به فاصله یک سال از خودکشی یک محیط بان آستارایی که گفته شد به دلیل مشکلات اعصاب و روان بوده، روز گذشته یکی دیگر از محیط بانان این شهرستان به دلیل مشکلات معیشتی و بدهی خودکشی کرد.
«بهزاد شوکتی» محیط بان ۴۷ ساله پاسگاه محیط بانی لندویل آستارا با حدود ۱۶ سال سابقه کاری، روز گذشته خود را در منزل مسکونی اش حلق آویز کرد.
وی در کنار شغل محیط‌بانی، یک شغل آزاد را هم دنبال می‌کرد که اخیرا در آن شغل دچار بدبیاری شد و خودکشی ایشان ربطی به مشکلات شغل محیط‌بانی نداشته است.
به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست کشور؛ به نظر می‌رسد مشکلات مالی در خودکشی این محیط‌بان آستارایی نقش داشته است. «جمشید محبت‌خانی» با تأیید این خبر افزود: وی در کنار شغل محیط‌بانی، یک شغل آزاد را هم دنبال می‌کرد که اخیرا در آن شغل دچار بدبیاری شد و خودکشی ایشان ربطی به مشکلات شغل محیط‌بانی نداشته است.
هرچند خودکشی علل بسیاری دارد و تابع عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و روانی و … است اما به عقیده جامعه شناسان؛ فشار روانی اجتماعی از مهمترین عوامل و کاهش تاب‌آوری فرد در انجام خودکشی است. طی ماه‌ها و روزهای اخیر نیز اخبار متعددی از خودکشی در میان اقشار مختلف کارگری کشور به گوش رسید که ریشه در سیاست‌های اشتباه دولت‌ها، توزیع نامناسب درآمدها و دستمزدها دارد. طبق آمار غیر رسمی سالانه حدود ۵۰۰۰ نفر در کشور به دلیل خودکشی جان می‌دهند و طبق تحقیقی دیگر اقدام به‌خودکشی در میان افراد بالای ۱۸ سال کشور ۴.۱ درصد اعلام شده است.
در این میان خودکشی دو محیط بان به فاصله یکسال آنهم فقط در گیلان نشان از عمیق بودن مشکلات معیشتی و اقتصادی در پاسداران عرصه‌های طبیعت کشور دارد که خود بی پناه تریند.
حجم بالای کار، حقوق دریافتی بسیار حداقلی، مواجه با خطرات گوناگون مانند حمله شکارچیان، شرایط نامساعد جوی و .. درکنار مشکلات معیشتی و نبود پشتیبانی‌های حقوقی و قضایی، همراه همیشگی محیط‌بانان در کل کشور است که سختی این شغل را دو‌چندان کرده است.
محیط بان باید بعد از ۲۴ ساعت کار، ۴۸ ساعت استراحت کند اما در حال حاضر به دلیل کمبود نیرو ناچاریم ۴۸ ساعت یکسره در شیفت پاسبانی حضور داشته باشیم. ما حتی سختی کار هم نداریم.
کمبود نیرو و امکانات در عرصه حفاظت از محیط زیست موضوعی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. این مسئله از این نظر اهمیت دارد که محیط‌بانان با وجود این چالش ها معمولا مجبور به روی آوردن به شغل دوم هم می‌شوند.
شیفت های ۴۸ ساعته و درآمد ناچیز
ساعاتی پس از خاکسپاری این محیط بان آستارایی، یکی از همکاران وی از مشکلات و سختی‌های پیش روی این شغل به مرور گفت.
این محیط بان که نخواست خود را معرفی کند با اشاره به حجم بالای کار و شیفت‌های طولانی در کنار مشکلات معیشتی محیط بانان اظهار کرد: طبق دستورالعمل‌های سازمان محیط زیست، محیط بان باید بعد از ۲۴ ساعت کار، ۴۸ ساعت استراحت کند اما در حال حاضر به دلیل کمبود نیرو ناچاریم ۴۸ ساعت یکسره در شیفت پاسبانی حضور داشته باشیم. ما حتی سختی کار هم نداریم.
وی با اشاره به مشکلات معیشتی محیط بانان ادامه داد: به تازگی حقوق محیط بانان به ۱۴ میلیون تومان رسیده که متأسفانه جوابگوی هزینه‌های ما نیست. ما انتظار داریم حقوق و مزایای کامل ۲۴ ساعت به ۴۸ ساعت دریافت کنیم که برای ما اجرا نمی‌شود.
این محیط بان همچنین به کمبود نیرو در پاسگاه‌های محیط بانی اشاره و عنوان کرد: شهرستان آستارا دارای دو پاسگاه محیط بانی لوندویل و پاسگاه محیط بانی طبیعت گردی و استیل عباس آباد است که طبق نرم جهانی باید ۱۲ محیط بان در آن مستقر باشند اما در این دو پاسگاه مجموعا فقط ۷ محیط بان مشغول به کار هستند که الان با خودکشی همکارمان شش نفر شدیم.
وی با گله مندی از بی توجهی مسؤولان محیط زیست کشور به وضعیت معیشتی و عدم پشتیبانی حقوقی از محیط بانان اضافه کرد: تا زمانیکه که اتفاقی در محیط زیست نیافتد هیچ کس سراغی از ما نمی‌گیرد. این در حالیست که ما بطور شبانه روز با چالش‌های محیط زیست و خطرات احتمالی از سوی شکارچیان درگیریم، بعد از آن باید با مشکلات اقتصادی و معیشتی خانواده هم دست و پنجه نرم کنیم.
او که با یاد آوری خاطره شوخ طبعی همکارش گریه امانش نمی‌دهد ادامه داد: یک محیط بان چگونه قادر است بعد از ۴۸ ساعت شیف یکسره به سراغ شغل دوم برود؟ متأسفانه همکار ما با وجود چنین وضعیتی و با داشتن ۴ فرزند ناچار شد به شغل دوم فکر کند که نتوانست از پس مشکلات و بدهی هایش بربیاید. او تازه صاحبخانه شده بود و پسر بزرگش را داماد کرده بود.
خانم فشار روی ما زیاد است. غم خود را به که بگوییم؟..
محیط بانی جزو مشاغل سخت و زیان آور است اما محیط بانان سربازان بی اسلحه و بی سپری هستند که در حین انجام وظیفه حفاظتی با کوچکترین اتفاقی او را به صلابه می‌کشند و بارها حکم‌های سنگین برای محیط بانان صادر شده است.
محیط بان آستارایی همچنین به نبود پشتیبانی‌های حقوقی و قضایی برای محیط بانان اشاره کرد و عنوان کرد: ما هیچ پشتوانه حقوقی برای دفاع مشروع از خودمان نداریم .در پاسگاه ما فقط یک اسلحه وجود دارد که قول دادند زیادش کنند. همین الان اگر یک شکارچی غیر مجاز را با سلاح سرد زخمی کنیم بلافاصله محاکمه می‌شویم. پشت ما هیچ کس نیست…
بعد از انتشار خبر خودکشی محیط بان آستارایی، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست کشور تأکید دارد خودکشی این فرد ربطی به محیط زیست ندارد و مشکلات مالی در خودکشی این محیط‌بان نقش داشته است. اما چگونه می‌شود که سازمان محیط زیست کشور از وضعیت مشکلات اقتصادی و معیشتی کارمندان و پاسبانان محیط بان خود که با مشاغل پرخطر و استرس‌زا مواجه هستند، بی خبر باشد؟
سازمان محیط زیست بی خبر از وضعیت محیط بانان
« الهه موسوی» روزنامه نگار و فعال محیط زیست کشور با بیان این نکته به مرور اظهار کرد: محیط بانی جزو مشاغل سخت و زیان آور است اما محیط بانان سربازان بی اسلحه و بی سپری هستند که در حین انجام وظیفه حفاظتی با کوچکترین اتفاقی او را به صلابه می‌کشند و بارها حکم‌های سنگین برای محیط بانان صادر شده است.
این روزنامه نگار محیط زیستی کشور خطاب به فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست کشور اضافه کرد: چرا یک محیط بان در این سن و سال باید مجبور به انتخاب شغل دوم باشد؟ شغلی که سخت بوده و محیط بان جان خود را برایش می‌گذارد؟
او ادامه داد: اگر شرایط معیشتی محیط بان تامین و درآمد کافی داشته باشد هیچگاه به دنبال شغل دوم نمی‌رود. لذا صحبتهای محبت خانی درست نیست و در تضاد با شرایط اقتصادی و بیمار کشور است که می‌گوید:« شغل دوم این فرد عامل خودکشی اش بوده ». چرا که اگرحقوق و دستمزد محیط بانی که شغل تمام وقت آنها در تابستان و زمستان است کفاف هزینه‌های زندگی آنها را می‌داد هیچگاه به سمت شغل دوم نمی‌رفتند. از اینرو تأکید فرمانده یگان محیط زیست کشور به مشکلات شغل دوم بعنوان عامل خودکشی درست و قانع کننده نیست و حاکی از عدم درک از واقعیت‌های موجود در این شغل است.
لاز به ذکر است؛ علیرغم هماهنگی با روابط عمومی اداره کل محیط زیست گیلان به منظور پیگیری جزییات بیشتری از این اتفاق ناگوار، مدیر اداره محیط زیست شهرستان آستارا حاضر به مصاحبه با خبرنگار مرور نشد