وقتى جامعه‌اى با انبوهى از مشکلات و مسائل مواجه می‌شود چرخه تولید مشکلات از مکانیزم‌هاى حل مشکلات پیشى مى‌گیرد. ظرفیت حل مسئله نسبت عکس با کمیت و کیفیت مسائل دارد. هر چقدر کمیت و کیفیت مسائل رو به ازدیاد باشد به همان نسبت و شاید به شکل نصاعدى ظرفیت حل مسئله کاهش مى‌یابد. خاصیت مشکلات این است که وقتى به سطحى از گستره و عمق می‌رسد با هم همپوشانى ایجاد کرده و این همپوشانى ظرفیت حل مسئله را به شکل تصاعدى کاهش می‌دهد. اعتیاد موجب فقر، فقر موجب طلاق، طلاق موجب آسیب‌هاى روانى، آسیب هاى روانى موجب منازعه و درگیرى، درگیرى و منازعه موجب خشونت و….. می‌شود.
جامعه ایران اکنون در وضعیتى قرار گرفته که انباشت مشکلات و مسائل ظرفیت هاى حل مشکلات را به شدت تضعیف کرده است. این وضعیت سیستم را در وضعیت خودکاهندگى قرار می‌دهد. استمرار خود کاهندگى سیستم را از ناکارآمدى به سمت تخریب پیش می‌برد.
اکنون سوال این است در چنین وضعیتى باید کدامین مسئله حل شود؟ اولویت در انتخاب چه مسئله‌اى است؟
پاسخ این است: هیچ مسئله‌اى قابل انتخاب نیست!
پاسخ ناامیدکننده بود اما باید واقعیت ناامید را پذیرفت تا به حقیقت درست رسید.
حل مسئله برآمده از اراده است و اراده برآمده از میل و میل ترکیبى از منافع، آرمان، ضروریات و مقتضیات است.
امروز که دارید این یادداشت را مى‌خوانید و جامعه غوطه‌ور در انبوهى از مشکلات اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى است تردید نکنید که متولیان امر هم علت مشکلات را میدانند و هم راه حل ها را مى شناسند اما اینکه گشایشى در حل مشکلات حاصل نمى شود برآمده از عدم تشخیص اولویت‌ها نیست و همچنین عدم آشنایى با راه حل ها هم نیست بلکه فقدان اراده وجود دارد. فقدان اراده از نبود میل است و میل برآمده از منافع ، آرمان، ضروریات و اقتصائات است.
براى رسیدن به نقطه شکل گیرى اراده و میل به حل مشکلات باید این مراحل طى شود:
۱- بوجود آمدن دغدغه مشترک
۲- شکل گیرى تصویر مشترک
۳-رسیدن به زبان مشترک
۴-اتخاذ راه حل مناسب
این مراحل تقدم و تاخر دارد یعنى تا وقتى دغدغه مشترک شکل نگیرد تصویر مشترک هم بوجود نمى آید و در نبود تصویر مشترک زبان مشترک شکل نمى‌گیرد و در فقدان زبان مشترک راه حلى هم پیدا نخواهد شد.
موضوع را خیلى پیچیده نکنم، اگر وزیرى، وکیلى، استاندارى، سیاستمدارى، مقامى فرزند بیکار داشت، مستاجرى بود که هر سال باید خانه عوض کند، بیمارى داشت که نتوانست هزینه تامین درمان بیمارش را فراهم کند، دخترى داشت که نگران تهیه جهیزیه اش بود و …. آنگاه اراده و میل خود به خود شکل می گیرد. وقتى بالا و پایین دغدغه مشترک، تصویر مشترک، زبان مشترک ندارند شما در کجا دنبال راه حل مى‌گردید!؟
