بیشتر از یک دهه از پیشنهاد تشکیل کارگروهی ویژه برای راهاندازی پایانه صادراتی گیلان گذشته و این اقدامات تا این لحظه در مرحله مکانیابی اجرای طرح متوقف مانده است. اخیرا «صادق برزگر» ناظر گمرکات گیلان از نظر موافق گمرک ایران برای ایجاد گمرک تخصصی چای، برنج و زیتون در استان خبر داده است.
تجار گیلانی معتقدند؛ ایجاد گمرک تخصصی علاوه بر سرعت بخشیدن به تشریفات اداری، روند صدور کالاهای تولیدی استان را تسهیل میکند. گیلان با داشتن منطقه آزاد، مجتمع بندری انزلی، بندر و پایانه مرزی در آستارا، فرودگاه، آزاد راه و مسیر ترانزیتی نزدیک به پایتخت، نیازمند تقویت ساختارهای نرمافزاری و سختافزاری برای توسعه تجارت است.
در حال حاضر ۹۰ درصد چای کشور در گیلان تولید میشود؛ همچنین برنج و زیتون و کیوی و بادام زمینی و فندق مورد استقبال بازارهای جهانی قرار دارد و ۶۵ درصد کیوی ایران از مرز استان صادر میشود.
با این حال حجم قابل توجهی از محصولات کشاورزی صادراتی که فسادپذیری بالایی دارند به علت نبود پایانه صادراتی و زیرساختهای نگهداری، در گمرک آستارا فاسد میشوند.
بعد از خردادماه سال ۱۴۰۳ با اتصال راهآهن به بندرکاسپین، فرصت خوبی برای گیلان جهت جابهجایی بیش از ۱۰۰ هزار تن کالای صادراتی و ترانزیتی فراهم شد. تحلیلگران اقتصادی میگویند؛ با احداث پایانه محصولات کشاورزی در مرز آستارا، رویههای صادراتی تقویت خواهد شد.
در سال ۱۴۰۳، سهم استان گیلان از کل صادرات ایران به روسیه حدود ۴۲ درصد بوده است. این میزان معادل ۶۷۸ هزار تن کالا به ارزش ۳۳۷ میلیون دلار است. صادرات از گیلان به روسیه از طریق گمرک آستارا و پایانه ریلی این شهر انجام میشود. اقلام عمده صادراتی شامل محصولات کشاورزی، مواد غذایی و سایر کالاهای تولیدی است.
پیشتر در دی ماه سال ۱۴۰۲ «قاسم رضائیان» رییس وقت اتاق بازرگانی گیلان در مورد احداث این پایانه گفته بود؛ با سرمایهگذار بخش خصوصی جهت راهاندازی پایانه صادرات محصولات کشاورزی در استان رایزنیهایی انجام داده و به زودی این کار عملیاتی میشود.