هجوم هفتم کرونا در سایه‌ی سهل انگاری
ضرورت توجه به واکسیناسیون و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی
طوفان هراس‌انگیز کرونا پایان نیافته است . تندبادی که پشت خارو خس بیابانی نه چندان دور کمین می‌کند تا در فرصتی مناسب وزیدن آغاز کند و طومار سلامت را درهم بپیچد و آدمیان را گروه‌گروه روانه‌ی بستر بیماری سازد. واقعیت این است که اوج و فرود حملات کرونا، موضوعی‌ست که نباید پشت غبار بی‌مبالاتی‌ها و عادی‌انگاری‌ها از یاد برود. آمدورفت پی در پی رنگ‌های آبی و زرد و نارنجی و قرمز بر گستره‌ی شهرها و شلوغ و خلوت شدن بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها خود روایتی روشن از عملکرد این دیو هزار رنگ است.
اما اکنون این ویروس دهشتناک بار دیگر در کسوتی جدید از تنی به تن دیگر راه می‌یابد و تب و درد را به مهمانی جان عزیز مردم فرا می‌خواند. در این میان باید توجه داشت که کنترل بیماری و تعداد مبتلایان در نقاط گردشگرپذیری همانند گیلان با دیگر استان‌های کشور متفاوت است، چرا که تداوم آرامش ناشی از کاهش آمار با افزایش سفرها و حضور گردشگران می‌تواند به سرعت دچار تغییر شود. چنانکه فروردین ماه امسال شاهد بودیم که حضور مسافران نوروزی به تدریج تعداد مبتلایان به کرونا را افزایش داد تا این که داده‌ها حوالی روز ۲۰ فروردین نسبت به نخستین روزهای این ماه رشدی معادل ۴۳ درصد را نشان داد.
با این وجود وضعیت بدین ترتیب باقی نماند و روز ۳۱ اردیبهشت اعلام شد که ۹ شهر گیلان، با کاهش تعداد بستری‌های کرونایی، به رنگ آبی درآمده است. هر چند این رنگ بر پیکر گیلان مستدام نبود و روز ۱۷ تیرماه خبر بازگشت رنگ نارنجی به نقشه‌ی کرونایی استان گیلان انتشار یافت. البته در این میان از یاد نباید برد که فضای دهشتناک اولیه‌ی همه‌گیری کرونا دیگر رخت بسته است و تلاش تیم درمان، واکسیناسیون و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سبب شده است تا مردم روزهای خوشی چون ۱۲ و ۲۰ خرداد را نیز تجربه کنند، روزهایی که در طول پاندمی کرونا برای ایران بعنوان روز بدون فوتی کرونا ثبت شد و در ادامه‌ی این روند، اوایل تیرماه سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا ضمن صحبت از احتمال ورود سویه‌های جدید کرونا اعلام کرد: « در شهرهای زرد و آبی الزام استفاده از ماسک در فضای باز برداشته شده است».
افزایش مبتلایان در سایه‌ی سهل‌انگاری
و اما اینک که بسیاری از مردم خطر ابتلا به کرونا را دور می‌بینند و نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و تزریق دُزهای یادآور واکسن بی‌توجه هستند، تعداد مبتلایان به کرونا هم‌زمان با اوج گرفتن سفرهای تابستانی رو به افزایش است. در حالی که بی‌تردید رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و اهتمام به تکمیل واکسیناسیون موضوعی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد . سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی گیلان روز ۱۹ تیرماه عنوان کرد که هنوز ۵۰ درصد شهروندان گیلان دُز سوم واکسن کرونا را تزریق نکرده‌اند.
با توجه به سبقه‌ی تغییرات ژنتیکی رخ داده در ویروس کوویید، احتمال ایجاد سوش جدیدی از اُ میکرون پیش‌بینی می‌شد و شاهد بودیم که همین اتفاق نیز رخ داد و زیرگروه‌های BA.4 و BA.5 که سویه‌های تغییر یافته‌ی اُمیکرون اولیه هستند از راه رسیدند.
«فاطمه- م» یکی از اهالی شهر انزلی در گفت و گو با مرور اظهار کرد: عدم استفاده از ماسک حتی مدتی پیش از برداشتن الزام استفاده از آن در فضاهای باز امری رایج بود. متاسفانه این موضوع تنها محدود به فضاهای باز نمی‌شده و حتی در اماکنی چون داروخانه‌ها هم شاهد هستیم که برخی پرسنل از ماسک استفاده نمی‌کنند. این در حالی‌ست که امکان انتقال بیماری دراین گونه فضاها بیشتر است و شاغلانِ چنین حرفه‌هایی به نوعی الگو برای سایر مردم در زمینه‌ی رعایت نکات بهداشتی محسوب می‌شوند.
وی همچنین یادآور شد: تابستان زمان افزایش سفر به گیلان است و مسافران از نقاط مختلف راهی این دیار می‌شوند. بنابراین با توجه به تراکم جمعیت در پارک‌ها، بازارها و برخی نقاط ساحلی، لزوم توجه به نکات بهداشتی بیش از پیش احساس می‌شود.
آغاز پیک هفتم پیش‌بینی می‌شد
آمار مبتلایان رو به افزایش است. دکتر «عبدالرضا دزفولی» متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این که شروع پیک هفتم کرونا پیش‌بینی می‌شد، در گفت‌وگو با مرور به عوامل ایجاد این پیک پرداخت و اظهار کرد: با توجه به سبقه‌ی تغییرات ژنتیکی رخ داده در ویروس کوویید، احتمال ایجاد سوش جدیدی از اُ میکرون پیش‌بینی می‌شد و شاهد بودیم که همین اتفاق نیز رخ داد و زیرگروه‌های BA.4 و BA.5 که سویه‌های تغییر یافته‌ی اُمیکرون اولیه هستند از راه رسیدند.
وی عدم پوشش کامل واکسیناسیون را دومین عامل دربروز این پیک دانست و افزود: پوشش کامل واکسیناسیون در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر اتفاق نیفتاده و این خود سبب می‌شود تا با ورود ویروس به بدن افراد آسیب‌پذیر و ایجاد بیماری، یک سطح از عفونت به صورت دائمی در جامعه وجود داشته باشد. اما دلیل سوم برای آغازپیک هفتم مربوط می‌شود به کاهش توجه مردم نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی که عاملی برای گسترش بیماری در حال حاضر محسوب می‌شود.
دکتر دزفولی زیرگروه‌های BA.4 و به ویژه BA.5 را در حال حاضر واریانت‌های غالب در کشور دانست و یادآور شد: بدن ما پیش از این تماسی با این واریانت‌ها که گونه‌ای جهش یافته از اُمیکرون هستند، نداشته و همچنین باید گفت، دیگر واریانت‌ها نظیر آلفا، بتا، گاما و دلتا هم اکنون کمتر دیده می‌شود. البته از یاد نباید برد که زیرگروه BA.5 که به سرعت در حال گسترش در ایران است، خاصیت فرار از واکسن دارد و دوره‌ی نهفتگی آن نیز ظاهرا بیشتر از گونه‌های قبلی است.
علائم ابتلا به سویه جدید
وی علائم ابتلا به سویه‌ی جدید را بیشتر شبیه به یک سرماخوردگی عنوان و بیان کرد : گلودرد، گوش درد، سردرد، بدن درد و آبریزش بینی جزو علامت‌هایی هستند که امکان دارد بطور تیپیک دیده شود. همچنین مواردی چون تهوع، درد قفسه‌ی سینه و به ویژه علامت‌های گوارشی بصورت دل درد، تهوع و اسهال نیز ممکن است دیده شود. البته اسهال در سویه‌ی جدید ممکن است با عفونت‌های انتروویروسی که گونه‌ای دیگر از بیماری‌های ویروسی گوارشی در فصل تابستان است و یا با عفونت‌های روده و حتی با وبا که اکنون در قسمت‌هایی از ایران مانند کردستان به تدریج در حال گسترش است، شباهت‌هایی داشته باشد اما با دریافت شرح حال بیمار و انجام بررسی‌های لازم، قطعا قابل افتراق است.
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره‌ی مدت زمان لازم برای بهبودی گفت : کل این بیماری از آغاز تا پایان حدود ۷ تا ۱۰ روز قلمداد می‌شود. معمولا علامت‌های بیمار پس از ۵ روز در اکثر موارد به شکل قابل توجهی کاهش می یابد. منتهی در مواقعی هم امکان طول کشیدن علائم وجود دارد و این منوط به تزریق یا عدم تزریق واکسن، وجود بیماری‌های زمینه‌ای و همچنین سن و سال بیمار است.
وی با تاکید بر این که بیماری در ایران رو به گسترش است، گفت: بر اساس آخرین آمار تا روز ۲۰ تیرماه، ۴ شهر ایران قرمز ، ۱۴ شهر نارنجی و تعداد شهرهای زرد از ۱۰۵ به ۱۴۲ شهر رسیده است. همچنین ارقام بستری و موارد فوت نیز نسبت به هفته‌های قبل افزایش یافته است. از این رو توصیه می‌کنیم مردم نسبت به رعایت مسائل بهداشتی توجه بیشتری داشته باشند . به ویژه استفاده از ماسک در فضاهای بسته، مخصوصا در شهرهایی که دارای وضعیت قرمز یا نارنجی هستند به شدت توصیه می‌شود. از سوی دیگر بروز علائم بیماری در افراد باید مدنظر قرار گیرد و چنانچه شخصی احساس می‌کند دارای علامت است، نکات قرنطینه را رعایت کرده و مبتلایان حتما نسبت به استراحت کامل و نوشیدن مایعات توجه داشته باشند، چرا که همین نکات ساده از به طول انجامیدن بیماری و شدت یافتن آن جلوگیری می‌کند. همچنین توصیه می‌کنیم مبتلایان از مصرف داروهایی که ربطی به درمان بیماری ویروسی اُ میکرون ندارد به شدت پرهیز کنند، زیرا این کار موجب پیچیدگی و عارضه‌دار شدن بیماری می‌شود.
ابتلا به کرونا در افرادی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند، ممکن است فاجعه‌‌آمیز شود وبه ایجاد مسائلی بسیار جدی در این افراد بیانجامد. موضوع دیگر این است که امکان ایجاد «کوویید طولانی» وجود دارد یعنی افراد بعد از این که بهبود یافتتند با عوارضی در طولانی مدت دست به گریبان خواهند بود.
این پزشک متخصص با تصریح بر اهمیت تکمیل واکسیناسیون یادآور شد: متاسفانه تعداد افرادی که که دُز سوم واکسن را تزریق کرده‌اند به حد مطلوب نرسیده و این خطرآفرین است. از این‌رو توصیه می‌کنیم افرادی که دز سوم را تزریق کرده‌اند، تزریق دز چهارم را نیز در صورت سپری شدن زمان لازم پس از سومین تزریق، انجام دهند. واقعیت این است که کوویید به سمت تبدیل به یک بیماری آندمیک نظیر آنفلوانزا می‌رود. بنابراین از آنجا که هر سال میزان آنتی بادی ساخته شده از قبل در بدن ما کاهش می‌یابد، لازم است با تزریق واکسن، سیستم ایمنی و میزان آنتی‌بادی خویش را دوباره تقویت کنیم تا به محافظت در مقابل عفونت مجدد یا تشدید علائم در عفونت مجدد کمک کند.
اُمیکرون سرماخوردگی نیست
آیا اُمیکرون به سادگی یک سرماخوردگی است؟ دکتر دزفولی در پاسخ به این پرسش گفت: عده‌ای می‌گویند اگر به اُمیکرون مبتلا شویم آن را مانند یک سرماخوردگی پشت سر می‌گذاریم و نیاز به کاری خاص یا واکسن نیست اما این اشتباه است چرا که ابتلا به کرونا در افرادی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند، ممکن است فاجعه‌‌آمیز شود وبه ایجاد مسائلی بسیار جدی در این افراد بیانجامد. موضوع دیگر این است که امکان ایجاد «کوویید طولانی» وجود دارد یعنی افراد بعد از این که بهبود یافتتند با عوارضی در طولانی مدت دست به گریبان خواهند بود. ایجاد دیابت در پاره‌ای موارد پس از کرونا ثابت شده و دردهای عضلانی استخوانی، علائم نورولوژیک یا سایکولوژیک نیز از دیگر مواردی است که در این راستا می‌توان از آن یاد کرد.
وی در پایان تصریح کرد: تا جایی که می‌توانیم باید بکوشیم به این بیماری مبتلا نشویم و بی‌تردید یکی از عوامل موثر در این مسیر واکسیناسیون و تکمیل دُزهای یاد آور آن است
