لزوم پیوست های اجتماعی و ذینفعی جوامع محلی
در نشست هم اندیشی طرح برداشت درختان شکسته از جنگلها تاکید شد:
نشست هم اندیشی طرح برداشت درختان شکسته از جنگل با حضور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان و جمعی از اعضای تشکلهای مردم نهاد حوزه جنگلها و منابع طبیعی برگزار شد.
در این جلسه سمن‌های حاضر ضمن بیان دیدگاه خود در خصوص اهمیت درختان افتاده و ریشه کن برای جنگلها و همچنین تخریب جاده‌های جنگلی و لزوم توجه به پیوست اجتماعی و انتفاع جوامع محلی با این طرح مخالفت کردند.
تکلیف قانونی
«مازیار رضوی» مدیرکل منابع طبیعی گیلان با تاکید بر تکلیف قانونی در اجرای تبصره ۱ ماده ۳۸ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر صدور مجوز برداشت درختان شکسته و عمود در حاشیه ۷۵ متری که به صورت انبوه باشند، خواستار کمک تشکلهای مردم نهاد برای جلوگیری از تشویش اذهان عمومی در اجرای طرح شد.
وی با اشاره به تعدیل یکباره طرح تنفس جنگلها در سال ۱۴۰۰ اظهار کرد: مهمترین اثر منفی این کار به حفاظت از جنگلها وارد شد که ما را با چالش تخریب جاده های جنگلی و رها شدگی طرحهای جنگلکاری در داخل جنگلها مواجه کرد.
اکنون دولت به استناد قانون و تدوین برنامه ششم خواستار جمع آوری درختان ریشه کن شکسته شده در کنار جاده‌هایی که امکان دسترسی به آنها وجود دارد شده است.
در این طرح سهم گیلان، بطورآزمایشی برداشت ۶ هزار متر مکعب درخت از سطح ۱۵ حوزه جنگلی دارای طرحهای جنگلداری است
۶ هزار متر مکعب، سهم گیلان در برداشت درختان شکسته
رضوی تاکید کرد: این طرح از چند باب منافعی برای ما و جنگل دارد. کمک به عملیات بهداشتی جنگل، جلوگیری از درختان تجمیع ریخته شده حاوی آفت و جلوگیری از وقوع حریق از طریق این درختان و کمک به زیست بوم جنگل ازجمله مزایای این طرح است. از سوی دیگر جمع آوری و فروش درختان شکسته می‌تواند برای دولت و سازمان درآمدزایی داشته باشد که عواید صرف حفاظت و احیای اکوسیستم جنگل می‌شود.
رضوی با بیان اینکه در این طرح سهم گیلان، بطورآزمایشی برداشت ۶ هزار متر مکعب درخت از سطح ۱۵ حوزه جنگلی است اظهار کرد: این درختان از سطح طرح های فعال جنگلداری که تا سال ۹۶ با آنها تصویه حساب شده برداشت می‌شوند.
اولویت ما مناطق فعال دارای مجری بهره بردار و تعداد درختان ریشه کن شده تجمیعی قابل قبول در آنهاست که از سوی دولت به ما تکلیف شده است.
برداشت درختان تا عمق ۷۵ متری جاده های جنگلی
در ادامه «صادق عابدینی» معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری به بیان چگونگی خرج درختان شکسته از جنگل اشاره کرد و گفت: در کلیه مراحل اجرای این طرح ناظرین و مدیران حوزه بر نحوه برداشت درختان شکسته و عمود بر جاده نظارت مستقیم دارند.
وی عمق ورود به جنگل را تا ۷۵ متری جاده های جنگلی عنوان کرد و افزود: مشارکت مردم در امر حفاظت از جنگلها زیاد شده و اعتقاد داریم تا مردم و جوامع محلی پای کار نباشند حفاظت بی معنی است.
عابدینی تصریح کرد: در برداشت درختان شکسته؛ جاده دسترسی مناسب، شیب کمتر و حوزه هایی با تجمیع کمتر را لحاظ می‌کنیم.
رضوی: کمک به عملیات بهداشتی جنگل، جلوگیری از درختان تجمیع ریخته شده حاوی آفت و جلوگیری از وقوع حریق از طریق این درختان و کمک به زیست بوم جنگل ازجمله مزایای این طرح است.
کمک به حفاظت جنگل با برداشت درختان شکسته
«بخشنده» رییس اداره جنگلداری استان نیز ضمن تشریح برنامه های پیش نیاز این طرح گفت: درختان شکسته در کنار جاده های جنگلی یکی از کانونهای آتش سوزی در مواقع اطراق گردشگران هستندکه ما را با چالش های عدیده ای مواجه می‌کنند. همچنین این درختان به راحتی در دسترس قاچاقچیان قرار دارند و با برداشت و جمع آوری آنها می‌توانیم به بحث حفاظتی جنگل نیز کمک کنیم.
وی تصریح کرد: چوب برخی از این درختان قابلیت بهره گیری صنعتی دارند و منافع فروش آنها مستقیم به سازمان و حفاظت از جنگل باز خواهد گشت. سازمان به منظور جلوگیری از سواستفاده قاچاقچیان از برداشت این درختان به نشانه گذاری آنها اقدام کرده که بعد از تایید ستاد براساس دستورالعمل مجوز برداشت صادر و فرایند اجرایی آن از طریق مناقصه پیگیری می‌شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر از ۱۵ حوزه تعیین شده، ۷ حوزه در دستور کار اولیه قرار دارد و فعلا حوزه رشت در اولویت نیست.
لزوم پیوست های اجتماعی در طرح برداشت درختان شکسته
توجه به پیوستهای اجتماعی طرح و نقش مردم و جوامع محلی، تخریب جاده های چنگلی و افزایش قاچاق چوب از دیگر موضوعات این نشست بود که توسط اعضای سمن‌های مردم نهاد جنگلهای استان بیان شد.
« نسیم طواف زاده» مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان،« فرشید کریمی» مدیرعامل موسسه آوای ترنگ گیلان و «زهرا جنسی عضو هیات مدیره جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست در مباحثی به لزوم تعیین پیوستهای اجتماعی و انتفاع جوامع محلی از برداشت درختان ریشه کن و افتاده تاکید کردند.
«نسیم طواف زاده » مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان نیز در این جلسه اظهار کرد: با توجه به جمیع ابهاماتی که درباره طزح نشانه گذاری و خروج درختان شکسته و افتاده ازجنگلهای هیرکانی وجود دارد، تشکلها با ارسال نامه ای به کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس، نقدهای فنی و اجتماعی مربوط به این طرح را اعلام کرده و خواستار اصلاح این تبصره قانون شدند.
وی با تاکید به لزوم وجود پیوستهای اجتماعی طرح خواستار توجیه و ورود جوامع محلی در اجرای طرح شد و افزود: قبل از اینکه چوب های برداشت شده به کنار جاده منتقل شوند اداره کل ابتدا باید برنامه عملیاتی برای جوامع محلی آماده کند.
سمن‌های مردم نهاد: تا زمانی که جوامع روستایی ذینفع این طرح نباشند تعارض و قاچاق چوب از کنار اجرای این طرح چند برابر خواهد شد.
«فرشید کریمی» مدیرعامل موسسه آوای ترنگ گیلان نیز ضمن مخالفت با اجرای این طرح گفت: برداشت های غیر اصولی منجر به هجوم شرکتهای بهره بردار به جنگل و قاچاق درختان می‌شود.
وی با بیان اینکه از دو سال پیش با این تصمیم سازمان منابع طبیعی مخالفت کردم تصریح کرد: این اقدام هیچ سودی برای جنگلها ندارد. بهره برداری از درختان افتاده در شرایطی که اطلاعات دقیق حداقلی از تعداد درختان وجود ندارد فرصت غارت جنگل را برای قاچاقجیان یا پیمانکاران طرف قرارداد سازمان منابع طبیعی فراهم می‌کند تا همراه با درختان افتاده و شکسته، درختان سبز و زنده جنگل های هیرکانی را قطع و سرقت کنند.
کریمی با اشاره به اینکه سود برداشت این درختان می‌تواند به جوامع محلی که در داخل جنگل زندگی می‌کنند برسد افزود: این امر خود عاملی مهم در صیانت و حفاظت از جنگل خواهد بود.
وی افزود: تا زمانی که جوامع روستایی ذینفع این طرح نباشند تعارض و قاچاق چوب از کنار اجرای این طرح چند برابر خواهد شد. تخریب جاده های جنگلی با ورود ماشین آلات و نابودی تنوع زیستی که در زیر این درختان زندگی می‌کنند از دیگر تبعات اجرای این طرح است.
«زهرا جنسی» عضو هیات مدیره جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست نیز با اشاره به اینکه جمع آوری درختان شکسته و افتاده به لحاظ علمی رد شده است و این کار به نفع جنگل نیست اظهار کرد: از ابتدای سال ۹۶ تا کنون که طرح تنفس جنگل اجرا شده عملا هر گونه خروج چوب و درخت از جنگلهای شمال ممنوع بوده، نه این که قاچاق انجام نشده باشد بلکه به لحاظ قانونی انجام نشده و حضور پیمانکاران در این جنگلها هیچ توجیهی نداشته است .
وی در ادامه گفت: حالا که قرار است با اجرای این طرح، مجددا پای پیمانکاران چوب به جنگلهای شمال باز شود، تعداد نیروهای نظارتی سازمان منابع طبیعی به اندازه کافی نیست تا بتوانند از قطع و خروج درختان سالم از دل جنگل به بهانه برداشت درختان شکسته و افتاده جلوگیری کنند.
این فعال محیط زیست با تاکید به لزوم صحت سنجی در اجرای طرح پرسید؛ چگونه می‌توان از عدم برداشت درختان دیگر در کنار درختان شکسته اطمینان حاصل کرد؟ و اعتماد از بین رفته در این خصوص چگونه بازیابی خواهد شد؟
جنسی با بیان اینکه نباید در اجرای قانون از دیگر مرزهای قانونی خارج شد به لزوم پیوستهای اجتماعی و حل تعارضات با جوامع محلی تاکید کرد و افزود: صرفا نباید به جوامع محلی به چشم نگهبانان جنگل نگاه شود. تا زمانیکه مردم روستایی و جنگل نشین توجیه نشوند با شروع طرح شاهد افزایش قاچاق چوب خواهیم بود.
درخت کاری در سواحل و لزوم نظارت تشکلهای مردمی
لازم به ذکر است: در این نشست همچنین در خصوص طرح کاشت یک میلیارد درخت مباحثی مطرح شد.
مدیرکل منابع طبیعی گیلان با اشاره به تداوم اجرای کاشت یک میلیارد درخت و سهم گیلان گفت: از هفته آینده کاشت نهال در سواحل آغاز می‌شود و برای شروع، شهرداری چمخاله کاشت ۵ هزار نهال را در مناطق ساحلی این شهر اجرایی می‌کند.
وی با تاکید به نقش موثر تشکل های مردم نهاد در فرهنگ سازی کاشت درخت خواستار نظارت تشکلها بر عوامل اجرایی این طرح شد