به گفته محققان، کاهش تراز آب در حال حاضر مهم‌ترین مسأله‌ای است که حیات دریای خزر را تهدید می‌کند. کارشناسان اذعان دارند خزر، به علل مختلف تاکنون پسروی قابل توجهی داشته و این پسروی با توجه به رفتار غیرمسئولانه برخی کشورها ادامه خواهد داشت.
در جدیدترین نتایج تحقیقاتی که در همین مورد انجام گرفته مشخص شده است، دو موضوع تغییر اقلیم و سدسازی بر روی رودخانه‌های اورال و ولگا در واقع مقصران اصلی کاهش سطح آب دریای خزر هستند.
گفته شده به علت اقدامات روسیه برای افزایش سدسازی بر بستر رود ولگا، نه تنها آب ورودی از رودخانه ولگا به دریای خزر کاهش پیدا کرده بلکه این موضوع تاثیرات منفی نیز بر روی بندر گز و ترکمن استان گلستان ایران بر جای گذاشته است.
تأثیراتی که تحقیقات جدید نشان می‌دهد دامنه آن در مقایسه با دو سال گذشته وسیع‌تر شده و مناطق بیشتری را در ایران و دیگر کشورها تحت تأثیر خود قرار داده است. مؤسسه هیدروبیولوژی و اکولوژی قزاقستان نیز اخیرا تحقیقات جامعی را در ارتباط با کاهش سطح تراز آبی دریای خزر انجام داده که نتایج آن تأمل‌برانگیز است.
طبق یافته‌ای این مؤسسه، از آنجا که قزاقستان کم ارتفاع‌ترین ساحل این دریا را دارد، به همین علت کاهش سطح آب خزر بیشترین تأثیر را بر این کشور بر جای گذاشته است.
محققان قزاقستانی معتقدند، ساکنان شهرها و شهرک‌های ساحلی دریای خزر در این کشور، تأثیرات ناشی از کاهش سطح آب خزر را به شکل فوری احساس می‌کنند. موضوعی که مشکلات زیادی برای کشتی‌ها و توقف فعالیت کارخانه‌های نمک‌زدایی این کشور ایجاد کرده است.
خبرها حاکیست موضوع کاهش تراز آب دریای خزر به جهت نوع اقلیم قزاقستان باعث شده در برخی از نقاط ساحلی این کشور کشتی‌های مسافربری به دلیل کاهش سطح آب، فعالیت خود را به کل متوقف کنند.
اگر چه طیفی از صاحبنظران ادعای خشک شده دریای خزر تا ۷۰ سال دیگر را به صورت قاطع رد می‌کنند و می‌گویند تداوم پسروی آب خزر دلیلی برای خشک شدن بزرگترین دریاچه جهان نیست اما به عقیده این محققان، دریای خزر با پنج برابر حجم آب خلیج فارس هرگز قرار نیست به سرنوشت تلخ دریاچه ارومیه دچار شود.
علائم اولیه کاهش تراز آب دریای خزر در اواسط دهه ۲۰۰۰ ظاهر شد. این کاهش تراز آبی در سال‌های روندی افزایشی و صعودی داشته است. به اعتقاد فعالان محیط زیست، پاسخ‌های دولت‌های منطقه در رابطه با انجام اقدامی جهت جلوگیری از کاهش سطح تراز آب دریای خزر کافی نیستند و برای بهبود وضعیت کنونی، باید اقدامات بیشتری در دستور کار قرار گیرد.
دریای خزر در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. این دریا حتی گاهی اوقات بزرگترین دریاچه جهان و گاهی نیز در رده کوچک‌ترین دریای خودکفای کره زمین طبقه‌بندی می‌شود. دریای خزر بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است.
لازم به ذکر است، طبق رژیم حقوقی منعقد شده، سهم ایران از دریای خزر فقط ۱۱ درصد است. مطالعه انجام شده در سال ۲۰۲۰ نشان داده اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، تا سال ۲۱۰۰ سطح دریای خزر ۱۸ متر کاهش پیدا می‌کند و این دریا تقریباً یک چهارم از اندازه فعلی خود را از دست خواهد داد.
نظرات بسته شده است.