موضوع الحاق دو هزار هکتار از مناطق چهارگانه ـ تالاب خمیران، کیشستان صومعه سرا، اراضی سپیدرود، فرودگاه سردار جنگل رشت ـ استان گیلان، پس از آنکه در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، اینک در انتظار تصویب شورای نگهبان است. چنانچه این دو هزار هکتار و همچنین ۶ هزار هکتاری که طی سال های اخیر مورد مناقشه بوده به عنوان مناطق رسمی منطقه آزاد کاسپین رسمیت یابد این امکان را می‌دهد که این منطقه، روزهای مطلوبی را تجربه کند. با اینهمه، بسیاری از متنقذین از جمله کارشناسان و فعالان اجتماعی شهر انزلی، این مصوبه را یکی از گلوگاههای اصلی توسعه بندر انزلی می‌دانند. جبار کوچکی نژاد در این مصاحبه کوتاه با مرور، با جزییات و انگیزه های اصلی این الحاقیه توضیحاتی داده که می تواند مباحث جدیدی را مطرح نماید.
با توجه به تصویب لایحه الحاق اراضی منطقه آزاد انزلی در مجلس، در روزهای اخیر، چالش های سختی در سطح استان گیلان صورت گرفت. آیا به گمان شما، بهتر نیست برای ممانعت از نگاه بخشی،منطقه ای، تک بعدی و به گونه ای تفرقه انگیز در استان بر روی تاثیر این لایحه بر پیشرفت استان تمرکز شود با عطف به این امر که لایحه تبدیل تمامیت استان مازندران به منطقه آزاد همین چند روز گذشته به تصویب رسیده و برای تایید نهایی به شورای نگهبان ارسال شده است؟
بله؛ منطقه آزاد برای استان گیلان، هم برای شهر انزلی و هم برای شهر رشت و شهرهای دیگر، در حوزه صادرات، مخصوصا رونق اقتصاد و اشتغال منطقه یک فرصت ممتاز است. متاسفانه بعضی‌ها گویی اصلاً توسعه‌ی گیلان را بر نمی تابند، توسعه انزلی را نمی‌توانند ببینند و مسائل حاشیه‌ای و بحث‌هایی را مطرح کرده اند که حقیقتا به نفع گیلان نیست.
امروز مازندران، همسایه استان گیلان، یکپارچه تحت عنوان مازندران نقش آفرینی می‌کند. از سوی دیگر، تغییر نام و اسم یک منطقه عامل مهمی برای پیشرفت نیست و من هم تاکیدی بر این امر ندارم، مهم این است رقبای ما بدون حاشیه به فعالیت خود ادامه می دهند و قطعاً مقدار زمین و شهرک‌های صنعتی که تحت منطقه آزاد مازندران فعالیت می کنند بسیار بیشتر از استان گیلان است و اگر شش هزار هکتار از منطقه آزاد انزلی هم کاسته می شد تنها دو هزار هکتار برای منطقه باقی می ماند که این امر منطقه را با مشکلات فراوان و حتی با شکست مواجه می کرد چرا که بسیاری از سرمایه گذاران در همان ۶ هزار هکتار سرمایه گذاری کلان کرده اند و اگر مجلس شورای اسلامی به این امر ورود نمی کرد منطقه آزاد کاسپین در نهایت تنها محل واردات خودرو می شد و دیگر نمی توانست رسالت خود به عنوان یکی از هفت منطقه آزاد مهم کشور انجام دهد و دیگر توجه شایانی به این منطقه نمی شد.
آیا کاسپین از نگاه گردشگری عملکرد قابل دفاعی داشته است؟
در مقاطع خاصی گردشگران می‌آیند اما اگر حضور گردشگر همراه با تولید ثروت و چرخه تولید نباشد این حضور به معنای رونق گردشگری نیست. گردشگری باید آنقدر در منطقه رشد کند که سبب جذب سرمایه گذاران و ایجاد مشاغل متعدد و خدمات وابسته شود.
بعضی‌ها دنبال درگیری هستند، دنبال آشفتگی هستند، دنبال این هستند که گیلان توسعه پیدا نکند. مسوولین استان در هر رده‌ای که هستند، در سطح کشور و استان هستند همه باید کمک کنند و به مردم انزلی اطمینان بدهند که حقشان ضایع نمی‌شود.
تولید و صادرات بحث بسیار مهم در استان گیلان است. سرانه‌ی گیلان در صادرات بسیار حائز اهمیت است. حتی بنظر می رسد که برای نیل به این اهداف، آستارا هم باید جزء منطقه آزاد شود چرا که حوزه سرزمینی همسایه‌ی استان گیلان، استان اردبیل است که بزودی تبدیل به منطقه آزاد می شود و اگر آستارا جزو مناطق آزاد نشود خسارت سنگینی خواهد دید. بنابراین باید یک نگاه کل و استانی وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، با توجه به اینکه بحث تولید و صادرات، نبض و اصل کشور است توسعه در استان گیلان آن هم در بحث توسعه حوزه‌های منطقه آزاد به سود اقتصاد ماست چرا که تولید کننده اگر در منطقه آزاد مستقر شود، قدرت رقابت بیشتری دارد، در سرزمین اصلی هر کالایی که تولید می‌شود چند برابر قیمت کشورهای دیگر است. چون عوارض، مالیات و ارزش افزوده به تولیدات تعلق می گیرد اما این موارد جزو قوانین و مقررات مناطق آزاد نیست. برای رشد صادرات از استان گیلان باید تولید و به دنبال آن اشتغال ایجاد شود، بنابراین بهترین و منطقی ترین راهکار برای افزایش تولید و ایجاد قدرت رقابت، توسعه منطقه آزاد انزلی است. منطقه آزادی که فرودگاه نداشته باشد، منطقه آزاد کاملی محسوب نمی شود.
تاثیر فرودگاه برای منطقه آزاد چیست؟
در درجه اول بحث اشتغال، تولید، صادرات و گردشگری در منطقه گیلان برای ما بسیار مهم است. نرخ بیکاری در استان بسیار بالا و سرانه درآمد بسیار پایین است. یکی از راهکار‌های اصلی برای حل این مشکل آن است که گیلان توسعه پیدا کند و یک راه توسعه، منطقه آزاد است. زمانی که فرودگاه فعال شود، درآمد و هزینه می‌کند. فرودگاه می‌تواند توسعه پیدا کند و به یک فرودگاه بزرگ بین المللی تبدیل شود، هواپیماهای بزرگ و غول پیکر رفت و آمد داشته باشند، در حال حاضر هواپیماهای بزرگ نمی‌توانند در این فرودگاه بنشینند و درآمد زایی کنند. اگر فرودگاه در منطقه آزاد قرار بگیرد، می تواند درآمد خود را صرف هزینه های خود کند اما زمانی که در سرزمین اصلی باشد باید درآمد خود را به خزانه برگرداند و دولت هزینه ها را محاسبه و بودجه بدهد.
متاسفانه آقایان استاندار، مسوولین و مدیران استان در این خصوص بسیار ضعیف به مباحث ورود کردند. از سوی دیگر، بهتر است که مقامات محلی از تحریک مردم جلوگیری کنند. چرا که مردم تمامی موضوعات را در نظر نمی گیرند و یا شناخت صحیحی به شهروندان عزیز داده نمی شود. متاسفانه در این زمینه مسئولین امنیتی، قضایی و سیاسی استان کمکی نکردند و تمامی هجمه ها و تهمت ها به سوی اینجانب نشانه گرفته شد.
اما بر اساس قوانین منطقه آزاد هر مبلغ که درآمد زایی می شود کل رقم می تواند در همان منطقه هزینه شود برای مثال اگر ۲ هزار میلیارد ریال درآمد ایجاد شود هر ۲ هزار میلیارد ریال را در همان سرزمین می تواند صرف شود و این قانون به نفع منطقه ما است. متاسفانه بعضی‌ها به آن توجهی ندارند یا اینکه توجه دارند و مغرض هستند. بعضی‌ها دنبال حاشیه هستند و نمی خواهند که گیلان توسعه پیدا کند. مسوولین استان در هر رده‌ای در سطح کشور و استان باید کمک کنند و به مردم انزلی اطمینان دهند که حق آنها ضایع نمی‌شود. چرا که هر کالای که در شهرک سپیدرود تولید شود باید به گمرک انزلی برود و از آنجا صادر شود.
بنظر می رسد از مهم ترین موفقیت های استان مازندران وجود چهار وجه حمل ونقل مانند دو جاده ترانزیتی، فرودگاه، خط راه آهن و دریا است؟ درواقع از حمل و نقل ترکیبی چیزی کم ندارند؟
با توجه به اینکه خط راه آهن تا رشت رسیده است در این لایحه فرودگاه به عنوان اراضی الحاقی به منطقه آزاد انزلی الحاق شده بنابراین تمامی نهادها و سازمان ها باید در این امر همکاری کنند در غیر اینصورت کل گیلان به ویژه شهرستان انزلی به شدت آسیب می‌بیند و افرادی که به دنبال بحث‌ها و حاشیهها هستند سود خواهند برد. متاسفانه آقایان استاندار، مسوولین و مدیران استان در این خصوص بسیار ضعیف به مباحث ورود کردند. از سوی دیگر، بهتر است که مقامات محلی از تحریک مردم جلوگیری کنند. چرا که مردم تمامی موضوعات را در نظر نمی گیرند و یا شناخت صحیحی به شهروندان عزیز داده نمی شود. متاسفانه در این زمینه مسئولین امنیتی، قضایی و سیاسی استان کمکی نکردند و تمامی هجمه ها و تهمت ها به سوی اینجانب نشانه گرفته شد. من از روز اول هم عهد بستم و قسم خوردم که منافع استان، منافع شهرستان، منافع منطقه و همه را در نظر بگیرم و به همین خاطر هم هیچ پرده پوشی ندارم. من درکمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی تنها نماینده‌ای بودم که در مقابل بسیاری از مسائل ایستادگی کردم. با اینکه واقف به این امر بودم که این موضوع برای من هزینه و فشار زیادی به همراه خواهد داشت اما در برابر تهمت و تهدید ها در استان و حتی در صحن مجلس مقاومت کردم، بارها خانواده‌ام را تهدید می‌کردند. من سعی کردم در همه تهدیدهای چند سال اخیر بایستم اینجا هم ایستادم و معتقد به این هستم که مسوولین استان باید با دور اندیشی این مشکل را حل کنند. باید با گروه‌های سیاسی، احزاب، فعالین اقتصاد نشست داشته باشند. از صدا و سیما درخواست شد اما آنها هم نگاه ویژه ای به این موضوع نداشتند در حالی که می‌توانستند بیشتر به بحث استان گیلان با گرایش شهر انزلی بپردازند.
فواید الحاق آستارا به منطقه آزاد چیست ؟
در حال حاضر بحث عبور و مرور خودروها با پلاک منطقه آزاد در کل منطقه آزاد پیشنهاد داده شد، اگر آستارا به منطقه آزاد بپیوندد، گردش خودروها در کل استان آزاد می‌شود. بسیاری از افراد خودرو خریدند و نمی‌توانند مسافت زیادی را طی کنند. بنابراین برای اجرای این امر نیاز است که رسانه ها، صدا و سیما، بخش‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی، قضایی همه همکاری کنند و ضرورت این امر را برای مجلس مشخص کنند که این خواست مردم گیلان است. با مردم انزلی هم باید صادقانه صحبت شود.
با نگاه به نقشه شهرستان خمام هیچ منطقه ای از انزلی، خشکبیجار و یا بخش‌های دیگر قرار نیست که به خمام اضافه شود بلکه خود خمام تبدیل به شهرستان خواهد شد.
من سالیان سال در انزلی بودم. مردم بسیار انقلابی، خوش‌فکر، پرتلاش و پر انرژی دارند اما نیاز است که در انزلی تولید و ایجاد مشاغل افزایش یابد تنها از این راه می توان انزلی را به اوج رساند. هرگونه صادرات از حوزه انزلی و دریا است، این به نفع انزلی است که فرودگاه فعال شود. باید شهرک‌های صنعتی فعالیت کنند تا کالاها برای صادرات به گمرک انزلی منتقل شوند. اداره کل گمرک، اداره کل کشتیرانی در انزلی مستقر است و افتخار هم می‌کنیم که ادارات کل آنها در انزلی هستند و باید تقویت شوند اما برخی افراد مغرض و کسانی که می‌خواهند سوء استفاده کنند حاشیه‌های بی ارتباط با موضوع را عنوان می کنند. همانند اینکه چرا خمام بعنوان شهرستان اعلام می‌شود در حالی که خمام استعداد شهری دارد و یک وجب از خاک بخش های دیگر به خمام اضافه نخواهد شد.
چرا مردم به شهر شدن خمام اعتراض دارند؟
مغرضین برای تحریک مردم در مقابل لایحه منطقه آزاد، شایعه کرده اند که یکی از کارهای بعدی الحاق قسمتی از شهر انزلی به خمام است تا خمام را بتوانند شهرستان اعلام کنند اما همه این موارد در جهت خواسته‌های نابه حق آنها است. در حالی که با نگاه به نقشه شهرستان خمام هیچ منطقه ای از انزلی، خشکبیجار و یا بخش‌های دیگر قرار نیست که به خمام اضافه شود بلکه خود خمام تبدیل به شهرستان خواهد شد.
شهرک صنعتی سپیدرود و یا خمیران دو سوم کارخانه‌هایشان فعال نیست اهمیت این مکان ها در چیست ؟
اگر منطقه آزاد باشد، توسعه پیدا می‌کند. حتی بعضی از سرمایه‌گذاران شنیدند که شهرک سپیدرود جزو منطقه آزاد شده است، راغب شدند که بیایند و سرمایه گذاری کنند.
چرا شهرک صنعتی لوشان جزو این منطقه نشد؟
در مرحله اول بیشتر اطراف انزلی مد نظر بود. مکان های که نیاز ضروری انزلی است مانند فرودگاه که از دید کارشناسی خیلی در روابط تجاری انزلی موثر است. فرودگاه برای انزلی یکی از ضروریات اساسی است. برای توسعه، شهر صنعتی انزلی پر شده است و زمینی ندارد در حالی که سپیدرود چهار هزار هکتار زمین دارد. این زمین قبل از اینکه از بین برود و تکه تکه شود بهتر است جزو منطقه آزاد انزلی قرار گیرد.