سفرنامهها هر چند بر کاغذها نقش بستهاند اما خود میتوانند سفری شگفت برای آنان که چشم و دل خویش بر کلماتشان میسپارند رقم بزنند، به ویژه اگر مسافری چون «نیما یوشیج» از حضورش در شهرهایی چون رشت، لاهیجان، انزلی و لنگرود نوشته باشد.
درعصر دوشنبهای که گذشت، «کوروش رنجبر» شاعر و فعال فرهنگی در «کافه سیستُپ» انزلی به خوانش بخشهایی از سفرنامهی نیما برای جمعی از دوستداران فرهنگ و هنر این شهرستان پرداخت و از احوالات نیما در گیلان و نظراتش درباره اهالی آن و همچنین اشخاص و اماکنی که دیده و نامههایی که نوشته سخن گفت.
رنجبر در ابتدای این نشست اظهار کرد: سفرنامهی نیما به رشت، اثری جذابی است هرچند سفرنامه به آن معنایی که ما انتظار داریم نیست، چرا که نیما همراه همسرش در گیلان به دنبال تدریس و اقامت و دیگر چالشهای زندگی بوده است. اما به هر حال نگاهی که به رشت داشته و دیدارش با اشخاص مختلف نظرها را به خویش میخواند. او از بارفروش به لاهیجان آمد و مدتی در آنجا ماند و سپس راهی رشت شد ودر آن اقامت گزید. وی در همان هنگام به انزلی هم سر میزد و با افراد مختلفی گفتو گو میکرد.
کوروش رنجبر: رابطهی بین نیما و طبیعت بدین گونه است که در بسیاری مواقع برداشتهایش از طبیعت را به آلام و اندیشههای بشری متصل میسازد.
رنجبر یادآور شد: دستنویس سفرنامهی نیما به رشت، دفترچهای کوچک به ابعاد ۱۰ در ۱۶ سانتیمتر و بدون جلد است. این اثر دربرگیرندهی ۲۶ صفحه است و با شمارهی ۱۲۳ در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران نگهداری میشود. گفتنی است که مطالب این سفرنامه از تاریخ ۲۶ شهریور سال ۱۳۰۸ آغاز و روز ۳ دیماه ۱۳۰۸ خاتمه مییابد.
این فعال فرهنگی با تاکید بر علاقهی باطنی نیما به طبیعت گفت: نیما ذاتا اهل طبیعت بود و زمانی که تهران بود دلش پر می زد، برود یوش. در شعرهایش نمونههای بسیاری از عناصر طبیعت به چشم میخورد. و اما رابطهی بین نیما و طبیعت بدین گونه است که در بسیاری مواقع برداشتهایش از طبیعت را به آلام و اندیشههای بشری متصل میسازد؛ در واقع نیما وامدار سمبولیسم است. او رابطهای عجیبی با طبیعت دارد و به خوبی از طبیعت بهرهمند میشود.
وی همچنین در بخشی از سخنانش با بیان این که نیما یک شاعر نوگراست، گفت: نیما پدر شعر نوی فارسی محسوب میشود ولی او در شمار شاعران کلاسیک ماست. سالها از مرگ نیما گذشته، با این حال همچنان اشعارش خوانده میشود و میتوان از او آموخت. در واقع آنها که به سراغ اشعار نیما میروند، دست خالی باز نمیگردند. نیما هنوز زنده است، اشعارش خوانده و ارجاعاتی به او مشاهده میشود.
سفر به سرزمین یادها
و اما آنچه رنجبر از سفرنامهی نیما به رشت برای حاضران خواند، آکنده از تصاویری ملموس و احساساتی لطیف بود که توجه حاضران را به دریچه نگاه نیما به خود و جهان اطرافش جلب کرد. واگویههای نیما با خویش، حضور عالیه همسر نیما، فضاهای فرهنگی، مهمانیها، میزبانها و بزرگانی چون«حسینخان کسمایی»، «جهانگیر سرتیپپور»، «رسام ارژنگی» و «رحمت موسوی» و اماکنی چون میدان بلدیهی رشت، مهمانخانهی اروپا در لاهیجان و هتل فردوسی رشت از جمله مواردی بود که از آنها یاد شد.
در پایان لازم به ذکر است که نشستهای سفرنامهخوانی، رویداد فرهنگی ارزشمندی است که به همت «کوروش رنجبر» شاعر، نویسنده و عکاس و «مجتبی پیشگاه هادیان» مدیر کافه سیستپ انزلی برگزار میشود تا چراغی دیگر در مسیر اعتلای فرهنگ و هنر برافروخته شود. در این میان ناگفته نماند که «امین حقره» پژوهشگر و فعال فرهنگی نیز در اجرای این نشستها یاریرسان است. «سفر مازندران و چند یاد دیگر» نوشتهی صادق چوبک؛ «یاداشتهای مسافرت گیلان» از عباس مسعودی؛ «خاطرات دروتی دو وارزی»( همسر یک دیپلمات از سفرش به ایران) و «سفرنامهی رشت» از نیما یوشیج عناوین ۴ نشست سفرنامهخوانی است که تا کنون در کافه سیستپ انزلی برگزار شده است.