اسکلهی گرد بلوار انزلی در معرض ویرانیست. آنها که بر فرازش میایستند، منظر نگاهشان کشتیهای پهلو گرفته در لنگرگاه است و پرواز کاکاییهای سپیدبال، اما امواج دریا شاهدند که چگونه در گذر سالیان بسیار پایههای این اسکلهی محبوب رو به ویرانی گذاشته است. بیتردید بلوار تاریخی و معروف انزلی از نگهداری مناسب برخوردار نیست و همواره این مهم به مطالعات در حال انجام و اجرای عنقریب طرحها حواله داده شده است، اما واقعیت این است که مواردی چون پیشرفت وسیع فرسودگی در پایههای اسکله گرد، نیازمند اقداماتی با سرعت عمل بیشتر است. ضرورت رسیدگی به وضعیت بسیار نامناسب پایههای این اسکله، سالهاست که از سوی کنشگران و رسانهها مورد تاکید قرار گرفته اما شوربختانه این رسیدگی و مرمت تاکنون به وقوع نپیوسته است.
ضرورت شکلگیری تعامل بین دستگاههای مسوول
حفظ و نگهداری آثار تاریخی نیازمند عزمی جدی و شگل گیری تعامل مناسب بین متولیان ذیربط است. «آرمین صافدل» کنشگر شهری در گفتوگو با مرور در اینباره اظهار میکند: بلوار تاریخی انزلی نهتنها مهمترین فضای عمومی شهر بلکه بهخاطر قرارگیری در پیشانی هستهی شکلگیری بافت تاریخی انزلی و چشمانداز بینظیر کانال کشتیرانی و بندرگاه، مهمترین جاذبهی انسانساخت این شهر نیز محسوب میشود. اما متاسفانه باید گفت، در دورههای اخیر مدیریتی از سوی مدیریت شهری انزلی نگاهی سطحی شاملِ حال این فضای تاریخی- اجتماعی ارزشمند شده که به دنبال آن کارکرد این مکان نسبت به عملکرد گذشتهی آن بسیار تضعیف شده است.
رسیدگی و مرمت آثار و بافت تاریخی، مدیریتی میاندستگاهی را میطلبد که بدون تشریک مساعی نهادهایی چون فرمانداری، میراث فرهنگی، شهرداری و حتی راه و شهرسازی میسر نمیشود. باید توجه داشت که نگاهِ پروژهای به یک اثر تاریخی چارهساز نیست به همین علت عناصری چون اسکلهی گرد، پلکان و نردههای تاریخی را باید در بستر بلوار و بلوار را باید در بستر شهر انزلی دید.
وی با بیان این که بلوار انزلی یک مجموعهی واحد و ثبت شده بهعنوان اثر ملی و دارای حریم و ضوابط حمایتی آثار واقع در بافت تاریخی است، میافزاید: اما مدیریت شهری و میراثی انزلی نسبت به رعایت این ضوابط بیتوجه هستند و در این سالها شاهد تخریب نردههای تاریخی، یا اقدامات خودسرانهای مانند سنگفرش کردن غیر اصولی بلوار که موجب دفن بخشهایی از نردههای تاریخی شد، بودیم. این در حالی است که هماکنون قسمتهای مختلفی از بلوار تاریخی انزلی، مانند اسکله گرد نیازمند مرمت و رسیدگیست و در این سالها به صورت مستمر از سوی رسانهها و شهروندان مورد مطالبه قرار گرفته است.
صافدل یادآور میشود: رسیدگی و مرمت آثار و بافت تاریخی، مدیریتی میاندستگاهی را میطلبد که بدون تشریک مساعی نهادهایی چون فرمانداری، میراث فرهنگی، شهرداری و حتی راه و شهرسازی میسر نمیشود. باید توجه داشت که نگاهِ پروژهای به یک اثر تاریخی چارهساز نیست به همین علت عناصری چون اسکلهی گرد، پلکان و نردههای تاریخی را باید در بستر بلوار و بلوار را باید در بستر شهر انزلی دید.
مطالبات حداقلی شهروندان
این کنشگر تصریح میکند: متاسفانه انباشت کارهای روی زمین مانده توسط مدیریت شهری باعث شده امروز مطالبهی شهروندان انزلی در خصوص فضای مهم و خاطرهانگیزی نظیر اسکلهگرد، تنها رفع بلا و استحکامبخشی ستونهای آن باشد در حالیکه بلوار تاریخی انزلی نیازمند یک طرح جامع احیاء و مرمت است تا مانند گذشته عملکردی تاثیرگذار در فضای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انزلی داشته باشد.
ضرورت توجه بیشتر از سوی متولیان میراث فرهنگی
نقش شوراهای اسلامی در مدیریت شهری بر کسی پوشیده نیست. البته باید گفت نگهداری مناسب از مجموعه بلوار انزلی، انتظاری است که پیش از همه نگاهها را متوجه مدیریت شهری میسازد.
«شعبان جعفری» عضو شورای اسلامی شهر انزلی دربارهی معضلی که اسکله گرد بلوار انزلی با آن روبروست به مرور میگوید: مواردی این چنین نیازمند صورت گرفتن اقدامات لازم از سوی شهرداری است اما باید توجه داشت که بلوار انزلی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و ادارهی میراث فرهنگی باید نسبت به آن حساسیت و توجه بیشتری داشته باشد. هر چند متاسفانه این اداره از بودجهی مناسب برخوردار نیست و از سوی دیگر تعامل لازم بین ادارات متولی این گونه امور وجود ندارد. لازم به ذکر است که موضوع اسکله گرد بلوار از سویی به میراث فرهنگی و از سویی به شهرداری مربوط میشود و بخشی از آن نیز متوجه ادارهی بنادر و دریانوردی است.
وی تصریح میکند: مرمت این اسکله از آنجا که با جان انسانها مرتبط است و همچنین به سبب منظر ناخوشایندی که با فرسودگی پایههای آن ایجاد شده، باید به عنوان یک اولویت ویژه در نظر گرفته شود و این موضوع از سوی شورا مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.
به گفتهی جعفری، نگهداری و مرمت آثاری چون بلوار، پل تاریخی غازیان، مناره انزلی و خانههای تاریخی نیازمند شکلگیری تعاملات لازم بین ادارات ذیربط، تعریف ساز و کار عملی و همچنین مشارکت مردم است.