بخش کشاورزی همواره از آن انتظار می‌رود که در رونق اشتغال و تولید نقش اساسی ایفا کند. با این حال، وضعیت برند‌سازی، توسعه صنایع فرآوری، و بسته‌بندی محصولات کشاورزی استان گیلان، همچون گل گاوزبان، برنج و فندق، مطلوب نیست. فروش فله‌ای این محصولات باعث کاهش ارزش افزوده و سودآوری شده است. حمایت منطقی و جامع از تولید زنجیره‌ای و زنجیره ارزش محصولات راهبردی استان مانند برنج و چای ضروری به نظر می‌رسد. همچنین، قیمت‌گذاری منصفانه برگ سبز چای و پیله ابریشم و پرداخت به‌موقع مطالبات چای‌کاران و نوغانداران، برای پایداری تولید بسیار اهمیت دارد.
سرمایه‌گذاری ناکافی و نیاز به تقویت منابع مالی
سرمایه، مهم‌ترین عامل رشد کشاورزی است، اما به دلایل مختلف، سرمایه‌گذاری در این بخش کافی نیست. بررسی الزامات و اولویت‌های سرمایه‌گذاری برای اشتغال‌زایی و اصلاح ارزش پایه گمرکی محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی بسیار حیاتی است. بر اساس قانون، باید هفت درصد از منابع بانکی به بخش کشاورزی اختصاص یابد، اما عملاً این میزان کمتر از حد انتظار است. در این میان، طرح‌های زودبازده کشاورزی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و نیازمند حمایت بیشتر هستند.
هدررفت منابع آبی و بهره‌وری پایین
با وجود پرآبی نسبی در گیلان، در نیمه اول سال مشکل تأمین آب برای شالیزارها و باغات زیتون و فندق مشهود است. بخشی از این کمبود ناشی از وابستگی شالیزارها به منابع آبی استان‌های بالادست است. در چنین شرایطی، ترویج کشت ارقام پرمحصول و دیررس برنج منطقی به نظر نمی‌رسد. همچنین، بخشی از مشکلات تأمین آب باغات به همکاری ضعیف دستگاه‌های اجرایی غیرمرتبط با جهاد کشاورزی بازمی‌گردد، هرچند تولیدکنندگان اغلب جهاد کشاورزی را مقصر می‌دانند.
ذخیره‌سازی استراتژیک و نوسازی شالیکوبی‌ها
با تکیه بر تولید داخلی، امکان ذخیره‌سازی استراتژیک برنج و قطع واردات وجود دارد. درصد شکستگی و خردشدگی دانه‌های برنج که عمدتاً ناشی از مشکلات شالیکوبی است، بر قیمت خرید توافقی تأثیر می‌گذارد. نوسازی و توسعه شالیکوبی‌های مدرن باید در اولویت قرار گیرد. در عین حال، مشکلات متعددی در نحوه تخصیص و توزیع عادلانه تسهیلات به کشاورزان وجود دارد که نیازمند شفاف‌سازی و دقت بیشتر در ارائه گزارش‌های بخش کشاورزی است.
شناسنامه‌دار کردن اراضی شالیزاری
شناسنامه‌دار کردن اراضی شالیزاری می‌تواند هویت، اصالت و مرغوبیت برنج تولیدی استان را تضمین کند. این اقدام، امکان برنامه‌ریزی هوشمندانه در تولید، فروش، ثبات قیمت و ایجاد انگیزه در شالیکاران را فراهم می‌آورد. همچنین، شناسنامه اراضی می‌تواند به‌عنوان وثیقه بانکی مورد قبول واقع شود و تمامی خدمات دولتی نظیر یارانه‌ها، تسهیلات مکانیزاسیون و مجوزهای برداشت آب به آن مشروط شود.
مشکلات صادرات محصولات باغی
صادرکنندگان محصولات باغی، به‌ویژه کیوی و مرکبات، برای عرضه این محصولات به بازارهای هدف با موانع متعددی مواجه‌اند. تأخیر در امور گمرکی باعث افت کیفیت محموله‌های صادراتی شده و علاوه بر کاهش ارزآوری، موجب خسارات مالی می‌شود. تسریع در امور صادراتی برای حفظ کیفیت محصولات و بهره‌مندی از ارزش واقعی آن‌ها در بازارهای بین‌المللی ضروری است.