قریب شش ماه از خاکسپاری پیکر«امیرهوشنگ ابتهاج» شاعرغزل سرای پرآوازه ایران در پارک محتشم رشت می‌گذرد اما دوستداران این مرغ خوش خوان شعر و غزل ایران همچنان در انتظار احداث آرامگاهی در شان این شخصیت عظیم فرهنگی گیلان هستند.
«امیر هوشنگ ابتهاج ملقب به سایه » درحالی بنا به وصیتش که همیشه آرزو داشت به موطن خود بازگردانده شود، در زادگاهش آرام ابدی گرفت که درهنگامه انتقال به رشت و دفن در پارک محتشم، شنیده های زیادی از احداث آرامگاه بر سر مزار وی و تبدیل آن به مکانی برای گردهمایی اهالی فرهنگ و ادب کشور به گوش می رسید. وعده ای که حتی حمایت لفظی مدیر کل فرهنگ و ارشاد گیلان را نیز به دنبال خود داشت.
خاکسپاری پیکر مرحوم ابتهاج در رشت به قدری مهم و دارای اهمیت است که پیش ازاین «علیرضا پنجه‌ای» شاعرنام آشنای گیلانی نیز طی یادداشتی درهمشهری؛ تدفین پیکر سایه در رشت را امتیازی بزرگ برای فرهنگ و گردشگری رشت دانسته بود.
پنجه ای در بخشی ازاین یادداشت با اشاره به لزوم توسعه گردشگری رشت و فرصتی که مسوولان در خرید خانه مادری سایه به عنوان خانه غزل از دست دادند، متذکر شده بود:« با تخریب این خانه یک فرصت برای ثروتمندی فرهنگی- گردشگری را مانند صدها برنامه دیگر سوزاندند. آری گلایه و شکواییه ما که تمامی ندارد تا کاستی‌ها و ناکامی‌ها تمام نشده‌اند، آنچه مهم است اما این است که رشت نیازمند بسترهایی برای مظاهر گردشگری فرهنگیست. آرامگاه سایه مانند عمر پر بارش برای شهر رشت یک امتیاز کلان محسوب می‌شود؛ سایه را جز از دریچه دل نمی‌توان شناخت.»
درعین حال طی شش ماه گذشته شرایط اجتماعی و سیاسی کشور آبستن اتفاقات و حوادث زیادی شد که به نظر می‌رسد، احداث آرامگاه سایه در پارک محتشم رشت را به حاشیه فراموشی و بی توجهی برده است. این درحالیست که دوستداران این شاعر پرآوازه از سراسر نقاط ایران همچنان بر سر مزار وی گرد هم آمده و ضمن ادای احترام یاد او را با شعرخوانی غزلهای وی زنده نگاه می دارند.
قرار بر این شد با کاهش تصدی گری دولت، احداث آرامگاه با نظارت خانواده و توسط یک مهندس معمار به سمت کیفی سازی پیش رفته و یک بنای مناسب و شکیل بروی مزار ساخته شود.
حال سوال اهالی فرهنگ و هنر گیلان از مدیرکل فرهنگ و ارشاد گیلان که با کوشش خستگی ناپذیری علیرغم همه کارشکنی ها و مانع تراشی ها در انتقال پیکر سایه و خاکسپاری در پارک محتشم رشت وجود داشت، تمام حاشیه ها را به جان خرید و در کنار خانواده و اهالی فرهنگ گیلان برای دفن یشان در پارک محتشم ایستاد، اینست که احداث آرامگاه سایه آنچنان که پیشتر وعده داده شد به کجا رسید؟
پیگیری یکماهه مرور برای دریافت این پاسخ از مدیرکل ارشاد استان نتیجه ای در بر نداشت از اینرو این سوال را از برخی چهره های فرهنگی و هنری استان جویا شدیم.
آرامگاه سایه، مطالبه عمومی باشد
«رضا عاطفی» شهردار فعلی کیاشهر و از اعضای ستاد خاکسپاری مرحوم سایه در رشت با بیان اینکه از ابتدا هم قرار نبود اداره کل ارشاد آرامگاهی برای مزار سایه احداث کند به مرور اظهار کرد: طبق آخرین هماهنگی و تصمیمی که درهمان مقطع اخذ شده بود، قرار بر این شد با کاهش تصدی گری دولت، احداث آرامگاه با نظارت خانواده و توسط یک مهندس معمار به سمت کیفی سازی پیش رفته و یک بنای مناسب و شکیل بروی مزار ساخته شود.
وی با تاکید به این نکته که اگر چه ساماندهی مزار سایه باید یک مطالبه عمومی توسط شهروندان از اداره کل ارشاد و حوزه هنری باشد تصریح کرد: دفن سایه در رشت یک اتفاق مهم فرهنگی است و جا دارد اداره کل ارشاد استان همانگونه که ازهیچ کوششی در خاکسپاری سایه در پارک محتشم دریغ نکرد، قدمهای بعدی خود را برای کمک به ساخت آرامگاه در خور این شاعر نامدار گیلان زمین بردارد.
حوزه هنری متولی ساخت نیست
«محمد پرحلم» معاون فرهنگی و هنری حوزه هنری گیلان نیز با بیان اینکه مزار فعلی سایه نیز با هزینه و نظارت خانواده ایشان ساخته شده تاکید کرد: حوزه هنری به لحاظ سازمان متولی ساخت آرامگاه نیست و ارشاد گیلان باید به این موضوع ورود کند. هر چند که شنیده شده اکنون هیچ ردیف اعتباری برای این منظور در ارشاد وجود ندارد.
مزار فعلی سایه در رشت مطابق نظر و خواسته خانم ابتهاج و توسط یکی از مهندسان معمار بنام ساخته شده و اینکه امکانات ویژه بعدی و احداث آرامگاه بروی آن پیش بینی شده یا خیر، اطلاعات تازه ای از سوی دختر ایشان عنوان نشده است.
پرحلم با اشاره به صرف هرینه کلان خانواده سایه در ساخت مزار و نصب شیشه بروی سنگ مزار تاکید کرد: ساخت آرامگاه فاخر برای سایه نیازمند هزینه بسیار زیادی است که اداره کل ارشاد می تواند در این بخش در کنار خانواده ایشان قرار بگیرد.
وی با یادآوری ساخت سردیس سایه در حوزه هنری که قرار بود در پارک سبزه میدان رشت نصب شود اما بعد از چند سال انتظار بر سر مزار وی قرار گرفت تاکید کرد: ادای احترام به بزرگان فرهنگ و هنرموجب می‌شود جوانان ما هویت فرهنگی استان خود را بیشتر درک کنند.
مزار فعلی مورد تایید خانواده ابتهاج است
«کوروش رنجبر»عکاس و فعال فرهنگی رشت نیز به مرور تاکید کرد: مزار فعلی سایه در رشت مطابق نظر و خواسته خانم ابتهاج و توسط یکی از مهندسان معمار بنام ساخته شده و اینکه امکانات ویژه بعدی و احداث آرامگاه بروی آن پیش بینی شده یا خیر، اطلاعات تازه ای از سوی دختر ایشان عنوان نشده است.
رنجبر مزار فعلی را مورد تایید خانواده ابتهاج عنوان کرد و گفت: اگر اداره کل فرهنگ و ارشاد گیلان پیشتر وعده ای درخصوص احداث آرامگاه بروی مزار سایه داده خود باید پاسخگو باشد و طبیعتا هر اقدامی از سوی این اداره کل انجام شود باید با نظارت و تایید خانواده عمل شود.
ساخت آرامگاه به خواست و نظر شخص خانم ابتهاج بستگی دارد و ایشان این کار را وابسته به ارگان و نهادی نکردند. اگر ارشاد استان هم قولی داده صرفا در حد مساعدت بوده است.
وی با بیان اینکه سایه شخصیتی فرهنگی درجه یک در سطح ملی است و دوستداران زیادی دارد تاکید کرد: احداث آرامگاه و یا تخصیص امکانات ویژه برای مزار ایشان می تواند مطالبه مردمی باشد. چرا که شاهد هستیم با گذشت چند ماه از فوت ایشان همچنان خانواده ها و دوستدارانش همه روزه با تقدیم گلهای زیبا به دور مزار جمع شده و شعرخوانی می‌کنند که نشاندهنده شان و ارزش سایه برای مردم است.
رنجبر تاکید کرد: اگر قراربر ساخت آرامگاهی بوده ، مسلما خیلی دیر شده و باید خیلی زودتر این امر مهم انجام می شد.
ساخت آرامگاه به خواست و نظر خانواده بستگی دارد
«قادرصفر پور» دبیر آموزش وپرورش و از دوستان خانوادگی مرحوم ابتهاج نیز به مرور تاکید کرد: ساخت آرامگاه به خواست و نظر شخص خانم ابتهاج بستگی دارد و ایشان این کار را وابسته به ارگان و نهادی نکردند. اگر ارشاد استان هم قولی داده صرفا در حد مساعدت بوده است.
این فعال فرهنگی با تاکید به این نکته که آنچه شاخص و مورد اهمیت است،چگونگی زیست مرحوم ابتهاج است. ایشان همیشه ساده ترین چیزها را برای خود می‌خواست و به یقین مزارمورد نظر سایه عزیز، حتی ساده تر از مزار فعلی بوده است.
صفرپور تصریح کرد: همه چیز به نظر خانواده بستگی دارد و چیزی غیر از نظر آنها مهم نیست. مهم اینست که خانواده ایشان چه تصمیمی در خصوص آرامگاه وی دارند و هرچه آنها بخواهند آنگونه می شود.