مواجهه خلاق از کار بزرگ در غمی بزرگ

118 دهمین نشست سرآ “سیر رهیافت آگاهی” با محوریت نقش همکاری و هم افزایی در مسیر توسعه پایدار برگزار شد.

“کنشگران مرزی” و “کودکی و توسعه ” از محورهای سخنرانی «دکتر مقصود فراستخواه» جامعه شناس و استاد موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و «علی‌اصغر سیدآبادی» نویسنده و پژوهشگر کودک و نوجوان بود که با نگاه به تجربه های موفق، راهکارهای موثر برای مشارکت در دستیابی به اهداف توسعه پایدار در این نشست به آن پرداختند.

 

مشارکت داوطلبانه در زمینه‌هایی مانند آموزش، محیط‌زیست، بهداشت و کاهش فقر به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده و ظرفیت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند

کار داوطلبانه عامل کلیدی  توسعه پایدار

«نسیم طواف زاده» مدیرعامل موسسه سبزکاران و عضو شورای سیاستگذاری سرآ در این نشست گفت: کار داوطلبانه یکی از عوامل کلیدی در توسعه پایدار کشورها محسوب می‌شود، زیرا با تکیه بر نیروی انسانی متعهد و بدون وابستگی به منابع مالی گسترده، می‌تواند تغییرات مثبتی در جامعه ایجاد کند.

 

وی تصریح کرد: مشارکت داوطلبانه در زمینه‌هایی مانند آموزش، محیط‌زیست، بهداشت و کاهش فقر به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده و ظرفیت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند. همچنین این نوع فعالیت‌ها باعث افزایش آگاهی عمومی، تقویت همبستگی اجتماعی و ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری در میان افراد جامعه می‌شود که از ملزومات پیشرفت پایدار است.

طواف زاده افزود: علاوه بر این، کار داوطلبانه نقش مهمی در توانمندسازی افراد، به‌ویژه جوانان، ایفا می‌کند. از طریق این فعالیت‌ها، مهارت‌های فردی و اجتماعی تقویت شده و فرصت‌های جدیدی برای یادگیری و کسب تجربه فراهم می‌شود.

 

ما بر این باوریم که در کنار یکدیگر و با همدیگر می توانیم گام های پایداری را در مسیر توسعه و رشد کشورمان برداریم و بیش از گذشته نیازمند توجه به اهمیت کارداوطلبانه در کشور دیده می‌شود.

 

عرفان اوج معنویت و آگاهی ایرانی است.همواره کارهای بزرگ از غم ها برخواسته و در مواجه بزرگانی چون مولانا و شمس با غم شده است عرفان

حال ایران خوش نیست

«دکتر فراستخواه »دیگر سخنران این نشست با ارسال ویدیویی با تصریح به اینکه در جامعه امروز برگزاری نشستهای سرا در پایداری سرزمین ایران نقش مهمی ایفاگر هستند تاکید کرد: حال ایرانیان خوش نیست و احساس می‌کنیم مادر سرزمینمان ایران خوش نیست و این یک احساس مشترک برای همه است.

 

وی اضافه کرد: این یک هم سرنوشتی و یک هم دردی است. مهم این است که با این غم چگونه مواجه شویم. سرآ با خرد ایرانی خود عنوان نشست را گذاشت غم بزرگ. بر حسب مطالعات بنده عرفان که اوج معنویت و آگاهی ایرانی است، کارهای بزرگ از غم ها برخواسته و مواجه بزرگانی چون مولانا و شمس با غم شده است عرفان.

میل به بهرمندی به زندگی و شادی کردن نیز از غم بر می‌خیزد در مواقع مواجهه ای با غم ، غصه های تاریخی را بنگریم که در مواجه با غم.چگونه شروع شدند.

 

فراستخواه با بیان اینکه داستان یکی از جلوه های بزرگ ایرانی است و در واقع مواجه با غم هاست. بیان کرد: داستان در واقع داستان غم های ماست که چطور با آنها مواجه می‌شود در واقع داستان غم و غصه ما را کاهش می‌دهد.

 

قهوه خانه در گذشته مکانی بود برای گریز از غم و گفتگوی بیشتر با هم برای کاهش غم و ایجاد راهکاری که در گذشته هر صنفی یک قهوه خانه خود را دارد.  تبدیل غم به کار در تاریخ بسیار مشاهده می‌شود به عنوان مثال مادری از غم از دست دادن فرزند سرطانی خود موسسه ای برای حمایت از کودک خود تاسیس می‌کند که می‌شود محک.

لذا خصلت ما ایرانی ها اینگونه است تا کسی وارد غمی می‌شود، مهمانی و دورهمی ها بیشتر می‌شود تا این غم کاهش یابد.

 

این جامعه شناس با اشاره به اینکه صورت های خیال انسانی وسیع است اظهار کرد: وقتی می‌گویم حال ایران خوش نیست، این غم بزرگ ماست که می‌توانیم با کار بزرگ، غم را تبدیل کنیم. تاریخ ما با مقابله نارضایتی ها و ناخرسندی های تاریخی بوده.

 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه چطور می‌شود کشوری با این قدمت تجربه زیسته، چنین فقری را در خود دارد و اقلیم بدی که دچار آن شده است؟ حال ما خوش نیست. باید بدانیم که چطور با این غم ها روبرو شویم.

اینجاست که نیاز به یک فنگ شویی ایرانی داریم. مواجه خلاق با آن ضرورت دارد نمونه فنگ شویی تمیزی پیش از نوروز است. این یعنی اینکه زمستان تو را فرسوده کرده و سردی زمستان را با شست و شو به گرمی زندگی تبدیل می‌کنیم. در مقابل “چی” تائویی  ما “دم” ایرانی دارد. در فرهنگ تائویی؛ چی مهم است. در میان رفتن و آمدن چی مهم است و در فرهنگ ما دم داریم یعنی حال حاضر مهم است.

 

مقدمه توسعه پایدار، میهن دوستی و وطن دوستی است. نمی‌شود وطن را دوست نداشت ولی برای توسعه آن تلاش کرد

میهن دوستی و وطن دوستی، مقدمه توسعه پایدار

در ادامه «علی اصغر سیدآبادی» نویسنده و پژوهشگر کودک و نوجوان در خصوص نقش محیط زیست در توسعه پایدار سخنانی ایراد کرد.

وی  با بیان اینکه مقدمه توسعه پایدار، میهن دوستی و وطن دوستی است تصریح کرد: نمی‌شود وطن را دوست نداشت ولی برای توسعه آن تلاش کرد.

 

سیدآبادی با اشاره به اینکه وقتی از رابطه کودک و نوجوان و توسعه پایدار صحبت می‌کنم از سه جنبه به آن پرداخت؛

جنبه اول -کودکان در مقام دانش آموز یادگیرنده ؛ یعنی از آموزش و پرورش کودکان می‌توانیم صحبت کنیم-

جنبه دوم -کودکان در مقام ترویج کنندگان توسعه پایدار هستند. در واقع به گفته یونسکو کودکان عامل گسترش دهنده توسعه پایداراند.

جنبه سوم – سومین جنبه تاثیری است که توسعه پایدار در زندگی کودکان دارد. پر واضح است که توسعه بر رفاه و آرامش کودکان تاثیر خواهد گذاشت.

 

وی در ادامه بحث با تاکید به اینکه بحث آموزش و پروش، بحث مهم تری در ایران است افزود: توسعه پایدار بدون وطن دوستی محقق نمی‌شود اما بین وطن دوستی و ناسیونالیسم تفاوتی وجود دارد. میهن دوستی خود ارجاع است. برای میهن دوستی نیازی نیست که دشمن داشته باشی یا با دیگری ستیز کنی اما معمولا ناسیونالیسم یک وجهه خود برتربینی دارد.

 

سیدآبادی در ادامه گفت: دو دسته کلی ناسیونالیم یا ملی گرایی داریم یکی ملی گرایی خونی است که باور به برتری خونی نژادی دارند مثل ناسیونالیسم نازیسم. یک نوع ناسیونالیسمی دیگر، ناسیونالیسمی خاکی یا سرزمینی است. ایران یک نوع ناسیونالیسمی خاکی است.

از ابتدای شکل گیری ایران، یک نژاد خاص در ایران زندگی نمی کرده بلکه اقوام گوناگون در قالب یک ملیت با هم صحبت می کردند. پس یکی از اصول اولیه توسعه پایدار وطن دوستی است.

 

پژوهشگر کودک و نوجوان با بیان اینکه در دوره ابتدایی ،1301 برنامه درسی نوشته شده کودکان بر این پایه و هدف بود اظهار کرد: ریاضی، خواندن و نوشتن، حب وطن، حب دیانت از اهداف اولیه آموزش و پروش بود که در دوره پهلوی اول هم ادامه پیدا می‌کند اما متاسفانه تحت تاثیر آلمان نازی قرار می‌گیرد و سازمان پرورش افکار تشکیل می‌شود و غلظت حب وطن به ناسیونالیسم نژادی به نژاد آریایی می‌رود.

در دوره پهلوی دوم کلمه حب وطن تغییر می‌کند اما معنا حفظ می‌شود و پس از جمهوری اسلامی اولویت به بحث امت گرایی تا جنگ تحمیلی منتقل می‌شود و پس از آن اهمیت وطن خود را نشان می‌دهد.

 

دکتر سیدآبادی با طرح این سوال که در بحث وطن دوستی، کودکان چه تعریفی از وطن دارد و ایران را چگونه یاد می کنند؟ بیان کرد: آیا ایران را نژادی می بینیم؟ مثلا قوم آریایی؟ ایران زبانی مثلا فارسی؟ ایران جغرافیایی؟

کودکان و نوجوانان با مفهوم جغرافیایی و طبیعت از وطن بیشتر ارتباط برقرار می‌کنند. این بدان معنا نیست که زبان فارسی و تاریخ و فرهنگ با اهمیت نیست بلکه اینها انتزاعی تر است اما طبیعت را می‌توانند حس کنند

من فکر می‌کنم کودکان و نوجوانان با مفهوم جغرافیایی و طبیعت از وطن بیشتر ارتباط برقرار می‌کنند. این بدان معنا نیست که زبان فارسی و تاریخ و فرهنگ با اهمیت نیست بلکه اینها انتزاعی تر است اما طبیعت را می‌توانند حس کنند یعنی با حواس پنج گانه قابل درک است. ناگفته نماند که فرهنگ در دل طبیعت و جغرافیا بر می‌خیزد.

 

وی تاکید کرد:  اگر بخواهیم ایران را به کودکان و نوجوانان معرفی و ایجاد علاقه کنیم. اگر بخواهیم ترویج میهن دوستی کنیم باید از جغرافیا شروع کنیم. می‌توان این رابطه عاطفی را با عقلانیت ایجاد کرد مثلا می‌توانیم بگوییم تالابی خشک شود چه آسیب هایی برای ما دارد که عقلانیت و منفعت پشت حفاظت آن، تالاب برای ما مهم می‌شود.

 

طبق مطالعات اخیر در رابطه توسعه پایدار و کودکان چند عامل در پایدار شدن رفتار کودکان نسبت به محیط زیست مهم است:

1- خانواده، رفتارهای محیط زیست خانواده به کودکان منتقل می شود. اگر خانوانده ای به حفظ محیط زیست علاقه داشته باشند فرزندان هم به احتمال زیاد به این امر علاقه مند می شوند

2- رسانه، کودکان و نوجوان در معرض رسانه هستند

3-همسالان نیز در این امر بسیار تاثیر گذار است

4-آموزش رسمی

5- ارتباط با طبیعت، فرزندانی که با طبیعت ارتباط برقرار می‌کنند نگرش محیط زیستی آنها را افزایش می‌دهد.

 

لازم به ذکر است: موسسه سبزکاران از سال 95 پروژه سیر رهیافت آگاهی (سرآ) را آغاز و تاکنون موفق به برگزاری 118 نشست از آن بصورت یکشنبه های آخر ماه شده است. نشست جانبی در حوزه ترافیک شهری، بررسی مسایل تالاب ها و جنگل از جمله نشست اثربخش و پرمقدار ” هشدار برای ایران 46 ” از برنامه های اجرا شده توسط سرا بوده است.

همچنین در پایان این نشست، از حدود 50 نفر از اعضای تشکل‌های اجتماعی که در مسیر توسعه پایدار گام برداشته‌ و عملکرد درخور و اثربخشی داشته‌اند و همچنین تعدادی از فعالان تقدیر شد.