اجحافی که در حق مناطق آزاد شد

مناطق آزاد به این منظور راه‌اندازی می‌شوند که امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی را تسهیل ‌کنند. در همه مناطق آزاد در اقصی نقاط دنیا یک بستر اولیه برای فعالیت سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود.

برای مثال وظیفه ابتدایی مدیریت مناطق آزاد در راه‌اندازی یک فاز صنعتی یا تجاری و فراهم کردن امکاناتی مانند خیابان‌کشی، دسترسی به انرژی و واگذاری ارزان‌قیمت زمین برای فعالانی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، خلاصه می‌شود.

 

بنابراین اولین قاعده مناطق آزاد فراهم آوردن امکانات برای جذب و فعالیت سرمایه‌گذاران اقتصادی است، امری که در ایران نادیده گرفته می‌شود. نباید فراموش کرد که در وهله اول وظیفه مدیریت هرکدام از مناطق آزاد آماده کردن بستر مناسب برای فعالان اقتصادی است به‌گونه‌ای که سرمایه‌گذار جز دغدغه‌های حرفه‌ای تجاری درگیر مشکلات دیگری نباشد.

اما متاسفانه در کشور ما وظایفی که برای مناطق آزاد و دبیرخانه دیده شده به کلی تغییر کرده است و هیچگونه تسهیلگری برای توسعه تجارت انجام نمی‌شود، این درحالی است که ورود سرمایه‌گذاری خارجی به مناطق آزاد تاثیر مستقیم بر تولید ناخالص داخلی خواهد داشت.

 

باید توجه داشت قانون‌گذاری با تعریف مزیت‌های اقتصادی ابزارهایی برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در مناطق آزاد تعریف کرده است که یکی از آن‌ها کاهش یا تخفیف‌ عوارض و تعرفه‌ای است که برای سرزمین اصلی درنظر گرفته شده است.

برای مثال عوارض واردات ماشین‌آلات صنعتی برای واحدهای صنعتی که در مناطق آزاد تعبیه می‌شوند در مقایسه با عوارض واردات در سرزمین اصلی عملا صفر است. ناگفته نماند این عوارض برای صادرات محصولاتی که در مناطق آزاد تولید می‌شود هم دیده شده است.

 

مهم‌ترین مزیت مناطق آزاد معافیت‌‌های مالیاتی است، قانون مناطق آزاد براساس نوع فعالیتی که در این مناطق انجام می‌شود معافیت‌های مالیاتی درنظر گرفته است، معافیتی که به عنوان مشوقی برای جذب سرمایه‌گذاران عمل می‌کند.

مزیت دیگر مناطق آزاد تسریع در عضویت ایران در بازارهای بین‌المللی است. عضویت ایران در پیمان‌های بزرگ اقتصادی مانند شانگهای، اوراسیا و بریکس فرصت‌های بزرگی است و مناطق آزاد می‌توانند به عنوان بستری مناسب برای تسریع ورود ایران به این بازارها عمل کنند. اساسا مناطق آزاد تسهیلگر اقتصاد هستند و در اینجا هم می‌تواند نقش شتاب‌دهی خود را ایفا کنند.

مهم‌ترین مسئله‌ای که بایستی مورد توجه مدیریت تازه مناطق آزاد باشد، بحث لجستیک و کریدور ترانزیتی است. جایگاه بندر مناطق آزاد چابهار و انزلی در جابجایی شمالی جنوبی کشور بسیار مهم است، این امر زمانی مهم‌تر می‌شود که سرمایه‌گذاران روسی نیز اهمیت ویژه‌ای برای کریدور شمالی جنوبی کشور قائل هستند.

 

همچنین پیشنهاد ایجاد شورای مناطق آزاد بین ایران و روسیه که در زمان مدیریت آقای مسرور بر منطقه آزاد انزلی به دبیرخانه ارسال شد یکی از امور مهمی است که درصورت اجرا می‌تواند تجارت کشور را تسریع بخشد. آن هم درحالی که همچنان حیات اقتصادی بسیاری از کشورهای شرق اروپا به روسیه وابسته است و اجرای کریدور بین مناطق آزاد چابهار و انزلی جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران برای روس‌ها را افزایش می‌دهد.

 

مناطق آزاد کشوز بخصوص منطقه آزاد بندر انزلی از پتانسیل بالایی برخوردار هستند مخصوصا اگر دولت جسارت به خرج دهد و منطقه سپید رود رشت را به محدوده مناطق آزاد اضافه کند. در حال حاضر طرح‌های اقتصادی برای منطقه سپید رود وجود دارد که ظرفیت ایجاد اشتغال مستقیم برای بالغ بر ۳۰ هزار نفر را دارد.

ازجمله طرح‌های اقتصادی که در این منطقه می‌توان اجرا کرد؛ تولید گلخانه‌ای محصولات کشاورزی مانند موز است، کالایی که هم تقاضای داخلی بالایی دارد و هم از پتانسیل صادراتی برخوردار است؛ این درحالی است که سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار برای واردات موز ارز مصرف می‌شود.

 

سرمایه‌گذاران زیادی به فعالیت در این حوزه علاقه دارند اما پیش‌نیاز آن وجود منطقه‌ای آزاد برای جذب این سرمایه‌گذاران است. زمین‌های سپید رود را می‌توان یکی از ارزشمندترین دارایی‌های استان گیلان نامید که نباید اجازه داد به آن دست‌ درازی شود و این منطقه قطعه قطعه شده در اختیار کسانی قرار بگیرد که هیچ شم و هوش اقتصادی ندارند.

 

مهم بعدی فرودگاه رشت است، اضافه شدن فرودگاه رشت به منطقه آزاد انزلی مزیت قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد می‌کند. باتوجه به تسهیلاتی که در مناطق آزاد برای روادید ورود تجار و سرمایه‌گذاران تعریف شده است، اضافه شدن فرودگاه رشت به منطقه آزاد انزلی جذابیت اقتصادی استان گیلان را افزایش می‌دهد.

آقای مسرور دارای پیشینه موفقی در مدیریت مناطق آزاد است. کارنامه ایشان در منطقه آزاد انزلی درخشان است و می‌توان خط ریلی رشت به بندر انزلی را یکی از مهم‌ترین عملکردهای ایشان در دوران مدیریت بر منطقه آزاد انزلی دانست.

 

ساخت بندر کاسپین یکی دیگر از نقاط قوت مدیریت آقای مسرور است آن هم درحالی کارشکنی‌های عجیبی اتفاق می‌افتاد که بنده در جریان هستم. نگاهی که ایشان در حمایت از صنعت و تجارت دارند نگاهی بسیار دقیق و کارشناسی است. ایشان یک اقتصاددان هستند و با سیاست‌های پولی و مالی کاملا آشنایی دارند، کسی که دارای دانش اقتصادی باشد طبیعتا توان بیشتری برای برنامه‌ریزی برای مناطق آزاد دارد. تردیدی وجود ندارد که با حضور آقای مسرور شاهد تحولات خوبی در مناطق آزاد کشور خواهیم بود.

 

«فعال اقتصادی»