چای ایرانی

چای در ایران امروز، چیزی فراتر از یک نوشیدنی است. بخشی از حافظه‌ی‌ جمعی ماست؛ نشانه‌ای از مهمان‌نوازی، همراه لحظه‌های شادی و غم، و جزئی جدانشدنی از سفره‌های ساده و باشکوه. اما راهی که این نوشیدنی محبوب برای رسیدن به خانه‌های ایرانی پیمود، پرماجرا بود؛ راهی که از دل گیلانِ عهد قاجار گذشت و به نام حاج محمدمیرزا قاجار، کاشف‌السلطنه گره خورد. کاشف‌السلطنه در مقام سفیر ایران در بمبئی، نخستین بار با صنعت گسترده و پررونق چای در هند روبه‌رو شد. او به‌خوبی دریافت که اقلیم گیلان، با باران‌های پی‌درپی، خاک حاصلخیز و هوای…

تا اوایل دهه 80 سطح زیرکشت چای در گیلان و مازندران حدود 30 هزار هکتار اعلام می‌شد. این عدد به اعتراف مسئولان اجرایی و رییس سندیکای چای شمال، در حال حاضر به کمتر از 18 هزار هکتار رسیده است. از طرفی نمایندگانی مانند مهرداد لاهوتی اعلام می‌کنند مجلس در سال گذشته مانع واردات بیش از ۴۰ هزار تن چای به کشور شد. اما آیا این اعداد واردات که کمر تولید داخلی را شکسته و همچنان هم می‌شکند واقعی هستند یا عددسازی؟! حدودا 2 دهه است که کاهش سطح زیرکشت، تغییرکاربری، رها شدن باغات، نرخ پایین خرید تضمینی، عدم پرداخت به موقع…

چای ایرانی، سرنوشت مشترکی با چند ده محصول کشاورزی داخلی دارد که فراز و فرود بسیاری طی کردند اما فرصت‌ها برای اقتصادی کردن آنها از دست رفت. واردات بی‌رویه و فروش باغ چای و تغییر کاربری آنها، طعم چای ایرانی را تلخ‌تر از همیشه کرد. با این حال در دولت روحانی با حمایت‌هایی که شد از قبیل پرداخت به موقع مطالبات و نیز افزایش نرخ خرید تضمینی برخی از کاستی‌ها جبران شد اما هنوز کُمیت پای ایرانی در حوزه‌ی بازرگانی می‌لنگد و اگر این فرآورده به طور مناسبی بازاریابی و به فروش برسد حتی امکان احیای مجدد باغ‌های چای رها شده و نیز افزایش…

فرهام صفایی، عکاس / چای برداشت شده از باغات شمال کشور در فصل بهار از یک تلخی و طعم گس بیشتری نسبت به چای‌های تولید شده در فصل تابستان و چای پاییزی برخوردار است. ممتاز، شکسته، قلم، باروتی و خاک از رقم‌های مهم چای خشک تولیدی در شمال ایران است. گیلان و مازندران ۵۵هزار خانوار چایکار و ۲۵هزار هکتار باغ چای دارد. که از این باغات ۱۱۵ هزار تن برگ سبز برداشت شود که ۴۵ هزار تن آن مربوط به چین بهاره است و نود درصد چای کشور در استان گیلان تولید می‌شود.