هر شخصی طی بازداشت و تحت نظر قرارگیری توسط پلیس، قانونا از حقوقی برخودار است که میبایست توسط مرجع انتظامی نیز رعایت شود. فرد بازداشت شده باید در محیطی آرام و بدون استرس مورد تحقیق و بازجویی قرار بگیرد و حتی این حق را دارد که در برابر پرسشهای بازجو سکوت اختیار کند.
حادثه اخیر لاهیجان در حالی رخ داد که جسته و گریخته در سالهای گذشته نیز شاهد وقوع اتفاقات مشابهای در همین استان بودهایم که همچنان به سرانجام مشخصی نرسیدهاند.
در حالیکه پلیس استان مدعی است؛ به دلیل فحاشی فرد مقتول به عوامل پلیس، این اتفاق رخ داده است، بر فرض صحیح بودن این گفتهها، اینگونه برخورد خشونتآمیز پلیس مطابق با آموزشهای دریافت شده ماموران نیست.
کماینکه بروز رفتارهای پرخاشگرانه، فحاشی و مقاومت از ناحیه فرد متهمی که قائل به بیگناهی خود است قابل انتظار و پیش بینی است. در این اتفاق نیز نقش آموزش در کنترل رفتار و واکنشهای فیزیکی پلیس نسبت به متهم بسیار حائز اهمیت است و قطعا همه مأموران پلیس از چنین آموزشهایی برخوردار شدهاند و نباید واکنش فیزیکی و کلامی نشان بدهند.
اگر قرار بر این باشد پلیس ما که مایه امنیت و آرامش جامعه است به هر پرخاشگری و فحاشی متهمان، واکنش خشونتآمیز نشان دهد چندان توجیهپذیر نیست. چرا که پلیس برای کنترل این قبیل رفتارها آموزش دیده است. از اینرو برخوردهای کنترل شده از سوی ماموران پلیس برای همه متهمان با هر عنوان اتهامی امری غیر قابل انکار است.
در این مورد خاص که هفته گذشته در شهرستان لاهیجان رخ داد نیز وقتی متهم تحویل نیروی انتظامی شد این نیرو میبایست ضامن حفظ امنیت این فرد میشد. چنانچه در بسیاری از کشورهای جهان،کسانی که مرتکب جرمی میشوند برای مصون ماندن از حمله و تهاجم اشخاص دیگر، خود را به پلیس معرفی میکنند تا در امنیت سیر بازداشت خود را طی کنند. بنابراین وقوع چنین اتفاقاتی با چنین شدتی در این مراکز اصلا قابل قبول نیست.
آنچه که بسیار مهم است؛ پلیس ما باید این آموزش را فرا بگیرد تا جاییکه میتواند خود را مهار و کنترل کند. مگر اینکه در مقام دفع حمله و دفاع از خود باشد که این موضوع نیز شرایط خاص خود را دارد و برای پرخاشگری یک متهم این نوع برخورد اصلا و ابدا توجیهی ندارد.
اما آنچه که اکنون انتظار میرود و لازم است اجرایی شود؛ همکاری نیروی انتظامی با مقامات قضایی برای کشف ابعاد حادثه و شناسایی خاطیان و در نهایت نیز محاکمه عادلانه و به مجازات رسیدن عاملین این حادثه است.
لذا هرگونه برخورد قاطعانه و طولانی نشدن رسیدگی به پرونده این حادثه میتواند در برابر وقوع اتفاقات مشابه بازدارنده باشد. ضمن اینکه باید به نیروهای پلیس آموزشهای لازم و جدیتری برای کنترل رفتار و عدم بروز آسیبهای جسمی به متهمین پرخاشگر و فحاش ارایه شود تا اوضاع تحت کنترل قرار بگیرد.
در حال حاضر برای بازدارندگی از وقوع چنین حوادثی از سوی ماموران پلیس و تسلی خاطر خانواده مقتول همه چیز به نوع برخورد مرجع قضایی به موضوع که میتواند قتل عمدی محسوب شود بستگی دارد. قطعا اقدام قاطع با مسببین حادثه از سوی مقام قضایی نشان دهنده حاکمیت قانون و برخورد عادلانه حتی با افراد خاطی نیروی پلیس خواهد بود.
*وکیل دادگستری و استادیار حقوق دانشکاه گیلان
نظرات بسته شده است.