به نظر میرسد آقاى احمدى آخرین منتخب شوراى پنجم شهر رشت براى شهردارى رشت باشند. در چند ماه باقیمانده از عمر شوراى پنجم، آقاى احمدى موفق شد اعتماد اکثریت شوراى پنجم را جلب کند و بر مسند شهردارى رشت بنشیند. ایشان در شهردارى رشت وارد اتاقى میشوند که به قدرى تنگ، کوچک و تاریک است که سخت میتوان ابعاد این اتاق را بزرگتر دید و روشنایى بر آن تاباند!
آقاى احمدى قطعا از همان روزى که اعضاى شوراى شهر ایشان را براى شهردارى رشت انتخاب کردند، آگاه بود چه مقدورات و چه محدودیتهایى را در این راه پیش رو دارد. این یادداشت تلاش دارد مرورى داشته باشد بر مقدورات و محدودیتهاى پیش روى شهردار.
مقدورات:
شوراى پنجم در ماههاى پایانى عمر خود قرار دارد و منطقا با توجه به ناکامى شوراى پنجم در انتخاب و انتصاب شهردار موفق و کارآمد براى شهر رشت، بعید است در این ماههاى آخر به سمت و سوى برکنارى آخرین شهردار منتخب خود برود. اگر چه مدل رفتارى شورانشینان اصلاً قابل پیشبینى نیست. شوراى چهارم در روزهاى آخر عمر خود اقدام به برکنارى شهردار کرد!
دو شهردار غیربومى سابق (نصرتى و حاج محمدى) به دلیل ناکارآمدى و عدم موفقیت در دوره خود، شوراى پنجم را شرمنده شهر کرده است. اگر چه بعضى از شورانشینان بر مدار فرااخلاق و بعضاً فراعقلانیت و صرفا مبتنى بر منافع رفتار میکنند و شرمندگى موضوعیتى براى آنان ندارد، اما فضاى موجود یعنى فضاى شرمندگى و تعهد به شهر شاید شورانشینان را به سمت دلسوزى براى شهر سوق دهد.
مقام عالى استان (استاندارى) طبیعتا شهردار جدید را از خانواده خود میداند و میل به همکارى با شهردار میتواند یکى از مقدورات مهم شهردار باشد.
آقاى احمدى از ساختار استاندارى به شهردارى آمدهاند و آشنایى ایشان با این ساختار و منطق بورکراتیک این ساختار میتواند یکى از مقدورات ایشان باشد.
آقاى دکتر ذاکرى به عنوان منتقد شهردار و کسى که به شهردار راى نداد، شاید در نگاه اولیه جزو محدودیتهاى شهردار به نظر آید اما چنانچه شهردار نگاه عمیقتر، درستتر و معطوف به منافع عمومى داشته باشند، از قضاء دکتر ذاکرى میتوانند بخشى از مقدورات شهر باشند. دکتر ذاکرى در مدت حضور خود در شورا نشان دادند که رفتار کارشناسمحور داشته و شهردار میتواند با برقرارى تعامل با یکى از منتقدین جدى خود بر مقدورات خود بیفزاید.
محدودیتها:
طبیعتاً اولین و اصلىترین محدودیت شهردار، شورانشینان هستند و از میان این شورانشینان، آن تعداد که موافق ایشان براى شهرداری بودند، بیشترین و اصلىترین محدودیت آقاى شهردار خواهند بود. تامین منافع تام موافقین آقاى شهردار در شورا خیلى سریع شکافی جدى بین ایشان و بقیه اعضاء شورا خواهد گذاشت و این شکاف به مرور توان مدیریتى ایشان را رو به تحلیل خواهد برد.
نزدیک شدن به ایام انتخابات و حضور کثیرى از اعضاى فعلى شورا در انتخابات چالش و محدودیت جدى آقاى شهردار خواهد بود. اعضاى شورا در جهت حفظ و ارتقاء سطح راى خود درخواستهاى متنوعی از شهردار خواهند داشت، پاسخ مثبت و یا منفى به این درخواست یکى از محدودیتهاى اصلى شهردار خواهد بود.
شهردار کنونی، سابقه مدیریتى سیاسى و حاکمیتى دارند (فرماندار، معاون استاندار) این سابقه مدیریتى اگر مورد توجه و دقت قرار نگیرد نه تنها موجب تقویت ظرفیت مدیریتى ایشان نخواهد شد، بلکه موجب خطاهاى راهبردى خواهد شد.
شهردارى یک سازمان خدماتى، اجتماعى و توسعه گرا است. سازمانهاى اینچنینى به مدیریت مشارکتى نیاز دارند تا مدیریت حاکمیتى.
ساختار شهردارى در طول سالهاى گذشته و در دوره شوراهاى مختلف به دلیل مناسبات و مداخلات اعضاى شورا در انتصاب مدیران، یک ساختار ترماتیزه (آسیب زا) شده است. رفتار مدیران و کارشناسان به دلیل همین وضعیت ترماتیزه (آسیبزا بودن) بیش از آنکه تابع وفادارى به سازمان (شهردارى و شهردار) و منافع شهر باشد تابع وفادارى به اعضاى شوراست.
آقاى احمدى در بدترین شرایط اقتصادى جامعه وارد اتاق خود در شهردارى شده اند. سازمان شهردارى اساساً فاقد درآمدهاى پایدار است و این فقدان درآمدهاى پایدار موجب میشود عملاً شهردار نتواند براى شهر سناریوهاى استراتژیک داشته باشد.
چند پیشنهاد:
آقاى احمدى بهتر است مناسبات خود با اعضاى شورا را سازماندهى کند. روح حاکم بر این سازماندهى منافع عمومى شهر و منطق آن گفت و گو با همه اعضا باشد. شهردار راه به خطا رفتهی شهرداران دیگر را به کار نبرد. در خلوت مذاکره کردن، امتیاز دادن و امتیاز گرفتن و قرارهاى کافهاى و خانهاى و …. بیراههاى بیش نیست. شهردار از همان ابتدا تمام مناسبات خود با اعضاى شورا را با نهادهاى حاکمیتى به طور شفاف مطرح کند.
کارشناسان و نخبگان خوبى در شهر هستند، اتاق شهردار به جاى رفت و آمد مشاورین مشکوک که بر شهرداران تحمیل میشود باید محل آمد و رفت کارشناسان و صاحبنظران دلسوز شهر باشد.
آقاى احمدى سناریوهاى واقعبینانهای را براى چند ماه آینده طراحى کند. شهر رشت انباشتى از مسائل و مشکلات حیاتى، ضرورى و عادى دارد. شهر رشت هنوز نتوانسته از مسائل زیرساختى خود عبور کند و وارد مرحله توسعهاى شود. شهردار بهتر است ابتدا توصیف درست و واقعبینانهای از شهر رشت داشته باشد.
شهر رشت براى سرمایهگذاران هم توجیه اقتصادى و هم جذابیت اجتماعى و فرهنگى دارد. متأسفانه تنها عامل بازدارنده براى ورود سرمایهگذار به شهر رشت مدلهاى رفتار مدیریتى در این شهر است.
شهردار رشت میتواند موضوع جذب سرمایهگذار را موضوعى استراتژیک براى خود تعریف کند. البته وقتى موضوعى در سطح استراتژیک قرار میگیرد خود به خود الزامات خاص رفتارى و تصمیمگیرى هم دارد.