میادین بار در شأن مردم رشت نیست

میادین میوه و تره بار به عنوان یکی از شبکه‌های توزیع در کشوراند که نسبت به عرضه اقلام کشاورزی از جمله میوه و تره بار اقدام می‌کنند. بنابراین ساماندهی وضعیت میوه و تره بار و فرآورده‌های کشاورزی و تسهیل در تهیه و توزیع محصولات از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. همچنین باید توجه داشت که میادین و بازارهای میوه علاوه بر کارکرد اقتصادی، کارکرد اشتغال‌زایی نیز دارند.

تولید انواع مرکبات، میوه و تره بار در گیلان رونق زیادی دارد، همچنین گیلان به عنوان شاهراه شمالی برای اتصال ایران به بازارهای روسیه و اوراسیا به شمار می‌رود و همواره در آرزوی تصاحب بخش کوچکی از این بازارها به شکل صادرات و ترانزیت است. هر چند که به گواه برخی تحلیلگران اقتصادی، روسیه هرگز اجازه نخواهد داد ایران بیشتر از یک سهم محدود و تعیین شده در این بازار حضور پیدا کند. با این حال و فارغ از آرزوهای دور و دراز کاملا قابل مشاهده است که هنوز بسیاری از پیش‌نیازهای حیاتی حتی در حد زیرساخت‌های اولیه حمل و نقل کالا و بار برای خدمات رسانی به مردم خود استان فراهم نیست. بدون شک چه از جهت اقتصادی و چه از لحاط حیثیتی برخورداری از میادین میوه و تره‌بار استاندارد برای گیلان و شهر رشت اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

حال۵۰ سال از عمر میادین میوه و تره بار رشت می‌گذرد و به گفته «ایوب یاقوتی» دبیر اتحادیه میادین میوه و تره بار رشت، حتی یک تریلی حمل بار قادر به تردد در میادین ولیعصر و آزادی نیست. این شهر حتی از یک سردخانه ویژه نگهداری میوه هم محروم است. از سویی افزایش تصاعدی ضریب مالیاتی که کسبه آن را غیرمنصفانه می‌دانند موجب دلسردی آنان برای ادامه فعالیت‌شان شده است. چالشی جدی که کاهش خرید بارفروشان و نهایتا تعطیلی مغازه‌ها را به دنبال خواهد داشت.

سازمان استاندارد کشور، سطح استاندارد میدان تره بار ولیعصر و آزادی رشت را ۲۵ درصد اعلام کرده و وضعیت این میادین را به هیچ عنوان تایید نکرده است.

گفت و گوی مرور با «ایوب یاقوتی» دبیر اتحادیه میوه و تره بار و رئیس مجتمع میوه و تره بار ولیعصر احمدگوراب رشت در خصوص مشکلات این صنف را بخوانید:

 س- با توجه اینکه از سالهای گذشته احداث مکان جدید میدان میوه و تره بار رشت به تصویب شورای شهر رسیده بود چرا تاکنون اقدامی در این راستا انجام نشده است؟

ج- میادین میوه و تره بار ولیعصر و آزادی رشت با کمبود جایگاه برای ارائه خدمت بارفروشان به مردم و عدم وجود فضای مناسب برای حمل و نقل و تردد ماشین‌های سنگین و همچنین سردخانه برای نگهداری بار اضافی مواجه هستند. این مشکلات و کمبودها آنقدر عیان است که پیشتر سازمان استاندارد کشور، سطح استاندارد میدان تره بار ولیعصر و آزادی رشت را ۲۵ درصد اعلام کرده و وضعیت این میادین را به هیچ عنوان تایید نکرده است. این معضل موجب شده به رغم اینکه داد و ستد بارفروشان مستقر در این دو میدان بسیار مناسب است اما وسعت کم جایگاه اجازه توزیع بار بیشتری را به آنان نمی‌دهد.

در حال حاضر نه در میدان آزادی و نه در میدان ولیعصر، تریلی و کامیون‌های سنگین که دارای سردخانه بوده و بار را سالم تحویل غرفه‌داران می‌دهند امکان تردد ندارند . گیلان در بین ۳۱ استان کشور تنها استانی است که مرکز آن یعنی شهر رشت با چنین مشکلی مواجه است.

این درحالیست که مدیریت شهری رشت قرار بود میدان بار جدیدی در شهر رشت احداث کنند که در شأن مردم گیلان و مرکز استان باشد، اما در حال حاضر نه در میدان آزادی و نه در میدان ولیعصر امکان تردد تریلی و کامیون‌های سنگین سردخانه دار که بار را سالم تحویل می‌دهند وجود ندارد.

این مشکل در بین ۳۳ مرکز استان کشور تنها در رشت وجود دارد و در میدان بار تهران، غرفه‌داران و بارفروشانی هستند که مقابل حجره آنان به راحتی ۳۰ تا ۵۰ تریلی تردد می‌کنند در حالیکه در کل میدان ولیعصر و آزادی رشت حتی یک تریلی قادر به تردد و ورود به محوطه نیست. باید این نکته را هم اضافه کنم که تعداد اعضای بارفروشان رشت در دو میدان آزادی و ولیعصر تا پیش از انقلاب مجموعا در حدود ۷۰ تا ۸۰ نفر بود اما در حال حاضر تعداد بارفروشان در این دو میدان که متراژ آن هیچ تغییری نکرده به مرز ۲۰۰ نفر رسیده‌ و گیلان و شهر رشت نیز سالانه پذیرای میلیون‌ها مسافر از سراسر نقاط ایران است.

س- پیش بینی افزایش ۴۹.۸ درصدی دریافت مالیات در بودجه ۱۴۰۳ از سوی دولت، فشار مضاعفی بروی کسب وکارها و مشاغل خرد به همراه دارد که قشر عمده فروش و خرده فروشان در بخش توزیع میوه و تره‌بار نیز از آن مستثنی نیستند. این وضعیت در میادین میوه و تره بار رشت چگونه اثر گذار بوده؟

ج- مالیات مشکل بزرگ جامعه میوه فروشان و به خصوص خرده فروشان ثابت و سیار سطح شهر رشت است. ضریب مالیاتی برای میوه‌فروشان ۱۲ درصد لحاظ می‌شود که واقعا منصفانه نیست و از آنجایی که کسبه از عهده پرداخت آن بر نمی‌آیند طبیعتا یا کار خود را تعطیل می‌کنند یا پرسنل مغازه خود را اخراج و بار خود را محدود می‌کنند. اما واقعا حق کسبه نیست که برای ادامه فعالیت خود آن هم در نوسان قیمت‌ها، اوضاع اقتصادی و معیشتی ضعیف جامعه با این حجم از مشکلات و موانع مواجه باشند.

اگر مشکل ضریب مالیاتی حل و فصل نشود در سطح شهر رشت و حومه با چالش جدید و سختی مواجه می‌شویم که کاهش خرید بار فروشان و تعطیلی مغازه‌ها یکی از تبعات آن خواهد بود. بطور دقیق بگویم که از سال ۱۴۰۰ به بعد ضریب تصاعدی مالیات، بار فروشان را در تنگنا قرار داده در حالی‌که تا قبل از ۱۴۰۰ مالیاتی که از آنان اخذ می‌شد نسبتا منصفانه بود. اما از همین حالا ضریب مالیاتی سال ۱۴۰۳ با وجود اینکه هنوز ابلاغ نشده، فعالان صنف میوه و تره‌بار را به شدت نسبت به آینده نگران کرده است.

س-کسبه میادین میوه و تره بار برای دریافت پروانه کسب و تسهیلات بانکی با چه مشکلاتی مواجه هستند؟

ج- در کتاب قانون تجارت قید شده؛ دولت موظف است به کلیه کسبه ثابت و سیار پروانه کسب بدهد تا این افراد با دریافت پروانه کسب بتوانند با بانک ارتباط برقرار کرده و تسهیلات بگیرند. در این میان کشاورزان، رانندگان بیرون استان، بار فروشان و خرده فروشان حلقه‌های به هم پیوسته جامعه میوه و تره بار هستند. بنابراین اگر هر کدام از آن‌ها آسیب ببیند کل جامعه آسیب خواهید دید. از کشاورز گرفته تا توزیع کننده و خریدار. مانند محدودیتهایی که برای فعالیت خرده فروشان توسط واحد سد معبر شهرداری ایجاد شده. هر چند که شهرداری منطقه ۴ رشت مدارا به خرج داده و سعی کرده با همراهی شورا و مابقی دوایر ذیربط مساله خرده فروشان را به طور منصفانه حل و فصل کند.

هیچ جایگاهی برای بسته‌بندی محصولات صادراتی و جانمایی دفاتر صادرات و واردات در گیلان و شهر رشت وجود ندارد. رشت حتی از داشتن یک سردخانه استاندارد ویژه میوه و تره بار هم محروم است و به ناچار میوه و تره بار به همراه خشکبار در یک سردخانه واقع در شهر صنعتی نگهداری می‌شود.

معتقدم در ابتدا تمام کسبه اعم از ثابت و سیار باید دارای پروانه کسب و کددار شوند و در مرحله دوم شهرداری رشت باید نسبت به اسکان آنان اقدام کند تا کسبه با امنیت کامل به فعالیت‌شان ادامه دهند. البته در این مسیر سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان همراهی خوبی داشت که به موجب آن برای بار فروشانی که از یک دانگ و نیم حجره برخوردار بودند پروانه کسب صادر شد تا به موجب این اقدام آمار پروانه کسب این صنف افزایش پیدا کند. کسبه با این پروانه کسب، کد مالیاتی جداگانه و دستگاه کارتخوان دریافت کردند و از تسهیلات بانکی برخوردار می‌شوند. بنابراین امیدوارم این کار در مورد خرده فروشان ثابت و سیار هم انجام شود.

س- رشت کریدور محصولات صادراتی نظیر کیوی، سیر و پرتغال به کشورهای حاشیه دریای خزر است و روزانه تریلی های حمل بار زیادی به این شهر ورود  وخروج می‌کنند اما این شهر هنوز از سردخانه استاندارد نگه داری این محصولات برخوردار نیست. کسبه میادین میوه و تره بار رشت چگونه با وجود این معضل فعالیت دارند؟

ج- علاوه بر عدم وجود مکانی برای اسکان تریلی‌های حمل بار، نه تنها در حال حاضر هیچ جایگاهی برای بسته‌بندی محصولات صادراتی و جانمایی دفاتر صادرات و واردات در گیلان و شهر رشت وجود ندارد بلکه شهر رشت از داشتن یک سردخانه استاندارد ویژه میوه و تره بار هم محروم است و به ناچار میوه و تره بار به همراه خشکبار در یک سردخانه واقع در شهر صنعتی رشت نگهداری می‌شوند که به هیچ وجه اصولی نیست.

میادین میوه و تره بار از دیرباز تاکنون در شبکه‌های توزیع اهمیت ویژه‌ای داشته و دارند اما گویا هنوز در گیلان کسی به اهمیت این موضوع پی نبرده و یا دست کم به بازدیدهای بی‌سرانجام و دادن انواع و اقسام وعده‌ها، بسنده کرده است.

 س- چقدر به حل مشکل میادین میوه و تره بار رشت و احداث یک میدان جدید و استاندارد خوش بین هستید؟

 ج-در مدت ۲۰ سال اخیری که اتحادیه میوه و تره بار، موضوع احداث میدان بار جدید را پیگیری کردیم هیچ نتیجه‌ای نگرفتیم. با این حال امیدواریم با کمک مسئولان حداقل در سال ۱۴۰۳، گامی اساسی برای برون رفت از این مشکلات برداشته شود. زیرا میادین فعلی زیبنده گیلان، شهر رشت و مردم آن نیست. معتقدم جامعه میوه و تره بار سطح شهر رشت، فعالان اقتصادی گمنامی هستند که دولت و قانون از آنان مطالبه داشته و ارائه خدمت می‌گیرد اما آنها را به عنوان یک فعال جهادی نمی‌شناسد و دلگرمی نمی‌دهد. در حالی‌که هدف فعالیت این حلقه گردش چرخه اقتصادی بوده و اینکه و در پویایی اقتصادی و اشتغال نقشی فعالانه ایفا کنند.