مشروطه

در راستای سلسله نشست‌های فرهنگی ـ اجتماعی گروه فرهنگی سپیدرود و در آخرین سه‌شنبه آذرماه، بعد مراسم شعرخوانی در مزار میرزا کوچک جنگلی که در سالگرد درگذشت او تدارک دیده شد؛ نشستی پیرامون مشروطه و نهضت جنگل، با حضور صادق زیباکلام و ناصر عظیمی در رشت برگزار شد. این نشست با عنوان «وطن و تاب‌آوری ملی» با رویکرد پژوهشی به جنبش مشروطه و میراث نهضت جنگل، به میزبانی گروه فرهنگی سپیدرود رشت و اجرای مومن صالحی فعال اجتماعی ـ فرهنگی در کتابخانه‌ تازه تاسیس رشت واقع در پارک شهر برگزار شد. در این نشست به رغم…

آخرین اخبار از این حکایت دارد که در آستانه‌ی سالروز فتح تهران، قوای مشروطه‌خواهان گیلانی حالا در یک قدمی فتح خودِ گیلان هستند و آخرین اتمام‌ حجتشان را هم کرده‌اند. استپان استپانیانس، عکاس خبری قشون، همراهشان هست و از آن‌جا که می‌داند مدیران استان خیلی دوربینی تشریف دارند، دوربین خود را برای عکس‌های یادگاری چاق کرده و مقدار زیادی نگاتیو اضافه هم از تفلیس تهیه کرده است. حتی این دم آخری، پیام تبریک و بازدید عجله‌ای «هادی حق‌شناس» استاندار گیلان از موزه نیمه‌کاره مشروطه نه‌تنها آتش خشم مجاهدان را فرو ننشاند، بلکه…

مشروطه گیلانی به دلایل مختلف مهجور مانده است. یکی از مهم‌ترین دلایل آن نبود مرکزی برای نمایش اسناد و تصاویر مشروطه است. در اصفهان، تهران، تبریز و حتی بوشهر خانه مشروطه فعالی وجود دارد که مرجع پژوهشگران، علاقمندان و محلی برای نمایش بخشی از تاریخ شهر است. اما در رشت علیرغم تصویب راه‌اندازی خانه مشروطه و گذشت بیشتر از ۶ سال از درخواست جمع کثیری از پژوهشگران و اساتید دانشگاه برای تسریع در راه‌اندازی آن، خانه مشروطه هم‌چنان در پیچ و خم شورا، شهرداری و مرمت‌گر مانده است. *** گیلان در عصر مشروطه از جمله ایالت‌هایی…

نشست رونمایی از کتاب، "یوزباشی چه کرد و یعقوب چه گفت؟" از نشر دوبون، به بهانه‌ی انتشار چهار داستان نویافته از علی‌عمو به میزبانی کوروش رنجبر و با حضور رضا نوزاد (گردآورنده‌ی کتاب) و چراغی نویسنده اولین کتاب درباره‌ی علی عمو، به میزبانی کافه موزه رشت برگزار شد. در این مراسم در ابتدا «کوروش رنجبر»، به تاریخچه داستان‌نویسی در ایران پرداخت و داستان‌های علی عمو را حاصل فضای باز دوران مشروطه و یک نسل قبل‌تر از هدایت و جمال‌زاده دانست. «رضا نوزاد» نیز در ادامه اشاره کرد: در روزنامه راه خیال به این…

در یک گزارش از حراجی لندن، آلبوم‌های دوره قاجار را چوب زده‌اند، چوب حراج برای مجموعه عکس‌هایی با موضوع انقلاب مشروطه. این گزارش توضیح می‌دهد؛ از مجموع سه آلبومی که تا پیش از این نزد مجموعه‌داران خصوصی بوده، 76 قطعه عکس کم‌یاب و بی‌نظیر با موضوعاتی همچون؛ فتح تهران در جریان انقلاب مشروطه، مردم عادی و قزاق‌ها، صاحب‌منصبان روس و انگلیس، دیپلمات‌های خارجی، برخی از رجال قاجار، سران مشروطه و... در بین این عکس‌ها دیده می‌شود. گزارشگر همچنان روایت می‌کند؛ تصاویر شاخص این مجموعه انقلابیون بختیاری هستند و ترکمن‌های…

حمله متفقین به ایران در شهریور ۱۳۲۰ حواشی زیادی داشت که موضوع این یادداشت نیست. هنوز بعد از ۸۴ سال بین موافقان و مخالفان در خصوص ترخیص سربازان ارتش بحث است. هرچند که بی‌شک عدم ترخیص سربازان قطعا به قتل عام آنان توسط ارتش‌های شوروی و انگلیس منتهي می‌شد. اما برعکس جنگ جهانی اول که در مرداد ۱۲۹۷، رشت توسط زره‌پوش‌های انگلیسی و سربازان هندی ارتش انگلیس اشغال شد، در شهریور ۱۳۲۰ این بار ارتش شوروی بود که همزمان با هجوم انگلیس به جنوب به گیلان حمله کرد. سابقه هجوم روسیه تزاری به گیلان بر کسی پوشیده نیست. …

در سال‌های اخیر دو نگاه متضاد اما در یک جهت، حضور طیف‌ها و طبقات مختلف اجتماع در این جنبش را نفی کرده و در نگاهی تقلیل‌گرایانه آن را به بابیان ازلی یا بهائیان نسبت داده‌اند. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رضا مختاری اصفهانی، پژوشگر تاریخ در روزنامه ایران نوشت: مشروطه ناکام، مشروطه نابهنگام، مشروطه ناتمام، مشروطه معطل، مشروطه بی‌فرجام، مشروطه مسروقه و... نام‌هایی از این دست همواره به فراخور عقیده و نگاه افراد، به یکی از مهم‌ترین جنبش‌های سیاسی، اجتماعی و فکری ایرانیان داده شده است؛ جنبشی که گاه نگاه سیاسی و…

مجله «تهران مصور»، هرسال به مناسبت سالروز صدور فرمان مشروطه، ویژه‌نامه‌هایی منتشر می‌کرد. در ویژه نامه 13مرداد 1346، گزارشی به قلم «اسماعیل رائین» منتشر شده است که ضمن مطالعه آن، می‌توان ردپای سوسیال دموکرات‌های گرجستان را در کمیته ستار رشت دید که برخلاف آن‌چه پیش‌تر گفته شده، عامل ترور نافرجام محمدعلی‌ شاه، نه حیدرخان عمواغلی، بلکه گرجی‌هایی بودند که به عنوان کاردار روسیه از آستارا وارد گیلان شده و کمیته مخفی ستار را تشکیل می‌دهند. این اسناد برگرفته از یادداشت‌های «قره‌مختار» است که بعضا با یادداشت‌های «میرزاکریم‌ خان رشتی»…

پس از این‌که مجلس اول به دستور محمدعلی‌شاه به توپ بسته و استبداد صغیر آغاز شد، مشروطه‌طلبانی که توانسته بودند از مرگ و زندان شاه بگریزند، تلاش‌های‌شان را در مناطقی از کشور که مستعد فعالیت‌های آزادی‌خواهانه بود، از سر گرفتند و گیلان به دلایلی آشکار یکی از این نقاط بود. مشروطه‌خواهان این خطه، پس از فتح رشت که طی واقعه‌ی باغ مدیریه، قتل آقابالاخان حاکم گیلان و درگیری‌های منجر به سقوط دارالحکومه انجام شد، مدتی را صرف تثبیت مواضع خود در این شهر و هم‌چنین انتخاب رهبری برای ادامه تلاش‌های‌شان در جهت اعاده مشروطیت…

دوم مردادماه خبرگزاری میراث آریا، از آغاز عملیات مرمت و بازسازی اسلحه‌خانه تاریخی میرزا‌کوچک، در گوراب زرمیخ شهرستان صومعه‌سرا با حضور استاندار گیلان خبر داد. پیش از این نیز در دوم اسفندماه 1403، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سفر خود به گیلان از بقایای اسلحه‌خانه مذکور بازدید کرد و زمزمه دریافت 5 میلیارد تومان اعتبار دولتی برای مرمت بنایی که از جنبش جنگل باقی مانده شنیده شد. مرمت مخروبه‌ای که به گفته مدیرکل میراث فرهنگی گیلان، بیش از 9 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. هسته نخست تشکیل…