بر اساس آمارهای مدیریت و برنامه گیلان، خرید و اجاره بهای مسکن در استان، نرخ تورم بیش از ۳۵ درصدی را در شهریورماه گذشته پشت سر گذاشته است. روند افزایشی که به نظر می‌رسد با وجود اجرای سیاست تعیین سقف اجاره بها از سوی دولت سر توقف و باز ایستادن ندارد.
این در حالیست که کُندی پروژه اقدام ملی مسکن در مناطق مختلف گیلان و نبود چشم‌انداز روشنی از میزان سهم آورده متقاضیان در کنار تزریق ناچیزسهم اعتبارات از سوی بانک مسکن در این طرح، بازارعرضه و تقاضای مسکن را دچار اخلال کرده که نتیجه آن افزایش سرسام آور قیمت مسکن و اجاره بها برای مستاجران بوده. در این میان مستأجران، مستأصل و ناتوانتر از همیشه به دنبال دریافت وامهای بانکی به منظور تامین ودیعه اجاره بها و تزریق سهم خود در پروژه مسکن ملی سرگردان بانکها هستند.
کمبود زمین چالش اقدام ملی مسکن در گیلان
در عین حال با وجود اینکه همواره مسؤولان راه و شهرسازی استانهای مختلف، کمبود زمین و عدم تزریق به موقع منابع بانکی برای سرعت دهی به پروژه اقدام ملی مسکن را مهمترین چالش طرح اقدام مسکن سازی دولت اعلام می‌کنند، «رستم قاسمی» وزیر راه و شهرسازی از طرح واگذاری زمین و ساخت خانه‌های ویلایی تک واحدی رونمایی کرده. طرحی که به عقیده کارشناسان مسکن به دلیل کمبود زمین قابلیت اجرایی نخواهد داشت.
پیشترنیز به گفته «ماکان پدرام» مدیر کل راه وشهرسازی گیلان، اجرای این طرح در بعضی از شهرستانها به دلیل کمبود زمین با مشکل مواجه شده است. بطوریکه در شهرستانهای لاهیجان و رودسر برای احداث مسکن در طرح نهضت ملی مسکن زمین وجود ندارد و در تالش نیز، زمین تودیع شده درخارج از شهر، مشکلاتی را برای متقاضیان دریافت مسکن ایجاد می‌کند.
بر اساس آمارهای موجود، ۱۰۷ هزار متقاضی در استان گیلان در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کردند که از این تعداد، ۳۲ هزار و ۶۳۱ نفر از متقاضیان واجد شرایط شناخته شده‌اند و برای ۱۴ هزار و ۵۱۵ نفر نیز، تعیین تکلیف شده است. این در حالی است که باید سالانه چیزی حدود ۲۲ هزار واحد مسکونی در گیلان احداث شود که از این میزان حدود ۱۱ هزار واحد مسکونی متعلق به کلانشهر رشت است.
هشت هزار و ۳۲ نفر واجد شرایط
درهمین باره «بهمن بابایی» معاون شهری بنیاد مسکن گیلان نیز با بیان اینکه کمبود زمین به عنوان اساسی‌ترین مشکل در اجرای طرح نهضت مسکن ملی در استان به مهرگفته بود: باید هرچه زودتر تغییر و تحول زمین‌ها توسط راه و شهرسازی به بنیاد مسکن انجام شود.
بابایی با اشاره به تحویل ۲۹ هکتار زمین از راه و شهرسازی به بنیاد مسکن برای اجرای ۱۹ پروژه در ۱۲ شهر ادامه داد: ساخت هزار و ۶۶۲ واحد در دست اقدام است.
بهمن بابایی در ادامه در خصوص آخرین وضعیت طرح نهضت ملی مسکن در گیلان اضافه کرد: تا کنون ۳۸ هزار و ۳۲۹ نفر در طرح نهضت ملی مسکن در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر استان گیلان ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد هشت هزار و ۳۲ نفر واجد شرایط هستند.
وی با اشاره به تأیید نهایی هفت هزار و ۶۸۹ نفر افزود: شهرهای رشت و انزلی با داشتن جمعیت بالا ۱۰۰ هزار نفر به کارگزاری راه و شهرسازی واگذار شده‌اند. همچنین دو هزار و ۲۱۷ واحد در ۷ شهر و در قالب ۱۱ پروژه و با هزار و پنج نفر متقاضی به کارگزاری بنیاد مسکن استان گیلان ساخته می‌شود.
بابایی به تعداد واحدهای گروه ساخت طرح اقدام ملی و نهضت ملی مسکن نیز اشاره کرد و گفت: ۷۶۶ واحد در ۶ شهر در قالب ۸ پروژه و به تعداد متقاضیان ۲۳۴ نفر تخصیص یافته است.
وی با بیان اینکه فاز نخست پروژه‌های ۶۲۴ واحدی اقدام ملی رشت پیشرفت فیزیکی ۴۷ درصدی دارد، اضافه کرد: فاز دوم سوم این پروژه نیز به ترتیب ۱۸ و ۱۶ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی خواستار بهره مندی هرچه بیشتر افراد فاقد مسکن از این طرح شد و تأکید کرد: دولت باید علاوه بر افزایش سقف تسهیلات، کارمزدها را کاهش داده و مدت بازپرداخت تسهیلات را نیز بیشتر کند.
انتقاد از کندی اجرای پروژه مسکن ملی در گیلان
در سوی دیگر با وجود انتقادات بنیاد مسکن از تزریق کم منابع بانکی تخصیص داده شده از سوی بانک مسکن در سرعت دهی به این طرح، «موسوی» معاون اجرایی بانک مسکن در گیلان به مرور تأکید کرده بانک مسکن براساس قانون ونوع قرارداد اعتبار لازم را به پروژه تزریق کرده است.
موسوی با انتقاد ازکندی اجرای پروژه مسکن ملی در رشت و سایر مناطق استان اضافه کرد: بیش از دوسال از شروع پروژه بنیاد ساخت در رشت می‌گذرد اما این فاز هنوز به مرحله سقف نرسیده. بانک مسکن چگونه می‌تواند برای این مقدارپیشرفت فیزیکی منابع بیشتر تزریق کند. این درحالیست که هنوز پروژه فاز اول بنیاد ساخت رشت روی خاک بود بانک معادل ۱۰ درصد اعتبارات تخصیصی را به پروژه تزریق کرد.
معاون اجرایی بانک مسکن استان تأکید کرد: در صورتیکه بنیاد مسکن و سایر گروه‌های ساخت استان به پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها سرعت بدهند بانک نیز متناسب با پروژه سهم خود را تزریق می‌کند.
هیچ متقاضی به دلیل کمبود آورده از طرح حذف نشده
درهمین خصوص«حسین کشاورز» معاون مسکن اداره کل راه وشهر سازی گیلان نیز به مرور تأکید کرد: بانک مسکن بر اساس نوع قرارداد وفرمول پیش بینی شده و متناسب با پیشرفت پروژه، درصد سهم خود را تزریق کرده است.
کشاورز در پاسخ به این سوال که چه تعداد از متقاضیان به دلیل عدم پرداخت آورده مالی از این طرح کنار گذاشته شده‌اند افزود: از شروع ثبت نام اقدام ملی مسکن، ۶۵۰۰ متقاضی موفق به پرداخت سهم آورده خود از یک تا ۴ مرحله شده‌اند. تاکنون هیچ متقاضی به دلیل کمبود آورده از طرح حذف نشده‌اند اما تعدادی انصرافی به دلیل ناتوانی مالی داشتیم که بلافاصله متقاضیان جدید جایگزین آنها شدند.
وی تأکید کرد: متقاضیانی که علیرغم آورده کم قصد انصراف ندارند به سمت فازهای دیگر مسکن ملی منتقل می‌شوند و آن دسته از متقاضیان که تاکنون موفق به پرداخت سهم خود شده‌اند در اولویت دریافت واحد مسکونی فازهای اول قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه پیشرفت فیزیکی پروژه‌های اقدام ملی مسکن در استان از ۵ تا ۴۰ درصد متغیر است اظهار کرد: واحدهای بنیاد ساخت در شهر رشت با بیشترین متقاضی و ساخت ۶۲۴ واحد بیشترین پیشرفت فیزیکی را دارد. در سایر شهرهای استان ازجمله انزلی و لنگرود نیز پیشرفت پروژه‌ها ۱۰ تا ۴۰ درصد است.
معاون مسکن شهری اداره کل راه وشهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا زمین کافی برای اجرای واحدهای ویلایی در استان وجود دارد یا خیر افزود: فعلا در حال بررسی هستیم و اگر زمین مناسب وجود داشته باشد مطالعات آن شروع می‌شود اما نکته مهم اینست که برای پروژه‌های فعلی اقدام ملی مسکن در استان با کمبود زمین مواجه هستیم و درحال رایزنی با دستگاه‌های مختلف برای دریافت زمین دولتی هستیم.