همزمان با عملکرد بسیار ضعیف و بحث‌برانگیز برخی از دستگاه‌های اجرایی گیلان که در عین نیاز شدید بسیاری از مناطق استان برای اجرای پروژه‌های اقتصادی، زیربنایی، فرهنگی و عمرانی، اعتبارات تخصیص‌یافته را بدون هزینه‌کرد به خزانه برگشت می‌زنند، شرکت آبفای گیلان اعلام کرده برای تأمین مالی پروژه‌های اولویت‌دار خود در تلاش است تا از ظرفیت تسهیلات بانکی استفاده کند.
طبق گزارش شرکت آب و فاضلاب گیلان، با وجود همه تلاش‌ها و رایزنی‌های انجام شده باز هم بسیاری از پروژه‌های فاضلاب استان از اعتبارات دولتی محروم مانده‌اند و اعتبارات موجود کفاف اجرای این پروژه‌ها را نمی‌دهند. علاوه بر این، ادغام شرکت آب و فاضلاب روستایی در شهری و تورم نیروی انسانی از دیگر چالش‌های عمده شرکت آب و فاضلاب است.
«علیرضا غیاثی» مدیرعامل آبفای گیلان، در این باره گفت: در طول شبانه‌روز 68 هزار مترمکعب فاضلاب در تصفیه خانه ها و پکیج های فاضلاب سطح استان تصفیه می‌شود.
وی افزود: هم‌اینک ۱۱ پروژه فاضلاب در سطح گیلان دارای کد اجرایی هستند. اما به غیر از مسائل اجرایی که با آن درگیریم موضوع مهم دیگر این است که اجرای پروژه های فاضلاب به واسطه احداث ایستگاه های پمپاژ و تصفیه خانه های بهداشتی و تخصصی بودن کار، بسیار گران و پرهزینه هستند و پیشبرد آن‌ها به منابع مالی زیادی نیاز دارد.
مدیرکل شرکت آب و فاضلاب گیلان اضافه کرد: اعتبارات دولتی کفاف اجرای پروژه‌های فاضلاب در گیلان که دارای کد اجرایی هستند را نمی‌دهد. این شرکت با توجه به موانعی که ذکر شد تلاش کرده تا در این راستا از ظرفیت ماده ۵۶ برای دریافت تسهیلات بانکی استفاده کند.
غیاثی افزود: پروژه فاضلاب رشت دارای هزار و ۳۳۰ میلیارد تومان قرارداد فعال بوده و پیمانکاران در مناطق فخب، سیاه اسطلخ، نخودچر و بخش مرکزی مشغول به کار هستند. تصفیه خانه فاضلاب مسکن مهر نیز با ظرفیت ۱۲ هزار و ۵۰۰ مترمکعب در شبانه روز، ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا پایان سال وارد مدار بهره برداری می شود.
وی بیان کرد: برای پروژه جمع آوری فاضلاب فخب نیز حدود ۱۴ کیلومتر لوله‌گذاری شده است. این پروژه ۷۵ درصدی پیشرفت فیزیکی دارد و احتمالا تا پایان سال به بهره برداری برسد.
مدیرعامل آبفای گیلان ضمن اشاره به روند اجرای پروژه فاضلاب انزلی با ۳۵۰ میلیارد تومان قرارداد فعال است عنوان کرد: یک تصفیه خانه ۱۲ هزار مترمکعبی در بخش شرقی(حاشیه تالاب انزلی) با پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصد در حال احداث است. در بخش غربی نیز یک تصفیه خانه ۲۰ هزار مترمکعبی در مدار بهره برداری است.
وی در مورد پروژه‌های فاضلاب استارا هم توضیح داد: قرارداد فعال پروژه فاضلاب آستارا ۲۲۶ میلیارد تومان است. امسال سه قرارداد لوله گذاری جمع آوری فاضلاب در مناطق مرکزی شهر آستارا آغاز شد. در شهرک مهدی آستارا نیز یک پکیج هزار مترمکعبی با بیش از ۱۵ کیلومتر لوله گذاری در دست اجرا است.
غیاثی ادامه داد: پروژه فاضلاب شهرک مهدی آستارا در دهه فجر افتتاح خواهد شد و به موجب آن پنج هزار نفر از خدمات جمع آوری بهداشتی فاضلاب بهره مند می شوند.
به گفته وی در آینده نزدیک ۲۶۷ میلیارد تومان تسهیلات برای فاضلاب رشت و ۲۵۰ میلیارد تومان تسهیلات هم برای فاضلاب انزلی دریافت می‌شود. پروژه های فاضلابی هم که در شهرهای رشت، انزلی، آستارا، آستانه اشرفیه، سیاهکل، رودسر، لنگرود، صومعه سرا، تالش و فومن اجرایی می شوند، به ۳۵ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گیلان اضافه کرد: اجرای پروژه های آب استان هم مانند پروژه‌های تصفیه فاضلاب، نیازمند تخصیص اعتبار 5 هزار میلیارد تومانی است و آبرسانی به کل روستاهای گیلان هم به 8 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
مسأله کمبود اعتبارات دولتی آن هم در حوزه‌ای مانند شرکت آبفا، در حالی مطرح است که بیش از ۳۰۰ روستای گیلان به خصوص روستاهایی که در ارتفاعات شرق، غرب و مرکز استان واقع شده‌اند سال‌هاست با تنش آبی مواجه بوده و در انتظار اجرای طرح‌های آبرسانی هستند.
لوله‌گذاری و جمع‌آوری فاضلاب در کنار احداث تصفیه‌خانه برای جلوگیری از ورود فاضلاب به داخل رودخانه‌ها، تالاب‌ها و محیط‌زیست از جمله نیازهای اساسی استان است که مطمئنا عدم تخصیص کافی اعتبارات دولتی برای اجرای این دست از پروژه‌ها، گیلان را دچار ابربحرانی بسیار جدی‌تر خواهد کرد.
آمار حاکیست؛ چیزی در حدود ۸۲ درصد از آب فاضلاب‌های گیلان وارد رودخانه و طبیعت و از آنجا وارد دریای خزر می‌شود به همین علت بسیاری از مناطق استان به ویژه رودخانه‌های گیلان آلوده هستند.
