چرا لاشه‌سوزها برای زباله‌های شهری خطرناک‌تر از رهایی آن‌ها در طبیعت‌اند؟
راز سوزاندن پسماندها
در حالی‌که کشورهای مختلف دنیا هم‌چنان به دنبال راهکارهای مؤثر برای مدیریت پسماندهای شهری و صنعتی هستند، دستگاه‌های سوزاندن پسماند مانند دستگاه‌های لاشه‌سوز و زباله‌سوزهای کوچک‌مقیاس به عنوان یکی از گزینه‌های مطرح برای این مشکل در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، استفاده از دستگاه‌های لاشه‌سوز برای سوزاندن پسماندهای شهری که ترکیب‌های مختلفی دارند، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه خطرات محیط‌زیستی و بهداشتی بسیار بیشتری به همراه دارد که می‌تواند سلامت جوامع انسانی را تهدید کند. در این یادداشت، از منظر علمی و فنی، تفاوت‌های کلیدی این دستگاه‌ها بررسی خواهد شد و دلایل قاطع برای این‌که چرا استفاده از لاشه‌سوزها در مدیریت پسماند شهری باید به‌طور جدی مورد بازنگری قرار گیرد، ارائه می‌شود.
مقایسه فنی دستگاه‌های لاشه‌سوز و زباله‌سوز کوچک‌مقیاس
در ادامه، ویژگی‌های فنی هر دو نوع دستگاه به‌طور دقیق بررسی شده و در قالب یک مقایسه تخصصی، عملکرد و کارایی هرکدام بیان می‌شود:
ویژگی دستگاه لاشه‌سوز دستگاه زباله‌سوز کوچک‌مقیاس
ظرفیت عملیاتی ۱,۰۰۰ کیلوگرم در ساعت ۱,۰۰۰ کیلوگرم در ساعت
دمای احتراق ≥ ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد ۸۵۰–۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد
زمان ماند دود ≥ ۲ ثانیه ≥ ۲ ثانیه
سیستم کنترل خودکار با سیستم تصفیه گاز PLC و مانیتورینگ از راه دور
فیلترهای اضافی اختیاری (scrubber/ESP) اختیاری (فیلترهای HEPA/کربنی)
انتشار CO زیر حد قانونی اتحادیه اروپا ~۷۸ mg/m³ (کمتر از ۱۰۰ mg/m³)
انتشار PM کنترل‌شده با فیلتر ~۱۲ mg/m³ (کمتر از حد مجاز ۳۰ mg/m³)
سیستم‌های اضطراری دارد.
چرا استفاده از لاشه‌سوز برای زباله‌های شهری خطرناک است؟
۱. پیشنهادات غیرعلمی و خطرناک
بسیاری از افراد بدون درک دقیق از فرآیندهای شیمیایی و حرارتی و نداشتن آگاهی فنی کافی، تصور می‌کنند که دستگاه‌های لاشه‌سوز به سادگی می‌توانند برای سوزاندن زباله‌های شهری به‌کار روند. با این حال، این فرضیه‌ای کاملا اشتباه است. دستگاه‌های لاشه‌سوز به‌طور خاص برای سوزاندن مواد با ترکیب خاص مانند پسماندهای پزشکی یا لاشه‌های حیوانی طراحی شده‌اند و استفاده از آن‌ها برای زباله‌های شهری به هیچ عنوان کارآمد یا ایمن نیست.
۲ـ آلودگی‌های شدیدتر در نتیجه احتراق ناقص
دمای احتراق در دستگاه‌های لاشه‌سوز در بسیاری از موارد پایین‌تر از دمای مورد نیاز برای سوزاندن کامل زباله‌های شهری است. این احتراق ناقص منجر به تولید آلاینده‌هایی مانند دی‌اکسین، فوران‌ها و گازهای سمی می‌شود که به طور مستقیم برای سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست تهدید به شمار می‌آید. برخلاف این، دستگاه‌های زباله‌سوز کوچک‌مقیاس با طراحی پیشرفته خود و دمای بالاتر، قادرند تا ۹۹ درصد از آلاینده‌ها را به‌طور مؤثر کنترل کنند.
۳ـ اثر بر سلامت عمومی
آلاینده‌هایی مانند دی‌اکسین و فوران‌ها که به‌واسطه احتراق ناقص در دستگاه‌های لاشه‌سوز تولید می‌شوند، به عنوان کلاس ۱ سرطان‌زا شناخته می‌شوند و می‌توانند باعث بروز بیماری‌های مزمن، اختلالات تنفسی و مشکلات قلبی در انسان‌ها شوند. در حالی که دستگاه‌های زباله‌سوز کوچک‌مقیاس با استفاده از سیستم‌های هوشمند کنترل و فیلترهای خاص به‌طور مؤثری آلاینده‌ها را کاهش می‌دهند و ریسک‌های بهداشتی را به حداقل می‌رسانند.
۴. ناتوانی در پردازش پسماندهای شهری
دستگاه‌های لاشه‌سوز به دلیل طراحی خاص خود برای سوزاندن ترکیب‌های خاص، نمی‌توانند به درستی مواد مختلف موجود در زباله‌های شهری از جمله پلاستیک، کاغذ، فلزات و مواد شیمیایی را پردازش کنند. این امر می‌تواند منجر به افزایش آلودگی و مخاطرات محیط‌زیستی شود. در مقابل، دستگاه‌های زباله‌سوز کوچک‌مقیاس قادر به مدیریت پسماندهای شهری با ترکیب‌های مختلف هستند.
چرا باید از استفاده از لاشه‌سوزها برای زباله‌های شهری اجتناب کرد؟
نتیجه علمی و کارشناسی بر اساس بررسی دقیق ویژگی‌های فنی و عملکردی دستگاه‌ها این است که استفاده از دستگاه‌های لاشه‌سوز برای سوزاندن پسماندهای شهری نه تنها یک گزینه غلط بلکه یک تهدید جدی برای سلامت عمومی و محیط‌زیست محسوب می‌شود. با توجه به خطرات ناشی از آلاینده‌های سمی، نیاز به نظارت دقیق‌تر بر این فناوری و مراجعه به سیستم‌های پیشرفته‌تر مانند دستگاه‌های زباله‌سوز کوچک‌مقیاس که می‌توانند آلاینده‌ها را به‌طور مؤثری کاهش دهند، ضروری است.
از این‌رو، استفاده از دستگاه‌های لاشه‌سوز در سوزاندن پسماندهای شهری باید به‌شدت محدود شود و به جای آن، باید به گزینه‌های محیط‌زیستی‌تر و ایمن‌تر روی آورد. این توصیه‌ها نه‌تنها بر اساس آمار و داده‌های علمی بلکه بر پایه یک تحلیل دقیق فنی و درک عمیق از خطرات و تبعات استفاده نادرست از این دستگاه‌ها ارائه می‌شود.