پردیس مهریز دانشگاه یزد امروز میزبان نشست گفتوگو با «ماهان سیارمنش» مترجم و منتقد ادبی گیلان بود. در این نشست که به صورت مجازی و با حضور دکتر حسین ارسخان، استاد دانشگاه زبان و ادبیات انگلیسی و جمعی از دانشجویان برگزار شد، دربارهی ویژگیهای ترجمهی ادبی و روش ترجمه از این مترجم سوالاتی پرسیده شد.
سیارمنش در جواب این سؤال که چه ترجمهای به عنوان ترجمهی خوب شناخته میشود جواب داد که اتفاق نظری در این مورد وجود ندارد ولی چند مورد حائز اهمیت است. ابتدا اینکه باید به لحن توجه کافی کنیم و سعیمان متوجهی این باشد که اثرمان بوی ترجمه ندهد و این تلقی را نداشته باشیم که وجود یک واژه از زبان مقصد در برابر یک واژه از زبان مبدأ در ترجمه درست است. به موضوع کاهش و افزایش توجه کنیم و تا آنجایی که میتوانیم در ترجمه عناصری از فرهنگ مقصد را اضافه کنیم تا برای خواننده فضای مأنوستر و درنتیجه دلپذیرتر پیدا کند.
بازار ترجمه
مترجم کتاب «فهم شعر» در جواب این سؤال که چگونه یک کتاب را متناسب با بازار ایران برای ترجمه انتخاب کنیم جواب داد که این موضوع وابسته به انتخاب مترجم است؛ مترجم باید بتواند دست به انتخاب بزند و صرفا فقط به بازار نگاه نکند و از میان آثار منتشرنشده، اثری را که از نظر فنی و ادبی بهترین است را برگزیند. چون ما هم در شکل دادن سلیقهی خواننده مسوولیم و این بازار نیست که باید بر وجود و عدم وجود اثری تصمیم بگیرد.
او در ادامه به پیشرسی بعضی از آثار اشاره کرد و افزود که شاید نتوان به قطعیت در مورد زودهنگامی آثار نظر داد، ولی بهتر است که سعی کنیم آثاری را انتخاب کنیم که برای خوانندهی این دوره قابل فهم باشد و آثاری در موردش نوشته شده باشند.
رویکردی کانیبالیسمی
از مترجم کتاب «بیداری» پرسیده شد که بیشتر چه موضوعاتی در بازار ایران مورد استقبال است و او با اشاره به وجود چندین ترجمه از یک کتاب بسیار متوسط افزود که متأسفانه امروزه ناشران با تمرکز بر روی بازار کتاب، گاهی چندین ترجمه از آثاری چون «اتاق انتظار» و یا آثار جوجو مویز ارایه میکنند؛ در حالی که میتوانند به آثار منتشر نشدهای بپردازند که کمتر به آنها توجه شده و یا طی سالها به فراموشی سپرده شدهاند و حتی ناشران بزرگ هم از این کار ابایی ندارند.
او در ادامه به تأثیر ترجمه اشاره کرد و بیان داشت که ترجمه حتی میتواند بر شعر فارسی هم اثرگذار باشد و ذائقهی خوانندگان را تغییر دهد؛ ولی باید مواظب باشیم که در فرهنگ خارجی حل نشویم و رویکردی کانیبالیسمی را اختیار کنیم؛ به این طریق که در فرایند ترجمه، متن اصلی بلعیده میشود تا متنهای بومی تقویت شود.