این مقاله از نشریه اکونومیست به مناسب اجلاس ۲۷ متعهدین کنوانسیون تغییرات آب و هوایی ترجمه شده است.
وزیر امور خارجه جزایر مارشال در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که متوسط دمای جهان ممکن است بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد افزایش یابد، که به معنای امضای “حکم مرگ” کشورهای کوچک و پستی مانند او خواهد بود. در کمال تعجب، بزرگانی که در پاریس در آن سال، در کنفرانس آب و هوایی مانند کنفرانسی که هفته آینده در مصر آغاز میشود، ملاقات کردند، استدلال او را پذیرفتند. آنها هدف محدود کردن گرمایش زمین به حدود ۱.۵ درجه سانتیگراد را در توافقنامه پاریس، که به دنبال هماهنگ کردن تلاشهای ملی برای مهار انتشار گازهای گلخانهای بود، تثبیت کردند.
عواقب ناکامی جهانی در مهار انتشار گازهای گلخانهای فاجعهبار است و نه فقط برای مرجانهای جزایر در اقیانوس آرام. بلایای مرتبط با آب و هوا در حال گسترش هستند، از پاکستان، که بیشتر آن توسط بارانهای موسمی شدید تابستان امسال غرق شد، تا فلوریدا، که در سپتامبر مرگبارترین طوفان خود را از سال ۱۹۳۵ تحمل کرد.
با این حال، هیچ کس به یاد نداشت که به جوخه تیراندازی بگوید. همان کشورهایی که با تقوا توافق پاریس را امضا کردند، انتشار گازهای گلخانهای خود را به اندازه کافی کاهش ندادهاند تا به آن اهداف برسند. در واقع انتشار جهانی هنوز در حال رشد است. جهان در حال حاضر حدود ۱.۲ درجه سانتیگراد گرمتر از دوران ماقبل صنعتی است. با توجه به تاثیر پایدار گازهای گلخانهای که قبلا منتشر شده است و عدم امکان توقف انتشار یک شبه، هیچ راهی وجود ندارد که زمین بتواند از افزایش دمای بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد جلوگیری کند. هنوز هم این امید وجود دارد که افزایش بیش از حد ممکن است خیلی بزرگ نباشد، و ممکن است فقط موقتی باشد، اما حتی این احتمالات تسلیدهنده نیز کمتر میشوند.
عواقب ناکامی جهانی در مهار انتشار گازهای گلخانهای فاجعهبار است و نه فقط برای مرجانهای جزایر در اقیانوس آرام. بلایای مرتبط با آب و هوا در حال گسترش هستند، از پاکستان، که بیشتر آن توسط بارانهای موسمی شدید تابستان امسال غرق شد، تا فلوریدا، که در سپتامبر مرگبارترین طوفان خود را از سال ۱۹۳۵ تحمل کرد. حتی تحریفات مرگبار کمتر آب و هوا، مانند موج گرمای فوقالعاده تابستان امسال در اروپا، صدمات اقتصادی عظیمی وارد میکند، مانع حمل و نقل میشود، زیرساختها را خراب میکند و بهرهوری را کاهش میدهد.
پاسخ به همه اینها باید با دوزی از واقعگرایی باشد. بسیاری از فعالان تمایلی به اعتراف به اینکه ۱.۵ درجه سانتیگراد یک علت گمشده است، ندارند. اما عدم انجام این کار باعث طولانی شدن اشتباهات پاریس میشود، جایی که دولتهای جهان یک هدف هرکولی را بدون هیچ برنامه قابل قبولی برای رسیدن به آن اتخاذ کردند. نمایندگانی که در مصر گرد هم میآیند باید با شکست تنبیه شوند، نه با امیدهای واهی. آنها باید عملگراتر باشند و با برخی از حقایق سخت روبرو شوند.
دولتهای کشورهای در حال توسعه، به ویژه کشورهای با درآمد متوسط، باید با کشورهای ثروتمند برای بسیج سرمایهگذاری خصوصی همکاری کنند. از سوی کشورهای در حال توسعه، این امر مستلزم بهبودهای بزرگ در فضای سرمایهگذاری و پذیرش این است که آنها باید کنترلی بر سیاست انرژی را واگذار کنند.
اول، کاهش انتشار گازهای گلخانهای به پول بسیار بیشتری نیاز دارد. به طور کلی، سرمایهگذاری جهانی در انرژی پاک باید از یک تریلیون دلار در سال امروز سه برابر شود و در کشورهای در حال توسعه متمرکز شود که بیشتر انتشار گازهای گلخانهای امروزی را تولید میکنند. ساخت و راهاندازی انرژی خورشیدی و بادی میتواند ارزانتر از انواع آلاینده باشد، اما شبکهها برای مقابله با متناوب بودن خورشید و باد نیاز به بازسازی دارند. اعطای وام و کمکهای اعطایی از سوی کشورهای ثروتمند ضروری و یک الزام اخلاقی است. با این حال، مبالغ مورد نیاز بسیار بیشتر از آن چیزی است که ممکن است از سوی کمککنندگان غربی یا سازمانهای چندجانبه مانند بانک جهانی برداشت شود.
بنابراین، دولتهای کشورهای در حال توسعه، به ویژه کشورهای با درآمد متوسط، باید با کشورهای ثروتمند برای بسیج سرمایهگذاری خصوصی همکاری کنند. از سوی کشورهای در حال توسعه، این امر مستلزم بهبودهای بزرگ در فضای سرمایهگذاری و پذیرش این است که آنها باید کنترلی بر سیاست انرژی را واگذار کنند. از سوی اهداکنندگان، شامل تمرکز بر روی طرحهایی است که سرمایههای خصوصی را “انباشته” میکنند، مانند غرامت سرمایهگذاران در برابر ریسکهای سیاسی و نظارتی، گرفتن سهام در پروژههای خصوصی و توافق برای جذب اولین بخش از زیانها در صورت پیشآمدن اوضاع. آنها باید کارهایی را انجام دهند که دوست ندارند، مانند کمک به فقیرترین کشورها برای بستن کارخانههای زغالسنگ. اما بدون دادن از هر دو طرف، جهان پخته خواهد شد.
دومین حقیقت سخت این است که سوختهای فسیلی یک شبه رها نمیشوند. اروپا در حال تلاش برای ایجاد تسهیلات وارداتی برای گاز طبیعی است، زیرا دسترسی به منابع روسیه را از دست داده است، دقیقا به این دلیل که نمیتواند جایگزین فوری پیدا کند. برای برخی از کشورهای فقیرتر، سرمایهگذاری در گاز، همراه با انرژیهای تجدیدپذیر، هنوز ضروری است: کمک به شهروندان بیشتر برای دریافت برقی که باعث افزایش حیات میشود، یک الزام اخلاقی نیز هست.
حقیقت سوم این است که چون ۱.۵ درجه سانتیگراد از دست خواهد رفت، باید تلاش بیشتری برای انطباق با تغییرات اقلیمی صورت گیرد. سازگاری همیشه فرزند خوانده نادیده گرفته شده سیاست آب و هوایی بوده است که مورد بیاعتمادی فعالان به عنوان عاملی برای انحراف از کاهش انتشار گازهای گلخانهای یا بدتر از آن، بهانهای برای عدم کاهش است. اما مهم نیست که چه اتفاقی میافتد، جهان اکنون با سیل، خشکسالی، طوفان و آتشسوزیهای جنگلی بیشتری مواجه است. بویژه برای کشورهای در حال توسعه، بلکه برای کشورهای ثروتمند، آماده شدن برای این مصیبتها، مساله مرگ و زندگی است.
خوشبختانه، همانطور که گزارش ویژه ما استدلال میکند، بسیاری از انطباقها مقرون به صرفه است. این میتواند به سادگی ارائه گونههای سختتری از محصولات کشاورزی به کشاورزان و دریافت هشدارهای طوفان به مردم در راه آسیب باشد. بهتر از آن، چنین اقداماتی مزایای بیشتری فراتر از کمک به مردم برای مقابله با تغییرات آب و هوایی دارد. این حوزهای است که حتی کمکهای اندک از سوی کشورهای ثروتمند میتواند تأثیر زیادی داشته باشد. با این حال، آنها پولی را که برای کمک به فقیرترین افراد قول دادهاند، نمیپردازند. این ناعادلانه است: چرا کشاورزان فقیر آفریقا، که تقریبا هیچ کاری برای ایجاد تغییرات آب و هوایی انجام ندادهاند، باید رها شوند و رنج ببرند؟ اگر جهان ثروتمند اجازه دهد که گرمایش جهانی کشورهای شکننده را ویران کند، ناگزیر بهای کمبود غذا و افزایش پناهندگان را خواهد پرداخت.
خنک کن
در نهایت، با اعتراف به این که سیاره به طور خطرناکی داغ خواهد شد، سیاستگذاران باید راههای رادیکالتری را برای خنک کردن آن در نظر بگیرند. فنآوریهای مکش دیاکسیدکربن از جو، که اکنون در مراحل ابتدایی است، نیاز به توجه زیادی دارد. همینطور “ژئومهندسی خورشیدی” که مانع از ورود نور خورشید میشود. هر دو، مورد بیاعتمادی فعالان آب و هوا هستند، اولی به عنوان یک وعده دروغین، دومی به عنوان یک تهدید ترسناک. در زمینه مهندسی زمین خورشیدی، مردم حق دارند نگران باشند. ممکن است خطرناک باشد و حکومت کردن آن بسیار سخت باشد اما باید در نظر داشت که با دنیایی مواجهایم که از همیشه داغتر خواهد بود. افراد شایسته در مصر باید آن را در نظر بگیرند.
بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد سیاره را نابود نمیکند. اما این حکم اعدام برای برخی از مردم، شیوههای زندگی، اکوسیستمها، حتی کشورهاست. اجازه دادن به این لحظه بدون تفکر سخت در مورد اینکه چگونه جهان را در مسیر بهتری قرار دهیم بگذرد، به معنای امضای حکم اعدام بیشتر است.