برای صیادان و شغلی که غرق خواهد شد

«مالا در زبان گیلکی به معنی «ماهیگیر» است. این کلمه نه تنها در زبان روزمرزه گیلانی‌ها (به خصوص شهرهای ساحلی) کاربرد دارد، بلکه در متون قدیمی گیلان هم ثبت شده است. در زبان باستانی سومری «ma-lah» به معنی «دریانورد» است که از دو بخش «má» به معنی «قایق»، و «lah» به معنی «آوردن» ساخته شده و در واقع زبان گیلکی ازین کلمه وام گرفته است.» گالری ارغوانِ(هنرگاه) از ۲۰ تا ۲۵ خرداد میزبان نمایشگاه عکس متین یزدانی است. موضوع عکس‌های متین یزدانی، صیادانی هستند که علاوه بر شغل طاقت‌فرسایی که دارند با مشکلات دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کنند.

“این کار پرزحمت و کم‌درآمده”

متین یزدانی که تحصیل‌کرده رشته جامعه‌شناسی است و پس از آن به عکاسی روی آورد تا کنون اقدام به برگزاری نمایشگاهی نکرده است. او به عکاسی متسند می‌پردازد و هدفش از عکاسی را انتقال فضای زندگی افرادی می‌داند که تحت ستم هستند و بی‌عدالتی جمعی بر روی زندگی‌شان تاثیر می‌گذارد.

متین یزدانی درخصوص نمایشگاه خود به مرور گفت: پروسه عکاسی حدود یک سالی طول کشید. از ابتدا که بدون دوربین به ساحل میرفتم و تلاش داشتم با صیادها ارتباط بگیرم؛ در ابتدا کمی برایشان سخت بود که با من حرف بزنند اما با حضور مستمرم کم‌کم من را پذیرا شدند و به مرور زمان من از زندگی خودم گفتم و آن‌‌ها به من اعتماد کردند. صیادان از شرایط بد اقتصادی می‌گفتند. بسیاری از آن‌ها بالای ۲۰ سال در این حوزه فعال بودند و شرایط نامناسبی داشتند. شغل صیادی آن‌ها را فرسوده کرده بود و این مسئله جدا از مشکلات اقتصادی بود. شغلشان شغلی فصلی و برای کار گاهی ۱۴ ساعت فعالیت می‌کردند و در دریاها و کومه‌ها بودند.

یزدانی اضافه کرد: اکثر افرادی که برای صیادی می‌رفتند سن بالا بودند. فرزندان صیادان شاهد مشقات این شغل بودند و حاضر به ادامه این حرفه نبودند. جمله‌ای که بارها و بارها از صیادان شنیدم این بود: “این کار پرزحمت و کم‌درآمده”. به غیر از یک مورد که یک پدر و فرزند که با هم به دریا می‌رفتند باقی می‌گفتند فرزندان این شغل را قبول ندارند.

دریا پیر می‌کند، مشکلات اقتصادی پیرتر

عکاس مجموعه مالا صحبت‌های صیادان از شرایط اقتصادی‌شان را نقل کرد و گفت: شرایط اقتصادی اکثر صیادان نامناسب است و فرزندان آن‌ها دارای تحصیلات آکادمیک بودند که شغل مناسبی نداشتند. تعداد زیادی از آن‌ها بیمار بودند و یا همسران بیماری داشتند. از شرایط و گرانی‌های قیمت داروها و هزینه بالای درمان می‌گفتند. خیلی از آن‌ها که با آن‌ها به کومه‌ها می‌رفتم دچار بیماری‌های زیادی بودند؛ اکثر آن‌ها دچار مشکلات رماتولوژی بودند و دست و پاهای آن‌ها درد می‌کرد، چون کار آن‌ها طوری است که دائم در آب هستند و چیزی که من را تحت تاثیر قرار می‌داد این بود که وقتی از سال تولدشان سوال می‌کردی با توجه صورت‌هاشان چندین دهه پیرتر به نظر می‌آمدند.

مشکلات زیست محیطی و کوچک شدن سفره صیادان

یزدانی به مشکلات محیط زیستی دریای کاسپین پرداخت و گفت: دریای کاسپین از نظر محیط زیستی وضعیت مناسبی ندارد و این موضوع را وقتی با صیادان صحبت می‌کردیم به آن اشاره می‌کردند. در مجموعه من شاید این موضوع شاید خیلی عیان نباشد؛ چون موضوع بسیار گسترده‌ای است و من فکر می‌کردم این را صرفا در قالب چند فریم عکس نمی‌شود ارائه داد. حتی فکر کردم نیاز به بستری دارد که تحقیق میدانی انجام شود و سپس کار فیلم و عکس بتواند آن را بازتاب دهد. این مشکل در بین گفته‌های صیدان خیلی پررنگ بود و روزهایی بود که باهاشان می‌رفتیم و ماحصلی نداشت و زحمت‌ آن‌ها بی‌نتیجه می‌ماند. خودشان می‌گفتند «صید نسبت به سالیان گذشته بسیار کم شده است و حتی زمان‌های مشخصی که مربوط به صید ماهی است به هم خورده است. به طور مثال حوالی اسفند اوج صید ماهی سفید است در حالی که هر بار می‌رفتند ماهی سفید صید نمی‌شد.»

در نمایشگاه «مالا» شاهد پخش ویدئویی از کار صیادان بودیم. یزدانی در این خصوص نیز گفت: ویدئوی به نمایش‌درآمده یک ویدئو کاملا اماتور است و واقعا هیچ ادعایی به لحاظ استاندارد های فنی نداد اما  در کنار نمایشگاه عکس به نمایش در آمد چون فکر می کردم بخش دیگه ای از زندگی آدم‌های این پروژه را عکاسی نشان می‌دهد و بخش دیگری را نتوان در قالب عکس منتقل کرد.