نان اساسی‌ترین کالای سبد غذایی شهروندان است که هیچگاه از خرید و تهیه آن بی نیاز نیستند. اما تعطیلی هرازگاهی نانواییها به بهانه‌های مختلف، مردم را در جستجوی نان سرگردان کوچه و خیابانها کرده است.
درحالیکه پیش از آن بعد آزاد سازی قیمت آرد صنعتی، بخش زیادی از خریداران نان حجیم به نان سنتی روی آوردند و صفهای نانواییهای سنتی طولانی تراز همیشه شد و آرد فروشی و قاچاق آرد از نانواییهای سنتی به صنعتی افزایش چشمگیری پیدا کرد، این بار نیز تعطیلات محرم بهانه دیگری برای تعطیلی نانواییهای سطح شهر رشت بود. موضوعی که حتی متولیان آرد و نان استان نیز قادر به کتمان آن نشدند.
اما با وجود اینکه پیش از شروع تعطیلات محرم، فرماندار رشت از تامین و توزیع آرد سهمیه و فوق‌العاده نانواییها در ایام تعطیلات خبر داده و از واحدهای نانوایی خواسته بود از کاهش ساعات کاری و تعطیلی خودسرانه در تعطیلات پرهیز کنند، نه تنها این درخواست مورد بی توجهی برخی از نانوایان شهر قرار گرفت بلکه موجب سرگردانی شهروندان برای تهیه نان در محلات مختلف شد. بی آنکه هیچگونه اطلاع رسانی در این زمینه از قبل انجام شده باشد.
تعطیلی بسیاری از نانواییها
خانم کمالی اهل جماران رشت دراین باره به مرور گفت: در محله جماران حداقل ۵ نانوایی وجود دارد اما در تعطیلات فقط یک نانوایی سنگگ فعال بود که جوابگوی اهالی و سایر شهروندان گذری که در جستجوی نان بودند نبود.
آقای حسنی ساکن حمیدیان رشت نیز با گله مندی از تعطیلی نانواییها به مرور افزود: روز عاشورا بیش از یکساعت در صف نان ایستاد اما در نهایت به دلیل اتمام خمیر و تعطیلی واحد نانوایی، نان به وی نرسید.
او ادامه داد: نانوا کمبود آرد را دلیل اصلی تعطیلی زود هنگام نانوایی اعلام کرده اما به شخصه شاهد بوده که دو روز قبل از تعطیلات، نانوا سهمیه آرد خود را تحویل گرفته است.
مسؤولان جهاد کشاورزی استان از ذخیره سازی مناسب حدود ۹۸ هزار تن گندم حداقل برای سه ماه آینده در سیلوی سراوان و کارخانجات آرد استان خبر داده‌اند.
نکته قابل توجه در بروز التهابات آرد و نان استان، تأکید بر تامین آرد مورد نیاز نانواییها در ایام تعطیلات بیش از سهمیه دریافتی ثابت و ادامه آرد فروشی غیرقانونی است. درواقع اکنون به جای قاچاق آرد به کشورهای همسایه، قاچاق آرد از واحدهای نان دولتی به واحدهای آزادپز انجام می‌شود.
در حالیکه مسؤولان جهاد کشاورزی استان از ذخیره سازی مناسب حدود ۹۸ هزار تن گندم حداقل برای سه ماه آینده در سیلوی سراوان و کارخانجات آرد استان خبر داده‌اند، مدیرکل آرد و غله گیلان با تاکید به تامین آرد نانواییها، ادامه آرد فروشی توسط برخی از نانواییهای سنتی را عامل کمبود نان و تعطیلی این واحدها اعلام کرده است.
تعطیلی خودسرانه نانواییها
«فرزاد اسدی» مدیرکل اداره کل غله و خدمات بازرگانی گیلان به مرور گفته: پیش ازتعطیلات حدود ۴ هزار کیسه آرد فوق العاده بین نانواییها توزیع کردیم تا در تاسوعا و عاشورا فعال باشند، اما مساله اصلی تعطیلی خودسرانه و ادامه آرد فروشی برخی از نانواییها در غیاب نظارت دستگاههای متولی است.
وی با تأکید به اینکه نانواییهای سطح استان علاوه بر دریافت سهمیه آرد ثابت خود در ۱۵ مرداد ماه، سهمیه فوق العاده محرم نیز دریافت کردند افزود: به هیچ عنوان مشکل کمبود آرد در استان نداریم. عدم فعالیت نانواییها در تعطیلات و آرد فروشی در حیطه نظارت اصناف، صنعت ومعدن و تعزیرات است. خوشبختانه در حوزه تامین آرد مشکلی وجود ندارد.
بهانه‌ی حضور در مراسم مذهبی!
افزایش تخلفات نانواییها همزمان با آزاد سازی قیمتها حساسیت‌های اجتماعی زیادی به وجود آورده است. عرضه نان با وزن کمتر از حد استاندارد، فروش آرد یارانه‌ای و تعطیلی واحد نانوایی مواردی است که در حوزه نظارت اتاق اصناف و تعزیرات حکومتی است.
در عین حال «حمید انزانی» نایب رییس اتاق اصناف استان، حضور در مراسم عاشورا را دلیل اصلی تعطیلی نانواییهای استان در روز عاشورا اعلام کرد.
انزانی به مرور گفته : افزایش قیمت برنج و بالا رفتن نرخ آرد صنعتی و در پی آن افزایش قیمت نان حجیم موجب گرایش بیشتر مردم به سمت نان سنتی و طولانی شدن صف نانواییهای استان شده است.
نایب رییس اتاق اصناف با بیان اینکه تفاوت قیمت آرد صنعتی و سنتی موجب افزایش آرد فروشی از سوی برخی خبازیها شده تأکید کرد: با وجود گشتهای مشترک و نظارتهای روزانه از سطح نانواییها، مادامی که این تفاوت قیمت ادامه داشته باشد قاچاق و فروش آرد به صفر نمی‌رسد.
در بازرسی‌های ۱۶ و ۱۷ محرم ، کم فروشی در ۷ نانوایی و تعطیلی خودسرانه در ۱۷ نانوایی دیگر تشخیص داده شد و پرونده این تخلفات به اداره کل تعزیرات حکومتی گیلان ارجاع شد.
انزانی همچنین با اشاره به فضا سازی برخی از رسانه‌ها از تعطیلی نانواییها در روز عاشورا ادامه داد: در گذشته نیز اکثر نانواییها در این روز پخت نداشتند و این موضوع تازه‌ای نیست که برخی رسانه‌ها مسؤولان را مورد عطاب قرار داده‌اند. با توجه به اینکه اکثر نانوایان استان از قومیتهای ترک زبان استانهای مجاور هستند و حضور در مراسم مذهبی، سنت وفرهنگ این افراد است، همیشه در روز عاشورا نانوایی را تعطیل می‌کنند.
وی همچنین با اشاره به تعیین نانواییهای کشیک در ایام تعطیلات محرم اضافه کرد: در این روزها ازدحام در نانواییهای کشیک بیش از همیشه است و حتی آرد مازاد فوق العاده نیز بین آنها توزیع کردیم تا نانوایی تعطیل نشود. مطمئنا نانواییان متخلف جریمه خواهند شد.
کشف تخلف ۲۴ نانوایی
ادامه اعتراضات به تعطیلی نانواییها در تعطیلات محرم، مدیر کل تعزیرات استان را به پاسخگویی وا داشت. «مرتضی امینی»، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان گیلان از بازرسی ۳۳ نانوایی در شهر رشت و کشف تخلف ۲۴ نانوایی در گشت مشترک با بازرسان جهاد کشاورزی، صمت و معاون اجرای احکام در روزهای ۱۶ و ۱۷ مرداد خبر داده است.
امینی با اشاره به کشف تخلف در ۲۴ نانوایی، افزود: در این بازرسی‌ها، کم فروشی در ۷ نانوایی و تعطیلی خودسرانه در ۱۷ نانوایی دیگر تشخیص داده شد و پرونده این تخلفات به اداره کل تعزیرات حکومتی گیلان ارجاع شد.
در همین خصوص «ابراهیم کتابچی» معاون اجرای احکام تعزیرات حکومتی استان ضمن تأکید به برخورد با متخلفین به مرور افزود: جزای نقدی در انتظار نانوایان متخلف است.
وی با بیان اینکه طی دو روز تعطیلی محرم چندین گشت نظارتی مشترک در استان و شهرستان رشت از نانواییها انجام شد تأکید کرد: آرد به‌اندازه کافی بین نانواییها توزیع شده بود و اگر دلیل تعطلیی نانوایی غیر منطقی باشد نسبت به جریمه واحد مذکور اقدام می‌شود و یا سهمیه آرد آن طبق نظارت اتاق اصناف به نانوایی مجاور داده می‌شود.
کتابچی با تأکید به ادامه آرد فروشی خارج از شبکه اطلاعاتی، سیستمی شدن فرایند فعالیت نانواییها بعد از آزاد سازی قیمتها را در کاهش تخلفات تاثیر گذار دانست و تأکید کرد: بر مبنای این سامانه اگر نانوایی تراکنش روزانه نداشته باشد در سیستم ثبت شده و نانوایی باید پاسخگوی عدم فعالیت و میزان آرد مصرفی روزانه خود باشد. در غیر این صورت جریمه خواهد شد.