اگر به راستههای خوراکفروشی سر زده باشید، سمفونی آواز فروشندگان همراه با نوای پختن و سرخ شدن غذاهای و شور و آوای هیجان مردم ترکیب روحنوازی است که به گوش میرسد.
در تمام دنیا فود استریتها یا خیابانهای غذا، محلی برای عرضه، داد وستد، برقراری ارتباط و شناخت بیشتر در حوزه فرهنگ خوراک آن شهر فعال در حوزه گستورونومی (فارغ از ثبت میراث ناملموسی) میباشند. یعنی جایی که مزهگرد و گردشگر، علاوه بر طعم غذا، نحوه پخت، محصولات مورد استفاده، فرهنگ خوردن آن خوراکی را نیز تجربه میکند، ساعتی چند در آنجا وقت صرف میکند و به واسطه محوطه باز همانند رستوران مجبور به ترک میز در زمان مشخص نیست. جایی که خودش مواد اولیه مورد استفاده را انتخاب کرده و آمادهسازی خوراک را مشاهده میکند و همانند آشپزخانه رستوران، دور از دیدش نیست.
اکنون که حدود ۵ سال از سال ۲۰۱۵ و سابقه حضور شهر رشت در شبکه شهرهای خلاق خوراک شناسی یونسکو سپری شده است، ایجاد بسترهای نرم افزاری و سخت افزاری برای افزایش جاذبه صنعت توریسم غذایی، به عنوان یکی از مولفههای اصلی بازآفرینی شهر رشت میبایست مورد توجه قرار گیرد تا پس از عبور از شرایط کووید ۱۹، ظرفیتهای آماده و جذاب برای پذیرش وجود داشته باشد.
بحث پیشنهاد احداث خیابان غذا تقریبا از چهار سال پیش توسط شهرداری رشت و گروههای مختلف سرمایهگذاری در دستور کار قرار گرفت. آن چه که در شرح خدمات ارائه شده توسط شهرداری رشت و به خصوص در مدیریت برنامههای شهر خلاق مطرح بود، انتخاب مکان اجرایی و محتوای ارائه شده در رستههای مختلف خوراکی بود. موانع اجرایی آن زمان مباحث مرتبط با قوانین حوزه خدمات شهری شهرداریها بود که دکههای خوراک را جزو دستفروشها محسوب میکرد و این امر را مغایر با وظیفه ذاتی شهرداری در جمعآوری دست فروشان میدانست. حدود دو سال و اندی طول کشید تا با اصلاح قوانین و ساختارسازی رسته خوراک از سایر مشاغل دستفروشی مجزا شد و به طور جدیتری پیشنهادات مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بررسی اقدامات سایر کلان شهرهای کشور در این خصوص و همچنین تجربههای جهانی امکان اجرایی مناسبتری را فراهم ساخت.
البته توجه به این نکته ضروری است که برای انتخاب مکان اجرایی قطعا میبایست بسته مطالعات شهرسازی، عمرانی و اقتصادی این پروژه با در نظر گرفتن پیوست اتاف، یعنی پیوست فرهنگی، اجتماعی طرحهای عمران شهری آماده شود. امری که معمولا در اکثر پروژههای شهری مورد توجه قرار نگرفته است و همین امر سبب شده که مثلا بافت فرهنگی تاریخی مرکزی شهر رشت، محل تجمع دست فروشان لباس و… شود که نه تنها چهره زیبایی به شهر نداده است بلکه هم برای دست فروشان و هم برای مدیریت شهری مشکلاتی را ایجاد نموده است . این مساله در خصوص عرضه خوراک، بسیار حساستر است چرا که مراحل تولید، نگهداری و عرضه خوراک و پسماندهای ناشی از آن، چنان چه درست جانمایی و اجرا نشود نه تنها چهره دلپسندی را به شهرخلاق ثبتشده جهانی خوراک شناسی رشت نخواهد داد، بلکه موجب نارضایتی و ناهنجاری نیز خواهد شد.
طراحی غرفههای متحدالشکل با المان بومی و با لوگوی شهر خلاق خوراک، از دیگر مواردی است که در شاخصهای انتخاب طرحهای پیشنهادی گذشته مورد توجه قرار گرفته بود.
از نظر نوع عرضه نیز با توجه به تنوع غذایی بسیار زیاد و دسته بندی غذاهای اصلی، پیش غذاها، شیرینیها و…در فصول مختلف و تجربه موفق برگزاری جشنوارههای فصلی مثل جشنواره کدو، می توان جاذبه مزه گردی در خیابان غذای شهر خلاق رشت را دو چندان نمود.
از سوی دیگر همزمان با انتخاب مکان درست احداث رستههای مختلف خیابان غذا در مکانهای مختلف شهر، لزوم توجه به سایر مولفههای فرهنگی و صنایع خلاق از جمله بازار هنر، صنایع دستی و … امری ضروری است و اساسا طرح کلی این موضوع نمیبایست خارج از محورهای باز آفرینی شهری لحاظ شود.
به امید روزی که در زمانی نه چندان دور، با برنامهریزی درست، تسریع و توجه به پتانسیلهای واقعی و موجود، تنها به حفظ و جذب سرمایهگذاران و توسعه شهر خلاق خوراکشناسی رشت بیاندیشیم.