همزمان با اول ماه مه روز جهانی کارگر، تعدادی از کارگران و بازنشستگان جامعه کارگری گیلان در اعتراض به وضعیت معیشتی و دستمزد خود در مقابل تشکیلات خانه کارگر گیلان تجمع کردند.
در این تجمع که به دعوت تشکیلات خانه کارگر برای شرکت در مراسم روز کارگر شکل گرفت، گروهی از کارگران در اعتراض به عدم حضور مسوولین در جمع خود و پخش موسیقی معترض شدند و این عمل را توهین به جامعه کارگری تلقی کردند.
کارگران در این تجمع شعارهایی از جمله تجمع قانونی حق مسلم ماست، امنیت معیشت حق مسلم ماست، عزا عزاست امروز، امنیت کارگر روی هواست امروز، تورم وگرانی بلای جان مردم و مسوول بی لیاقت استعفا استعفا سر دادند.
در ادامه علیرغم اینکه کارگران حاضر در این تجمع دقایق زیادی را به انتظار حضور مسوولین اداره کل کار سپری کردند اما مسوولین اداره کل کار و تعاون استان به منظور پاسخگویی به خواسته های صنفی کارگران حاضر نشدند.
درعین حال تعدادی از کارگران با ترک تجمع تشکیلات خانه کارگر به سمت اداره کل کار استان رفتند که با برخورد نامناسب نیروی انتظامی مواجه و از مقابل اداره کار متفرق شدند.
روز جهانی کارگر امسال در حالی سپری شد که گزارشات و اخبار در فضای رسانه ای کشور از تشکیل تجمعات اعتراضی و اعتصابات کارگری در برخی از واحدهای صنعتی پتروشیمی و فولاد حاکی بود. در واقع اعترضات کارگری و صنفی که از هفته های گذشته در فضای تولید و اشتغال کشور شکل گرفته در اعتراض به تصویب میزان افزایش ۲۷ درصدی حقوق و عدم تناسب آن با تورم و شرایط اقتصادی جامعه بوده است.
چرا که از ابتدای سال جدید، شورای عالی کار در حالی پس از کش و قوسهای فراوان میزان حداقل حقوق و دستمزد کارگران را ۲۷ درصد و برای سایر سطوح ۲۱ درصد اعلام کرد که مرکز آمار ایران هنوز نرخ تورم سال گذشته را اعلام نکرده و بانک مرکزی نیز تورم اسفند ۱۴۰۱ را ۶۴ درصد اعلام کرده است.
از اینرو با توجه به تداوم افزایش نرخ دلار و اثر گذاری آن بر اقتصاد و هزینه ها، از همین حالا کارگران و کارشناسان شورای عالی کار معتقدند؛ حتی افزایش ۵۰ درصدی حقوق کارگران در سال جدید نیز شکاف بین دستمزد با هزینه ها و تورم را پر نمی‌کند. این درحالیست که معضلات و مشکلات بخش کارگری کشور همچنان بر همان پاشنه می چرخد و قراردادهای سفید امضا و نبود امنیت شغلی، تبعیض در پرداخت حقوق زنان و مردان کارگر، نبود بیمه، کمبود مزایا و .. همچنان از جمله مشکلات حاکم بر جامعه کارگری کشور است که تاکنون هیچ اقدام عملی و اساسی برای حل آنها انجام نشده است.
در تجمع روز کارگر در مقابل خانه کارگر استان از کارگران درباره معیشت، حقوق، امنیت شغلی و خواسته های آنها پرسیدم.
افزایش حقوقی که اعمال نشده
کارگر یکی از شرکتهای تولیدی استان که اخیرا نیز با مشکلات عدم ایمنی در محیط کاری رسانه ای شده بود به مرور می گوید: پرداخت حقوق و دستمزد بر حسب کاری که انجام می‌دهیم نیست. ما کارگران به شدت با مسایل معیشتی مواجه هستیم و برای اعتراض به عدم کفاف حقوق در برابر هزینه های موجود اینجا تجمع کردیم.
این کارگر با تاکید به اینکه در سال گذشته فقط ۶۰۰ هزار تومان به اسم کمک معیشتی برای کارگران واریز شد می‌گوید: با وجود تصویب افزایش حقوق ۲۷ درصدی توسط شواری عالی کار، در حقوق فروردین ماه این افزایش برای کارگران اعمال نشد. این درحالیست که حتی افزایش حقوق ۵۷ درصدی سال پیش برای خیلی از کارگران اجرایی نشده است.
دریافتی کارگران و معیشت آنها پایین تراز حقوق مصوب و زیر خط فقر است و به هیچ عنوان امنیت شغلی نداریم. همین حالا هم بسیاری از کارگران همکار ما به دلیل اینکه شرکتی و قراداد موقت هستند از ترس اخراج نتوانستند در این تجمع شرکت کنند.
این کارگر با اشاره به عدم همخوانی حقوق خود با هزینه ها و تورم موجود جامعه گفت: حقوق دریافتی کارگران به هیچ عنوان کفاف هزینه های جانبی زندگی را نمی‌دهد چه برسد به هزینه های شخصی و تفریحی متفرقه. حقوق ما به سختی برای ۹ الی ۱۰روز دوام می‌آورد.
وی با بیان اینکه طبق قانون کار فقط حداقل حقوق را دریافت می‌کند می‌افزاید: دریافتی کارگران و معیشت آنها پایین تر از حقوق مصوب و زیر خط فقر است و به هیچ عنوان امنیت شغلی نداریم. همین حالا هم بسیاری از کارگران همکار ما به دلیل اینکه شرکتی و قراداد موقت هستند از ترس اخراج نتوانستند در این تجمع شرکت کنند.
او تاکید دارد قرارداد خودش نیز با ۱۸ سال سابقه هنوز شرکتی و موقت است که هر ماهه تمدید می‌شود.
مشکلات جسمانی برای کارگران زن
یکی از کارگران زن حاضر در تجمع نیز از سختی های کار زنان در محیط های تولید و نابرابری حقوق دریافتی با مردان به مرور می‌گوید: درمحیط کارگاه، سختی های زیادی برای زنان کارگر وجود دارد و بسیاری از خانم های کارگر با مشکلات جسمانی ناشی از سختی کار مواجه شده اند.
این زن کارگر با ۱۸ سال سابقه کاری اضافه می‌کند: حقوق زنان کارگر به نسبت تایم کاری که دارند خیلی کم است. امسال هم با افزایش کمی که در نظر گرفته شده واقعا در حق ما نابرابری و احجاف شده. ما کارگران در فروردین ماه حقوق خود را بر اساس دستمزد سال گذشته دریافت کردیم.
این بانوی کارگر نیز با اشاره به جوابگو نبودن میزان حقوق با هزینه های موجود تاکید می‌کند: حقوقش فقط بعنوان کمک هزینه زندگی و خانواده وی بوده و به هیچ عنوان این میزان دریافتی امکان هزینه کرد برای مسافرت، ورزش و خرید لباس و سایر هزینه های جانبی درزندگی برایش وجود ندارد.
قرارداد سفید امضا و آرامشی که نداریم
یکی دیگر از بانوان کارگر حاضر در تجمع نیز در ادامه صحبتهای همکارش می‌گوید: حقوق دریافتی من بعنوان یک خانم فقط برای کمک به هزینه های خانواده صرف می‌شود اما برای یک کارگر مرد این میزان دریافتی به هیچ عنوان کفاف نمی‌دهد.
امنیت شغلی برای ما صفر است چون قراردادهای ما سفید امضا و یک ماهه یا نهایتا دو ماهه است. امضاهایی که در پایان سال کارفرما از کارگران می‌گیرند هیچ آرامشی برای ما باقی نگذاشته است.
او با بیان اینکه حقوق دریافتی اش حتی به خرید لباس و هزینه های متفرقه نمی رسد و به ناچار صرف اجاره بها و خورد و خوراک ناچیز می‌شود می‌پرسد: مگر یک خانواده چهار نفره در ماه چقدر می‌تواند با یک مرغ سپری کند. گوشت و لبنیات و میوه بماند که از سفره خانواده ها حذف شده .
این بانوی کارگر در خصوص امنیت شغلی کارگران زن اظهار می‌کند: امنیت شغلی برای ما صفر است چون قراردادهای ما سفید امضا و یک ماهه یا نهایتا دو ماهه است. امضاهایی که در پایان سال کارفرما از کارگران می‌گیرند هیچ آرامشی برای ما باقی نگذاشته است.
فقط کار، کار، کار
کارگر دیگری در این تجمع به مرور گفت: حقوق مناسبنی نمی‌گیرد چون طرح طبقه بندی پرداخت حقوق در شرکتشان اجرا نمی‌شود.
حقوق فعلی اصلا جوابگوی هزینه ها نیست. چگونه یک کارگر با حقوق نهایت ۱۰ میلیون تومانی می‌تواند زندگی راحتی داشته باشد؟ الان مبلغی که برای کارگر در نظر گرفتند شاید کفاف ۵ تا ۶ روز او باشد
این کارگر با ۱۷ سال سابقه به دریافت حقوق ۸ میلیونی خود اشاره می‌کند و می‌گوید: هنوز حقوق جدید مصوب را دریافت نکرده است. او تاکید دارد: خیلی از کارگران از لحاظ معیشتی تحت فشار هستند و زندگی خانوادگی شان به دلیل معیشت و شرایط اقتصادی از دوام برخوردار نیست.
او با اشاره به اینکه با حداقل خوراک و پوشاک در رنج بوده و چند سال است اصلا تفریح نکرده می‌گوید: زندگی و شب و روز ما شده فقط کار، کار، کار. شاید آخرین تفریح اش عید دیدنی با اقوام در همان محل زندگی اش بود و بعد از آن تا به امروز فقط کار کرده و دیگر هیچ.
امروز روز عزای کارگران است
کارگر دیگر حاضر در این تجمع هم با بیان اینکه درآمد بیشتر کارگران زیر خط فقر و صفر است به مرور می افزاید: حقوق فعلی اصلا جوابگوی هزینه ها نیست. چگونه یک کارگر با حقوق نهایت ۱۰ میلیون تومانی می‌تواند زندگی راحتی داشته باشد؟ الان مبلغی که برای کارگر در نظر گرفتند شاید کفاف ۵ تا ۶ روز او باشد چون هزینه ها بالا است و دغدغه معیشت به مردم و کارگران که از قشر ضعیف جامعه هستند فشار وارد کرده.
این کارگر معترض هم از این روز بعنوان روز عزای کارگران یاد می‌کند و می‌گوید: چیزی برای جشن گرفتن وجود ندارد. کارگران برای حقوقی که هنوز به فیش دریافتی شان اضافه نشده و هنوز حقوق سال پیش را می‌گیرند چه چیز را باید جشن بگیرند. متاسفانه با کم لطفی ها و فشارهایی که از سوی کارفرمایان بروی کارگران وجود دارد در حالیکه رهبر انقلاب کارگران را ستون جامعه معرفی کرده اما این ستون در حال شکستن است.
امنیت شغلی نداریم
کارگر دیگری که ۱۴ سال سابقه کاری دارد نیز به مرور اظهار می‌کند: هیچ امنیت شغلی در فضای کارگری استان وجود ندارد و ما کارگران خودمان در محیط کار مواظب یکدیگرهستیم. متاسفانه شرکت همیشه حداقل حقوق را به کارگر خود پرداخت کرده که اصلا مطابق آنچه که دولت و شورای عالی دستمزد در نظر گرفته نیست.
او با اشاره به اینکه هر سال ۲۰ درصد به حقوق ناچیز ما اضافه می شود ادامه می‌دهد: حقوق دریافتی ما کفاف یک هفته خارج خانواده را نمی‌دهد و اصلا به مخارج تفریحی و متفرقه نمی رسد و نصفش صرف اجاره بها می‌شود. ما به این موضوع معترضیم. آن وقت مسوولان به جای شنیدن مشکلات برای ما ترانه و آواز پخش می‌کنند.
طبق آخرین آمارهای اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان، این استان ۴۷۰ هزارنفر کارگر بیمه شده دارد که از این تعداد فقط ۲۷۰ هزارنفر مشمول بیمه اجباری هستند و مابقی در سایه عدم امنیت شغلی در شرکتهای تولیدی و اصناف استان مشغول به کارند. این درحالیست که برطبق گزارش های رسمی این اداره کل، با وجود افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی کارگران و کارفرمایان درآمارهای اشتغالزایی سال گذشته استان، اما لیست این افراد در فهرست بیمه تامین اجتماعی دیده نمی شود! این یعنی ۲۰ درصد جامعه کارگری استان با کمترین امنیت شغلی در شرکتهای تولیدی صنعتی استان اشتغال دارند.
تشکیلات خانه کارگر بعنوان یک نهاد حمایتی و حقوقی چه اقدامی در این راستا انجام داده؟
عدم پایبندی اداره کل کار به قانون و بی توجهی به اعمال افزایش ۲۷ درصدی حقوق
«حسن ایزدی» دبیر تشکیلات خانه کارگر گیلان در گفت و گو با مرور این ضعف را متوجه عدم اجرای درست قانون کار از سوی اداره‌ی کل کار استان می‌داند و می‌گوید: متاسفانه اداره‌ی کل کار حتی به وظیفه قانونی خودش در اعمال حقوق ۲۷ درصدی از سوی شرکتها توجه نمی‌کند. آمار و ارقامی که اداره کار اعلام می‌کند، در خیلی از موارد با وضعیت موجود کارگران و جامعه همخوانی ندارد. چون اصلا اداره کار، قانون را درست اجرا نمی‌کند و خیلی از مسوولان اجرایی حتی به قانون کار پایبند نیستند.
دبیر تشکیلات خانه کرگر استان، آمارهای ایجاد اشتغال استان را در تضاد با واقعیت موجود جامعه فعلی کارگری بیان می‌کند و می‌افزاید: ۳۰ درصد کارگران ما حتی حداقل حقوق اعلام شده را دریافت نمی‌کنند. آن وقت مدیر کل اداره‌ی کار زیر بار پرداخت حقوق زیر ۶ میلیون تومان از سوی شرکتها نمی‌رود و تاکید به پرداخت حقوق مطابق قانون کار دارد.
با توجه به اینکه خود دولت و مرکز آمار تورم سال گذشته را ۶۴ درصد و خط فقر را ۱۴ میلیون اعلام کرده اما حقوق کارگر چرا باید ۵ میلیون باشد و حداقل حقوق را دریافت کند. کارگران وبازنشستگان قادر به پرداخت کرایه خانه های خود نیستند و ما اعتراض داریم.
ایزدی با بیان اینکه افزایش حقوق و دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال جدید هنوز برای تعدادی از کارگران واحدهای تولیدی استان اعمال نشده است تاکید می‌کند: جامعه کارگری و بازنشستگی نسبت به این موضوع معترض هستند. در حالیکه بر اساس مصوبه شورای عالی کار می بایست افزایش حقوق ۲۱ درصدی برای بازنشستگان و ۲۷ درصدی برای کارگران اعمال می‌شد اما تاکنون این افزایش اجرایی نشده است.
ایزدی با تاکید به اینکه افزایش حقوق ۵۷ درصدی سال گذشته نیز هنوز برای برخی از کارگران در برخی از واحدهای تولیدی اعمال نشده اظهار می‌کند: بعد از اعتراضات سال گذشته فقط برای بخشی از کارگران افزایش ۳۸ درصدی اعمال شد. در این میان خیلی از واحدها به بهابه اینکه بخشنامه به آنها دیر ارسال شده از اعمال ۲۷ درصدی حقوق کارگران خودداری کردند و این موضوع برای ما اصلا قابل قبول نیست.
ایزدی که خود بازنشسته تامین اجتماعی است با اشاره به دریافتی ۹ میلیون تومانی اش تصریح می‌کند: با وجود اینکه مستاجر نیست اما حقوقی که دریافت می‌کند کفاف زندگی روزه مره وی را نمی‌دهد و چیزی اضافه تر برای هزینه های شخصی نمی ماند.
دبیرخانه کارگر گیلان تاکید دارد: خواسته ما طبق فرمایشات مقام معظم رهبری است و آن اجرای قوانین کار ازسوی دولت است چون واقعا دیگر جامعه کارگری به ته خط رسیده است.
۶۰ درصد کارگران گیلان سفید امضا هستند
«اسماعیل امید زاده » عضو هیات مدیره کانون شوراهای اسلامی کار گیلان هم در حاشیه مراسم روز کارگر با بیان اینکه مسوولان با فرا رسیدن به روز جهانی کارگر به فقط یک هفته به کارگران هفته گوش می‌دهند و بعد از آن به فراموشی سپرده می شویم اظهار می‌کند: سال جدید برای جامعه ضعیف کارگری که ستون اقتصادی کشور هستند بد استارت خورده. با توجه به فرمایشان حضرت آقا که از مهار تورم گفتند؛ متاسفانه با گذشت یک ماه از این شعار با تورم خیلی زیادی مواجه هستیم.
وی نیز با تصریح به اینکه هنوز قانون جدید افزایش حقوق برای کارگران اعمال نشده است می گوید: کارفرمایان شرکتها فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد از حقوق کارگران را طبق قانون رعایت می‌کنند.با این وجود یک کارگر مستاجر که کل دریافتی اش در نهایت با در نظرگرفتن همه آپشنهای حقوق چیزی حدود ۱۰ الی ۱۱ تومان دریافتی دارد چگونه باید جوابگوی هزینه ای موجود باشد؟
وی به نبود امنیت شغلی کارگران اشاره و اظهار می‌کند: کارگری امروز بردگی مدرن شده است و کارگران حتی با سابقه خیلی بالا مجبورند قرارداد یک ماهه و سفید امضا کنند. لذا کارگر هرماه استرس دارد که آیا ماه بعد کارفرما قراردادش را تمدید می‌کند یا خیر؟
وی تاکید کرد: ۶۰ درصد کارگران استان قرارداد سفید امضا دارند و اصلا امنیت شغلی برای انها فراهم نیست.
وی با انتقاد از نبود تشکلهای کارگری در واحدهای تولیدی استان می افزاید: با وجود فعالیت بالغ بر ۵۰۰ واحد تولیدی فعال دراستان، تنها ۴۲ شورای کارگری داریم که برای حقوق صنفی کارگران تلاش می‌کنند. از این تعداد تشکل ۲۲ مورد در شهرستان رشت است در حالیکه طبق قانون کار هر مجموعه تولیدی با بیش از ۳۵ نفر کارگر باید از تشیکلات کارگری برخوردار باشد. متاسفانه این آمار برای جامعه کارگری گیلان نگران کننده است.