مبحث مهاجرپذیری گیلان در دهه اخیر شدت بیشتری به خود گرفته است، همانگونه که با افزایش بحرانهای زیست محیطی، خشکسالی و کمبود آب در استان مواجه هستیم.
در این بخش برخی معتقدند افزایش مهاجرت به گیلان، بحرانهای کمبود زمین و بحران آب به همراه دارد. اما معتقدم در گیلان، نه با بحران مهاجرت، زمین و آب بلکه با بحران مدیریت آب مواجه هستیم.
طبق آمارهای موجود نیاز آبی گیلان سالانه ۳ میلیارد مترمکعب است که در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات مصرف می شود و ۹۵ درصد آن سهم کشاورزی و کشت برنج است. در این بین سالانه چیزی حدود ۱۲ میلیار متر مکعب آب از طریق بارشها و سفره‌های زیر زمینی وارد رودخانه‌ها می‌شود که در نبود مدیریت مناسب هدر می‌رود.
هدر رفت آب در گیلان در حالیست که سالهاست دنیا در حال مدیریت منابع آبی است و دانشگاهها از سال ۲ هزار میلادی به این نتیجه رسیده بودند که در آینده بحران آب خواهیم داشت. چالشی که چند سالی است کشور را به شدت از خود متاثرکرده و اثرات آن از گیلان نیز دور نمانده است. افزایش مهاجرت به گیلان، کمبود زمین و کمبود آب از جمله این تبعات بوده است.
وجود بحران آب در گیلان در حالیست که متأسفانه سالانه حجم زیادی ازآب بارشها و آبهای سطحی گیلان به دلیل کمبود سدهای ذخیره سازی وارد رودخانه‌ها و در نهایت دریا می‌شوند. سدهای مخزنی استان از جمله شفارود و پلرود در مقاطعی که باید احداث می‌شدند ساخته نشدند و در مقابل سدهای کوچک بسیاری احداث شدند که فاقد مدیریت آب هستند.
وجود مسایلی از قبیل شیوه کشت، توزیع نامناسب زمان بارش، نبود امکانات و عدم ذخیره سازی مناسب آب در بخشهای وسیعی از استان، استاندارد نبود مصرف آب در واحد سطح و نبود نگرش مدیریتی به منابع آب موجود در مقاطعی موجب روز بحرانهایی در استان می‌شود. این درحالیست که نتایج حاصل از تحقیقات نشان می‌دهد پتانسیل آبی موجود استان ۴ برابرنیاز فعلی است. بنابراین مشکل کم آبی و بحران آب دراستان بر خلاف سایرمناطق کشور به عوامل طبیعی ارتباط ندارد و ریشه در مدیریت منابع آبی و شیوه‌های بهره برداری دارد.
از آن جهت که محصول کشاورزی قالب گیلان برنج است، کشاورزان در ۴ ماه سال نیاز زیادی به آب دارند. در ۸ ماه دیگر سال برای مدیریت و بهره برداری از زمین‌های کشاورزی و درآمد زایی از آنها هیچ برنامه ریزی وجود ندارد. از سوی دیگر آب شرب استان فاقد کیفیت مناسب و استاندارد است و در روستاهایی که با افزایش جمعیت مهاجر مواجه‌اند به شدت کمبود زمین وجود دارد.
اما در افزایش مهاجرت به گیلان علاوه بر بحران آب باید از بحران کمبود زمین نیز نگران باشیم. در واقع اکنون با کاهش ارزش زمین‌های کشاورزی در روستاها مواجه هستیم.
با افزایش مهاجرت به استان، این جمعیت نیازمند زمین مناسب برای ساخت خانه و استقرار در آن هستند. با توجه به اینکه در گیلان محدودیت زمین داریم، مهاجران خواهان ساخت یا خرید مسکن روستاییان می شوند. ازسوی دیگر روستایی فاقد درآمد پایدار به ناچار با کمترین قیمت زمین یا مسکن خود را به مهاجران عرضه می‌کند.
در مطالعاتی که در ۴۰۰ طرح هادی روستایی صورت گرفته متوجه شدیم بیشتر مهاجرین ورودی به استان طالب مناطق و زمینهایی هستند که با مشکلات زیرساختی و تغییر کاربری و معارض مواجه نباشد. لذا به سمت خرید زمین و خانه در روستاهایی می‌روند که از خدمات زیر ساختی و آب مناسب برخوردار باشند. دراین میان چالشی که برای کشاورز روستایی رخ می دهد نیاز به سخت مسکن جدید در اراضی برای خانوده اش است . اراضی که نیازمند تغییرکاربری هستند . مانعی که در سالهای اخیر چالش‌های زیادی برای روستاییان به همراه داشته است.
