وقتى جامعه‌اى با انبوهى از مشكلات و مسائل مواجه مي‌شود چرخه توليد مشكلات از مكانيزم‌هاى حل مشكلات پيشى مى‌گيرد. ظرفيت حل مسئله نسبت عكس با كميت و كيفيت مسائل دارد. هر چقدر كميت و كيفيت مسائل رو به ازدياد باشد به همان نسبت و شايد به شكل نصاعدى ظرفيت حل مسئله كاهش مى‌يابد. خاصيت مشكلات اين است كه وقتى به سطحى از گستره و عمق مي‌رسد با هم همپوشانى ايجاد كرده و اين همپوشانى ظرفيت حل مسئله را به شكل تصاعدى كاهش مي‌دهد. اعتياد موجب فقر، فقر موجب طلاق، طلاق موجب آسيب‌هاى روانى، آسيب هاى روانى موجب منازعه و درگيرى، درگيرى و منازعه موجب خشونت و….. مي‌شود.
جامعه ايران اكنون در وضعيتى قرار گرفته كه انباشت مشكلات و مسائل ظرفيت هاى حل مشكلات را به شدت تضعيف كرده است. اين وضعيت سيستم را در وضعيت خودكاهندگى قرار مي‌دهد. استمرار خود كاهندگى سيستم را از ناكارآمدى به سمت تخريب پيش مي‌برد.
اكنون سوال اين است در چنين وضعيتى بايد كدامين مسئله حل شود؟ اولويت در انتخاب چه مسئله‌اى است؟
پاسخ اين است: هيچ مسئله‌اى قابل انتخاب نيست!
پاسخ نااميدكننده بود اما بايد واقعيت نااميد را پذيرفت تا به حقيقت درست رسيد.
حل مسئله برآمده از اراده است و اراده برآمده از ميل و ميل تركيبى از منافع، آرمان، ضروريات و مقتضيات است.
امروز كه داريد اين يادداشت را مى‌خوانيد و جامعه غوطه‌ور در انبوهى از مشكلات اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى است ترديد نكنيد كه متوليان امر هم علت مشكلات را ميدانند و هم راه حل ها را مى شناسند اما اينكه گشايشى در حل مشكلات حاصل نمى شود برآمده از عدم تشخيص اولويت‌ها نيست و همچنين عدم آشنايى با راه حل ها هم نيست بلكه فقدان اراده وجود دارد. فقدان اراده از نبود ميل است و ميل برآمده از منافع ، آرمان، ضروريات و اقتصائات است.
براى رسيدن به نقطه شكل گيرى اراده و ميل به حل مشكلات بايد اين مراحل طى شود:
١- بوجود آمدن دغدغه مشترك
٢- شكل گيرى تصوير مشترك
٣-رسيدن به زبان مشترك
٤-اتخاذ راه حل مناسب
اين مراحل تقدم و تاخر دارد يعنى تا وقتى دغدغه مشترك شكل نگيرد تصوير مشترك هم بوجود نمى آيد و در نبود تصوير مشترك زبان مشترك شكل نمى‌گيرد و در فقدان زبان مشترك راه حلى هم پيدا نخواهد شد.
موضوع را خيلى پيچيده نكنم، اگر وزيرى، وكيلى، استاندارى، سياستمدارى، مقامى فرزند بيكار داشت، مستاجرى بود كه هر سال بايد خانه عوض كند، بيمارى داشت كه نتوانست هزينه تامين درمان بيمارش را فراهم كند، دخترى داشت كه نگران تهيه جهيزيه اش بود و …. آنگاه اراده و ميل خود به خود شكل مي گيرد. وقتى بالا و پايين دغدغه مشترك، تصوير مشترك، زبان مشترك ندارند شما در كجا دنبال راه حل مى‌گرديد!؟
