معیشت قایقران‌ها لابه‌لای نفس‌های به شماره افتاده‌ی تالاب انزلی در تنگنا قرار گرفته است. کسی نیست که نداند زندگی مردم حاشیه‌ی تالاب از دیرباز به وجود این گنجینه‌ی ارزشمند گره خورده است و باز کسی نیست که صدای گام‌های مرگ بر پیکر رنجور تالاب انزلی را نشنیده باشد؛ اما متاسفانه تاکنون اقدام موثری در راستای نجات این تالاب بین‌المللی به انجام نرسیده است. واقعیت این است که کاهش اسفناک تر از آب و حجم انبوه رسوبات در ماه‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری در اماکنی چون چشم‌اندازِ آبی بلوار انزلی، تالاب و همچنین آبراه‌های این شهر قابل مشاهده است و در این بین قایق‌هایی که بستر مناسبی برای حرکت ندارند، یکی از روایت‌های رنجوری معیشت اهالی انزلی است. روایت قایقران‌هایی که چشم انتظار حضور گردشگران هستند تا آنها را به تماشای تالاب ببرند و یا صیادان دام‌گستری که با قایق‌های خویش راهی صید می‌شوند؛ و اما اینک نگاه آنها به لایروب‌هاست.
مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان:سازمان بنادر و دریانوردی ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای لایروبی تالاب انزلی اختصاص داده است.
لایروبی در جریانِ موافقت‌ها و مخالفت‌ها
وقتی انبوه رسوبات چنگ و دندان به تالاب نشان می‌دهند، لایروبی یکی از نخستین راهکارهایی است که در اذهان بسیاری از بینندگان اوضاع تالاب نقش می‌بندد؛ ولی با توجه به اکوسیستم تالاب و چگونگی رسوب‌برداری اصولی، درمی‌یابیم که موضوع به این سادگی نیست و برخی کارشناسان موافق رسوب‌برداری هستند و برخی مخالف. با همه‌ی این احوال، بهمن ماه سال گذشته مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان اعلام کرد که سازمان بنادر و دریانوردی مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای لایروبی تالاب انزلی اختصاص داده است. به گزارش ایسنا «حسین یونسی»، ۸ بهمن ماه سال ۱۴۰۱ در نشست بررسی میدانی معضلات و مشکلات تالاب بین‌المللی انزلی که در بندرانزلی برگزار شد، اظهار کرد: سازمان بنادر و دریانوردی ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای لایروبی تالاب انزلی اختصاص داده است.
وی با تاکید بر اینکه منتظر بودجه نماندیم تا اسناد مناقصه را آماده کنیم، افزود: اسناد مناقصه را آماده کردیم و به محض اینکه محیط زیست مجوز نهایی را بدهد این کار انجام می‌شود.
یونسی تصریح کرد: ۵ پهنه‌ی اصلی در تالاب انزلی باید رسوب‌برداری شود ولی به شرط اینکه ۸۰۰ قایقران انزلی بتوانند در آن پهنه‌ها تردد کنند و مسافران و گردشگران را جابجا کنند. مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان همچنین تاکید کرد: بعد از بازگشایی مسیر قایقرانان به بازگشایی پهنه‌های تالابی اقدام خواهیم کرد.
حمید رضا فتح‌شیرین: حدود ۸۰۰ نفر عضو تعاونی‌های قایقرانی انزلی هستند، البته اگر قایقران‌های متفرقه و همچنین صیادان دام گستر را هم در نظر بگیریم حدود ۲۵۰۰ نفر در تالاب انزلی با قایق تردد می‌کنند و به کسب روزی می‌پردازند
گفتنی‌ست که چند روز بعد یعنی ۲۵ بهمن ماه خبر آغاز عملیات اجرایی لایروبی تالاب انزلی در محدوده‌ی بلوار قدس انزلی به مساحت ۷۰ هزار مترمکعب و همچنین آماده شدن اسناد مناقصه برای لایروبی ۷۰۰ هزار متر مکعب دیگر از وسعت این تالاب انتشار یافت.
تالاب است و ۲۵۰۰ قایق
سالهاست که حرکت قایق‌ها بر گستره‌ی تالاب انزلی، منظری فراموش نشدنی رقم زده که در خاطرات اهالی این شهر و گردشگرانش نقش بسته، هر چند با گذشت زمان حالا دیگر شکوه تالاب رو به افول نهاده است، اما قایق‌ها و قایقران‌ها هنوز حضور دارند.
«حمید رضا فتح شیرین» مدیرعامل اتحادیه‌ی شرکت‌های تعاونی قایقرانی شهرستان انزلی در گفت و گو با مرور اظهار می‌کند: هم اکنون ۳۲ شرکت تعاونی قایقرانی در انزلی مشغول به فعالیت است که البته در آینده نزدیک این تعداد به ۳۵ شرکت می‌رسد.
وی یادآور می‌شود: حدود ۸۰۰ نفر عضو تعاونی‌های قایقرانی انزلی هستند، البته اگر قایقران‌های متفرقه و همچنین صیادان دام گستر را هم در نظر بگیریم حدود ۲۵۰۰ نفر در تالاب انزلی با قایق تردد می‌کنند و به کسب روزی می‌پردازند.
فتح‌شیرین درباره‌ی مشکلات قایقران‌ها چنین می‌گوید: استقبال گردشگران از قایق‌سواری خوب است اما قیمت لوازم یدکی، بهای بنزین و نبود تسهیلات بانکی مناسب از جمله مشکلاتی است که قایقران‌ها با آن مواجه هستند و در این بین آنچه هم اکنون بزرگترین مشکل ما محسوب می‌شود، حجم زیاد رسوبات و تاخیر در لایروبی آن است.
وی ادامه می‌دهد: سالهاست که رسوبات از بالا دست سرازیر می‌شود و کاهش پوشش گیاهی در سالهای اخیر نیز موجب افزایش آن شده است. البته باید توجه داشت تا زمانی که مسیر کمربندی ایجاد نشده بود، بیشتر رسوبات سمت دریا می‌رفت، ولی متاسفانه با ایجاد حدود ۸ پل در این مسیر، میزان رسوبات افزایش یافته است. گفتنی است که در ابتدا قرار بود این پل‌ها بصورت موقت ایجاد شوند و طی سه سال پل اصلی بزرگ، بدون پایه در مسیر اصلی رودخانه ها ایجاد شود، که نشد. همچنین قرار بود بیل‌هایِ دکل‌بلند بالای پل‌ها قرار گیرند که هنگام سیلاب، آورده‌ی سیلابها که پای پل گیر می‌افتند، مدیریت شود که این اقدام هم صورت نگرفت.
آغاز لایروبی
فتح شیرین لایروبی را موثرترین راه برای حل مشکل قایقران‌ها دانسته و بیان می‌کند: لایروبی در واقع حدود یک ماه است که شروع شده و قرار است ابتدا راه‌آ‌‌ب‌های ضروری‌تر لایروبی شود و به مرور در بقیه‌ی مناطق هم انجام شود.
وی یادآور می‌شود: تا کنون مسیر اسکله‌ی ۶ شرکت تعاونی که دچار خشکی یا کم‌آبی بودند باز شده و قرار است مشکل ۲ اسکله‌ی باقیمانده واقع در حوالی هواشناسی هم برطرف شود. اما اسکله‌های ۷ شرکت تعاونی واقع در شنبه‌بازار روگا نیز خشک شده‌اند، که قرار است در ادامه‌ی انجام پروژه، آن مسیر هم لایروبی شود.
فتح شیرین در پایان طولانی شدن مطالعات احیای تالاب و ارائه نشدن راهکارهای مناسب برای احیاء و چاره‌اندیشی به موقع از سوی متولیان محیط زیست را از جمله چالش‌های موجود درمسیر نجات تالاب دانست.
