلبیگی، گیتی بابایی، محسن بافکر لیالستانی، امین باقری، دکتر محمد باقری، سوده بخشنده، پیمان برنجی، حامد بهروزکار، آزاده بیزارگیتی، عبدالحمید پازکی، مهناز پسیخانی، مانا پوراسماعیل، علیرضا پورحنیفه، شهریار پورسیدیان، حامد پورشعبان، محمد پورعبدالله، عمید پورغفار مغفرتی، لیلا پورکریمی، شیوا پورنگ، مسعود پورهادی، شادی پیروزی، فرشته تالش انساندوست، علی تقوی، وحید تقیزاده، فرامرز توحیدی، ماهان تیرماهی، عباس ثابتی، مجید جلیسه، دکتر مسعود جوزی، دکتر سینا جهاندیده، دکتر مجید چینیکار، امین حسنپور، سیّدفرزام حسینی، امین حقره، ابراهیم حقیقی، آیدین خانکشیپور، مسلم خضری قرایی، رخساره خلیلزاده، علی خوشتراش، زمان خیری، بهرام دبیری، علیرضا درویشی، دکتر عبدالرضا دزفولیزاده، شاهین دلبری، مهکامه رحیمزاده، روزبه رخشا، ابوالحسن رضایی، فرشته رضایی، ناصر رمضانی، کوروش رنجبر، حافظ روحانی، المیرا روزبه، پرویز روزبه، مرتضی زاهدی، امیر سقراطی، دکتر همایون سلیمی، مهدی شادخواست، امین شاهد، شهلا شهابیان، سعید شهلاپور، آذر شیخ بهاالدینزاده، آرمین صافدل، منیر صحت، حمیدرضا عبادی، هوشنگ عباسی، نجوا عرفانی، بهزاد عشقی، دکتر ناصر عظیمی، سمیرا علیخانزاده، هادی غلامدوست، مجتبی غلامعلیزاده، رها فتاحی، وحید فتاحی، فرزاد فرجی، غلامرضا فروتن، فتانه فروغی، حسن فرهنگفر، آرش فهمیده، احمد قربانزاده، مهران کریمی کلاشمی، محمد کهنسال، الهام کیانپور، جعفرشجاع کیهانی، لیلی گلستان، نعمت لالهای، رضا مجلسی، سعید محجوبی، بابک محمدی، علیمحمد مسیحا، دکتر بهمن مشفقی، دکتر مهرناز مظفری، سیّدمجتبی موسوی، میرعماد موسوی، صالح موسویان، بابک مهدیزاده، فرهاد مهرانفر، هادی میرزانژاد موحد، عباس نسل شاملو، یاسین نمکچیان، رضا نوزاد، طراوت نیکی، شهلا همایونی، دکتر هومن یوسفدهی، داور یوسفی، مجید یوسفی.